Sinemasal anlamın oluşumunda mekânın etkisi ve 2000 sonrası Türk sinemasında mekân kullanımı
The effect of space in cinematic meaning and use of space in Turkish cinema since 2000
- Tez No: 337461
- Danışmanlar: PROF. DR. KONCA YUMLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Türk Sineması, Mekân, Geleneksel Kültür, Çokkültürlülük, Turkish Cinema, Space, Traditional Culture, Multiculturalism
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
İnsanın yaşadığı dünyanın sonsuzluğunu ve kendi varlığını anlamlandırma çabasının bir ürünü olan mekân; sadece yaşanılan yer, hayatta kalma ve sosyalleşme amacıyla kurulan sınırlı alan anlamlarından daha fazlasını içermektedir. İnsanın yeryüzünde var olabilmek için oluşturduğu mekân, zamanla onun diğer canlılardan farklı olarak düşünme yeteneği sayesinde hayat verdiği biçimleri etkilemektedir. Böylece mimari tanımlarının dışında, mekân toplumsal ve kültürel yeni anlamlar kazanmaktadır. Toplumsal yaşamı sağlayan mekân, toplumsal yaşamı etkileyerek kültürün üretilmesinde rol oynar. Bu anlamıyla; soyut kültürün somut dışavurumudur. Tüm sanatsal anlatılar anlamlarını aktarabilmek için mekâna ihtiyaç duyarlar. Sanatsal mekân hem formun sınırlandırılmış bir çerçeve ile sunulmasında, hem de gerçek mekânların yeni anlamlar ile dönüştürülmesini sağlar. Sinema; modern bir sanat olarak, kendinden önceki sanatlardan izler taşımaktadır. Onun görsel ve işitsel çok boyutlu tekniği, bu etkileşimin kapsamını da genişletmektedir. Diğer sanatların mekânı oluşturma özelliklerini kullanan sinema, gerçekçiliğe yakınlığı, devinim imkânları ile mekânı çok yönlü kullanabilmektedir. Türk sineması, geçmiş geleneksel sanatların mekânı kullanım karakteristiklerinden beslenmektedir. Uzun yıllar bu etkileşim, sözlü kültürün ağırlıklı olduğu geleneksel anlayışın yeni bir sanat olan sinemaya olduğu gibi aktarılmasından ibaret olmuştur. Yeşilçam sinemasının kalıplara dayanan tekrarlarına karşı, dönemler içinde bireysel anlatımları ile yönetmenler sinemasal mekânın kullanımında yenilik arayışlarında bulunsalar da, tekdüze anlatımı kıramamışlardır. 2000 sonrasında Türk sinemasında mekân kullanımının farklılaştığı görülmektedir. Bu dönemde film üretimindeki artışın yanı sıra, mekân kullanımında kendi anlatım dillerini oluşturma çabasındaki yönetmenlerin ortaya çıktığı görülmektedir. Bu yönetmenlerin oluşturdukları kişisel sinema ile mekân kullanımı, geçmiş yıllardaki Türk sinemasına göre önemli farklılıklar ve yenilikler kazanmıştır.
Özet (Çeviri)
Being the product of the effort of human beings to explain the meaning of the eternity of the world and their own existence, space is more than just the meanings of limited areas that are established for acommodation, survival and socialization. Space that was formed by human beings to sustain their existence on earth started to affect the shapes attributed to life with the help of the skill of thinking, which separates them from other creatures, in the course of time. By this way, space gains brand new social and cultural meanings outside of its architectural definitions. Enabling the social life, space becomes effective upon the generation of culture by affecting the social life. In this sense; it is the concrete manifestation of the abstract culture. All the artistic narrations need space to convey their meanings. Artistic space exists in both the presentation of the form with a limited frame and the transformation of real spaces with new meanings. Being a modern art, cinema has the overtones of former arts. The visually and audially multidimensional technique of cinema extends the scope of this interaction, as well. Cinema, which uses the space formation properties of other arts, is able to form the space in a multidirectional way with the help of its closeness to reality and facilities of mobility. The Turkish cinema uses the space usage characteristics of former traditional arts. This interaction has long consisted of the transfer of the traditional sense, which is dominated by the oral culture, to the cinema that is a new art as it is. Even though the directors are in pursuit of an innovation regarding the use of the cinematic space with their personal cinemas within periods against the repetitions of the Turkish cinema that are based on certain patterns, they have failed to destroy the monotonous narration. It is observed that the space has started to be used in a different way as from 2000. As well as the increase of film productions, the directors who try to form their own expression in terms of the use of space attract attention in this period. The personal cinema created by these directors and the use of space have gained important differences and innovations compared to the Turkish cinema in the past.
Benzer Tezler
- The third space, the desert and a new genesis: Bodies, hallucinatory spaces and hum/animals in Angela Carter's and Edward Abbey's fiction
Angela Carter ve Edward Abbey'nin eserlerinde üçünçü alan, çöl ve yeniden varoluş: Bedenler, halüsinasyon yaratan mekanlar ve hayvan/insanlar
DİLEK ÇALIŞKAN
Doktora
İngilizce
2017
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GILLIAN MARY ELIZABETH ALBAN
- Kavramsal tasarım çerçevesinde Distopya sineması ve mekan etkileşimi
Dystopian cinema and space interaction within the frame of conceptual design
ENGİN DEMİROK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE SAYIL ONARAN
- Ümit Ünal sinemasında kurgu ve anlatı ilişkisi
The relationship between editing and narrative in Ümit Ünal's cinema
SEMİH SALMAN
Doktora
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI FAVARO
- Contemporary Turkish diasporic cinema in Germany
Almanya'da son dönem Türk diyaspora sineması
ELİF OLÇUM ALKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Radyo-TelevizyonYeditepe ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ERKAN BÜKER
- Resim ve sinema sanatları arasındaki görsel ilişkinin renk bağlamında incelenmesi
Investigation of the visual relations between painting and cinema arts in the context of color
SEZAİ ÖVER