Transilvanya bölgesi, Lutherci Mediaş Azize Margaret Kilisesi'ndeki Anadolu halıları
Anatolian carpets in Mediasch st. Margaret Church, Transylvania
- Tez No: 339055
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SUAT ALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 278
Özet
“Transilvanya Bölgesi, Lutherci Mediaş Azize Margaret Kilisesindeki Anadolu Halıları”konulu tez çalışmasında, 15. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başı arasındaki dönemde Anadolu'da dokunup, ağırlıklı olarak ticaret yoluyla Transilvanya'ya ulaşan ve buradaki Lutherci kiliselerinde nadide birer sanat eseri olarak büyük bir saygı ve beğeni kazanan Anadolu halıları ve bu halıların bölgeye ulaşmasını sağlayan faktörler değerlendirilmiştir. Giriş bölümünde konu, kapsam, araştırma süreci ve konu ile ilgili yayınlanmış bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde Transilvanya'nın coğrafi özelliklerinden bahsedilmiş, ardından Daçya Krallığı'nın Roma işgaline uğrayarak özellikle dil ve gündelik yaşamda Latinleşmesi, ardından Macarların bölgeye gelişi ve büyük bir krallık kurmaları anlatılmıştır. Ardından Macar Krallığı'nın özellikle Transilvanya bölgesini savunma ve geliştirme anlamında yetersiz kalmasıyla Roma-Cermen İmparatorluğu'ndan göçmen talep etmesi, bölgeye ağırlıklı olarak Saksonyalı Almanların gelmesi ve ardından Saksonya'da başlayan Reform hareketinin bölgeye ulaşmasının etkileri ele alınmıştır. Bölümün sonunda Transilvanya, Osmanlı egemenliğinde haraçgüzar bir prenslik olarak incelenmiş ve 17. yüzyılın sonunda Transilvanya'nın Avusturya himayesine girişine kadar meydana gelen olaylar irdelenmiştir. Üçüncü bölüm, Reform hareketinin doğuşu, Macar Krallığı ve Transilvanya'daki yayılımı ile etkileri, Protestanlığın Transilvanya'da yaşanan farklı alt mezheplerinin farklılıklarıyla benzerlikleri ele alınmış; ayrıca, zengin Anadolu halıları mirasının günümüze ulaşmasında büyük etkisi olduğu düşünülen Sakson Kale Kiliselerin doğuşu ve gelişimi ile ilgili bilgiler sunulmuştur. Dördüncü bölüm, Transilvanya'nın özellikle 14. yüzyılla beraber yükselişe geçen ticari faaliyetlerine incelenerek, Saksonların bu yükselişteki etkisine değinilmiş, 16. yüzyıldaki duraklamanın nedenleri tartışılmış ve özellikle 17. yüzyılın sonlarında değişen dengelerin bölge ticareti üzerindeki etkileri incelenmiştir. Beşinci bölümde, Transilvanya'daki Anadolu halıları ilk önce gümrük kayıtları, envanter defterleri, şehir arşivleri gibi belgelerdeki kanıtlardan yola çıkılarak ticari bir ürün olarak değerlendirilmiş, ardından sözü geçen halıların Lutherci kiliselerinde, saray ve özel mülklerde, düğünlerde, cenazelerde, kutlamalarda ve hatta edebiyatta ne şekilde yer bulduğu yazılı ve görsel kanıtlarla örneklenmiştir. Altıncı bölüm, tez çalışması kapsamında odaklandığımız Mediaş'ın tarihçesi, Sakson loncalarının şehirdeki önemi ve Azize Margaret Kilisesi'nin arşiv belgelerine dayanan tarihçesinden oluşmaktadır. Yedinci bölümde, Mediaş Azize Margaret Kilisesi halı koleksiyonun dünü ve bugününe değinilerek halıların teknik özellikleri irdelenmiş ve temsil edilen her halı tipolojik olarak sınıflandırılıp köken ve etkileşim yönünden çalışılmıştır. Sonuç bölümünde, çalışma kapsamında elde edilen bilgiler ayrıntılı olarak değerlendirilmiş, konuya ilişkin üretilmiş ve tarafımızca yanlış olduğu yazılı kaynaklarla doğrulanmış teorilerden bahsedilerek bu zengin koleksiyonun bugünü ve yarınına ilişkin düşüncelere yer verilmiştir. Katalog bölümünde, Mediaş Azize Margaret Kilisesi'nde bulunan ve tez çalışması kapsamında incelenen 35 Anadolu halısının fotoğraflı envanter bilgileri bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Main purpose of the thesis called“Anatolian Carpets in Mediasch St. Margaret Church, Transylvania”is to explain factors that caused, Anatolian made carpets to reach Transylvania and be adored as unique pieces of art. At the introduction part; main subject, scope of the study, scientific research method and bibliographic research methods are mentioned. At the second part; geographical specifications of Transylvania, Kingdom of Dacia, Romanization after the Roman conquests and Hungarian occupation of Transylvania are briefly mentioned. After the occupation, because of absence of enough population to defend and develop Transylvania, Hungarians needed to invite immigrants from Western Europe and that caused a big movement of migration and mostly Saxons from Holy Roman Empire answered this invitation. After the Reformation, Transylvania became a vassal state of Ottoman Empire and at the end of the 17th century, Archduchy of Austria ceded Transylvania. In chapter three; birth of Reformation, effects of Reformist movements in Hungarian Kingdom & Transylvania, different orders of Protestantism in Transylvania and also birth and development of Transylvanian Church-Fortresses are briefly mentioned. At the fourth part, development of trade in Transylvania, golden age of trade in Transylvania, role of Saxon guilds and effects of the events that happened in 16th century on Transylvanian economy are mentioned. In the fifth chapter, records of the Ottoman carpets in customs registers, city inventory books and archival trade documents are examined. After that, usage of Ottoman carpets in Transylvanian Lutheran Churches, Palaces, Municipal Building, Private Homes, Weddings, Funerals and Celebration are mentioned according to archival documents. At the chapter six, we mentioned about history of Mediaş, importance of Saxon guilds in town and history of the St. Margaret Church. In the seventh part, history Anatolian carpets collection of St. Margaret Church is examined and after that, carpets in the church typologically compared and explained in details. At the final sub-chapter, technical specifications of the carpet collection of St. Margaret Church are explained. At the final chapter, all information mentioned in this study is summarized and false theories about origin, acquisition, usage and denomination of Anatolian carpets are discussed. In the catalogue part, we tried to depict 35 selected Anatolian carpets from the Mediaş St. Margaret Church in full details with technical specifications and photos.
Benzer Tezler
- Sekel sembollerinin Orta Asya'daki benzerleri ile anlam akışı üzerinden değerlendirilmesi
Comparison of the Szekler (Szekel) symbols with their Central Asian counterparts through the stream of meaning
KÜBRA DURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Kapadokya ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF GÖKKAPLAN
- XVII. yüzyıl Batı Anadolu (Transilvanya) halılarının desen özellikleri ve konservasyon önerisi
XVII. pattern features and conservation recommendations of Western Anatolian (Transylvania) carpets of the 19 th century
ÖMER ZAİMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP YILDIZ İLDEN
- Üniteryenler üzerine bir araştırma (Transilvanya kilisesi örneğinde)
A study on unitarians (İn the case of the church of Transylvania)
YAKUP TAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR KIYAK