Kültürel bağlamda kadın ve güzellik: Türkiye'de bir iktidar alanı olarak elitler üzerinden güzellik anlayışına ve bir tüketim nesnesine dönüşen kadın sorununa bakış
Women and beauty within the cultural context: 'A consideration of the understanding of beauty as a power domain of elites and of the issue of woman's turning into consumption object in Turkey'
- Tez No: 333613
- Danışmanlar: PROF. DR. AKİLE R. GÜRSOY, PROF. DR. MEHMET Z. SUNGUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Beauty, woman, the body of woman, culture, elite, power, hierarchy, hegemony, media, fashion, model, beauty industry, consumption, health, cosmetic/esthetic surgery, feminism, social murder, beauty premium, holistic beauty, femininity consciousness, fear of woman
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
Günümüz endüstrileşmiş toplumlarında güzellik endüstrisi, özellikle orta ve üst sosyo-ekonomik sınıf ?kadın? ve bedeni için büyüme göstermektedir. Güzellik endüstrisi kapitalist kültür dinamiklerinden beslenir ve gelişir. Bu gelişmenin bir sonucu olarak kadınların, çeşitli ekonomik ve politik söylemlerin ve kitle-iletişim araçlarının da aracılığıyla adeta birer tüketim nesnesine dönüşmeleri, kendilerine yönelik görünüş-kişilik ikilemine düşmeleri, kendilerinin dışında bir güzellik tanımının içine itilmeleri bu çalışmanın temel konularını oluşturmaktadır. Araştırmada bahsi geçen alanları tartışırken, ?elit teorisi?nden yararlanılmıştır. Elit olarak nitelendirilen kişilerin toplum içerisinde bir azınlık olmalarına karşın, kurumsal iktidar ve ?kültürel, simgesel ve ekonomik sermaye? sahibi olmaları ve bu bağlamda güzellik anlayışının yapılanmasında ve toplum tarafından içselleştirilmesinde iktidarı etkileyebilmeleri sebebiyle bu grup üzerinde araştırma yapılmıştır.Güzellik kavramının kökenlerinin sorgulanmasıyla başlanan araştırmada, güzellikve kadın ilişkisi, Türkiye?de Cumhuriyet?in ilk yıllarından tüketim çağına değin tarihsel bir kronoloji içinde ele alınmıştır. Çalışmada, Cumhuriyet ile gelen değişimlere odaklanılmasının nedeni, 1939 yılında sosyal bilimlerde yükselişe geçen ?elit? kavramının Türkiye?de bu dönemde kuramsallaşmış olmasıdır. Cumhuriyet döneminde kadın kimliğinin nasıl bir seyir izlediği ve kapitalist ve ataerkil ideolojilerin güzellik endüstrisiyle işbirliğinin bu sürece etkisi incelenmiş, toplumsal cinsiyet konusunda da feminist teorilerden yararlanılmıştır. Bu bağlamda alan çalışmasının görüşme sorularından ilki kadının toplumsal konumuyla başlamakta, bunda da güzellik hiyerarşisinin etkisi ve bir tüketim nesnesine dönüşen kadın sorunuyla ilişkisi irdelenmektedir.2011 Mart - 2012 Şubat tarihleri arasında 37 kadın, 13 erkek, toplam 50 kişiyle yüz yüze görüşme yapılmış, bu niteliksel alan araştırması sonuçları ?Bulgular ve Değerlendirmeler Bölümü?nde değerlendirilmiştir. Sonuçlara göre, Cumhuriyet?in ilk yılları ile kıyaslandığında, günümüzde kadınların sosyal statüsünde, daha sonra örneklendirilecek olan bir ?geriye dönüş?ün görülmekte olduğu dile getirilmiştir. Görüşülen kişiler bu süreçte kültürel ve ekonomik dönüşümün sonucu olarak beliren birgüzellik anlayışı ve güzellik endüstrisinin araç ve yöntemlerinin etkisi altında ?farklı?, fakat ortak bir ?kadın sorunu? tanımlamaktadırlar: ?Tüketim nesnesine dönüşen kadın?. Katılımcılar, fiziksel güzelliğin kadına kısa süreli ve devamı olmayan bir güç getirdiğini,xixancak bunun yanında da akıl ve kişilik özelliklerini barındıran ?bütüncül bir güzellik anlayışı?nın (holistic beauty) gerekliliğini savunmuşlardır. Ayrıca bu kişilerin ortakiddiası, eril tahakkümün altında iktidara ilişkin bir ?kadın korkusu? yattığı üzerinedir. Son olarak, kadınlığın bir tüketim nesnesine dönüşmesi sorununa karşı ?kadınlık bilinci? önerisi getirilmiştir. Temel Kavramlar: Güzellik, kadın, kadın bedeni, kültür, elit, iktidar, hiyerarşi, hegemonya, medya, moda, model, güzellik endüstrisi, tüketim, sağlık, kozmetik/estetik cerrahi, feminizm, toplumsal cinsiyet, ?güzellik getirisi?, ?bütüncül güzellik?, ?kadınlık bilinci?, ?kadın korkusu?.
Özet (Çeviri)
In today?s industrialized societies, beauty industry is constantly expanding, especially for the middle and upper socio-economic class ?women? and her body. Beauty industry lives on and develops with the capitalist cultural dynamics. As a result of this development, through various economic and political statements and mass media women?s turning into some consumption object, the contradiction between their look and personality, their being pushed into an understanding of beauty outside of themselves are the main topics of this study. While discussing the above mentioned areas, ?the theory of elite? has been used. Although those who are qualified as elites are a minority within the society, because they own a corporate power and ?cultural, symbolic and economic capital? and because within this context they have the ability to affect the potency about the formation of the concept of beauty and its internalization by the society, the study has been conducted upon this group. This study began by questioning the origins of the concept of beauty and the association between beauty and women has been discussed within an historical cronology which covers a timeline beginning from the first years of the Republic and lasting till the age of consumption. In this study, the focus is on the changes that come about within the Republican period and the reason for this is that the concept of ?elite? which has started to rise within social sciences on 1939, has been institutionalized in Turkey on this period. The progress of the identity of woman on the Republican period and the effect of the capitalist and patriarchal ideologies collaboration with the beauty industry on this coarse has been analysed and the feminist theories have been used as regards to the social gender topic. Within this context, the first one of the interview questions of the fieldwork begins with the social status of the women and the effect of the hierarchy of beauty upon this matter and its association with the problem of women?s becoming a consumption object has been investigated. Between March 2011 and February 2012, face to face meetings have been held with 50 individual consisting of 37 women and 13 men and the results of this qualitative field study have been evaluated. According to the results, when compared to the first years of the Republic, today the status of women showed a ?u-turn? which will be exemplified later. The people with whom the interviews have been held have defined a concept of beauty which appeared as a result of the cultural and economic transformation and a xvii?different? but common ?problem of women? which is under the influence of the tools and methods of the industry of beauty: ?Woman turning into a consumption object?. The participants have defended that beauty gives a short termed and interlocutory power to the woman but that there should be an integral beauty concept which includes intelligence and personality characteristics. Besides, the common claim of these people is that there lies a ?fear of woman? under the masculine dominance. Lastly, as a response to the problem of woman turning into a consumption object, the concept of ?femininity consciousness? has been proposed.
Benzer Tezler
- Tarama ve Derleme Sözlüğü'nden hareketle güzellik kavram alanı üzerine bir inceleme
A review on the beauty concept with reference to Tarama (Scanning) and Derleme (Compilation) Dictionary
GONCA GÜL İSLAM BATU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ
- Sınır kenti Van'da İranlı kadınlarla birlikte güzellik algısının değişimi
The changing of perceptions of beauty with women from İran in the border province of Van
ŞEVAL EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇAĞLAYAN KOVANLIKAYA
- Kadın bedenine zarar verici kültürel müdahaleler: Karşılaştırmalı bir sosyolojik analiz
Harmful cultural interventions to female body: A comparative sociological analysis
GÜLŞAH SILA SEZEN
- The representations of dualities in children's fantasy literature: C. S. Lewis' the chronicles of Narnia and Philip Pullman's his Dark Materials
Fantastik çocuk edebiyatında ikiliklerin temsili: C. S. Lewis'in Narnia Günlükleri ve Philip Pullman'ın Karanlık Cevher serisi
MÜRÜVVET MİRA PINAR DOLAYKAYA
Doktora
İngilizce
2020
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA PEKŞEN
- A cultural representation of women in Fay Weldon's 'The Fat Woman's Joke' and 'The Life and Loves of a She Devil'
Fay Weldon'un 'The Fat Woman's Joke' ve 'The Life and Loves of a She Devil' adlı romanlarında kültürel açıdan kadının temsil edilmesi
EMİNE ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
İngiliz Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYTÜL ÖZÜM