Geri Dön

The construction of gendered subjectivities of female broadcast professionals within TRT (1964-1989)

TRT'de kadın yayıncıların cinsiyetlenmiş öznelliklerinin inşası (1964-1989)

  1. Tez No: 342197
  2. Yazar: ÖZLEM AKKAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. DUYGU KÖKSAL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sosyoloji, Tarih, İletişim Bilimleri, Sociology, History, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 465

Özet

Bu tez 1964 ve 1989 yılları arasında yayıncılıkta devlet tekeli döneminde Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) çalışan kadın yayıncıların cinsiyetlenmiş öznelliklerinin inşasını incelemektedir. Tezin öncelikli amacı kadınların Türkiye'de radyo ve televizyon yayıncılığının gelişimindeki, bilinen medya çalışmalarında genellikle görmezden gelinen, failliğini görünür kılmaktır. Bu genel amacın ötesinde tez, özellikle yayıncı kadınların devlet ideolojisine onun temsilcileri olarak dahil edilme biçimlerini açığa çıkarmaya çalışmaktadır. Bu hedefin peşinden ise yayıncı kadınların kişisel anlatılarını Türkiye'de hakim devlet ideolojisinde kalkınmacılıktan neoliberalizme doğru yaşanan sosyo-ekonomik, politik ve kültürel değişimin tarihsel bağlamına yerleştirerek gitmektedir. Çalışma ilk olarak 1964'te TRT'nin kuruluşundan önce Türkiye'de radyo yayıncılığının gelişimini ve kadınların bu sürece katılımını tasvir etmektedir. Ardından 1960'lar ve 1970'lerdeki kalkınmacı dönemde radyo ve televizyonun toplumsal rolünün vatandaş eğitimi olarak tanımlanmasının TRT'nin yayıncı olarak işe aldığı kadınlar üzerindeki etkisini, bu kadınların devlet sponsorluğundaki hakim toplumsal cinsiyet ideolojisiyle müzakeresine odaklanarak sorgulamaktadır. Daha sonra, devlet hegemonyasında muhafazakarlıkla işbirliği halindeki neoliberalizme doğru yaşanan dönüşümü hem devlet tekelindeki radyo ve TV'de dolaşımda olan kadınlık söylemi hem de kadın yayıncıların bu söylemin üretimine katılımı açısından incelemektedir. Son olarak üzerinde durulan nokta ise, 1970'lerden 1980'lere uzanan süreçte kadın yayıncıların popüler kültürde tasvir edildiği haliyle imajlarında görülen değişiklikler ve sürekliliklerdir. Çalışma kadınların mesleki bir alan olarak yayıncılıkla kurduğu ilişkiyi her iki dönemde de medya metinlerinin yaratımındaki failliklerine odaklanarak incelemektedir. Ağırlıklı olarak yayıncı kadınların kişisel öykülerinden yararlanarak, onları devlet ideolojisinin izleyicilere ve dinleyicilere aktarıldığı edilgen kanallar olarak değil, bu ideolojinin etkin ve eleştirel aracıları olarak kabul etmektedir. Böylelikle, kadınların medya üretimine katılımıyla devlet radyo ve televizyonunda kadınlıkla ilgili üretilen söylemin çatışmalı doğası arasındaki tarihsel etkileşime ışık tutmaktadır.

Özet (Çeviri)

This dissertation studies the construction of gendered subjectivities of the women who worked as broadcast professionals for the Turkey Radio and Television Corporation (TRT), during the period of state monopoly on air between 1964 and 1989. The primary aim of the research is to make visible these women's agency in the development of radio and TV broadcasting in Turkey, which is usually neglected in conventional accounts about media history. Besides this overall aim, the research particularly attempts to find out the ways female broadcast professionals were incorporated into the state ideology as its agents. It pursues this objective by situating these women's personal narratives within the historical context of the socio-economic, political and cultural transformation through which Turkey passed from developmentalism to neoliberalism as the dominant state ideology. The research first describes the development of radio broadcasting in Turkey under the state monopoly before the establishment of TRT in 1964 and women's involvement in this process. Then it questions the influence of the definition of radio and television's social role as citizen education in the developmentalist period of the 1960s and the 1970s on the women TRT recruited as broadcast professionals, with a focus on these women's negotiation with the dominant gender ideology sponsored by the state. After that, it examines the implications of the transformation in the state hegemony to neoliberalism as aligned with conservatism in the 1980s both for the discourse on womanhood circulating on the state-governed air and for female broadcast professionals' participation in the creation of this discourse. The final focus is given to the changes and continuities in the imagery of female broadcast professionals as depicted in the popular culture from the 1970s to the 1980s. The research analyzes women's engagement with the professional field of broadcasting with an emphasis on their agency in the creation of mediated texts in both time periods. Drawing mainly on female broadcast professionals' personal narratives, it accepts them not as passive conduits whereby the state ideology was transmitted to audiences, but as active and critical mediators of this ideology. In this way, the study sheds light on the historical interaction between these women's participation in media production and the circulation of mixed and/or conflicting meanings about womanhood on the state radio and television.

Benzer Tezler

  1. Perfect bodies, ideal women: Beauty, the female body and the construction of femininity in popular women's magazines in Turkey in the 1990s

    Kusursuz bedenler, ideal kadınlar: Güzellik, kadın bedeni ve 1990'lar Türkiye'sinin popüler kadın dergilerinde kadınsılığın inşası

    RÜÇHAN ÇİĞDEM AKANYILDIZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    GazetecilikBoğaziçi Üniversitesi

    DOÇ. DR. DUYGU KÖKSAL

  2. Malezya ve Türkiye'de ontolojik güvensizlikler ve cinsiyetlendirilmiş siyasal alan

    Ontological insecurities and gendered political space in Malaysia and Turkey

    BERFİN ÇAKIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Siyasal Bilimlerİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİM YILMAZ

  3. Kamusal alanda kimliklenme: Kürt Alevi Kadınların ilişkisel bağlamlarda kesişimsel mekân-kimlik deneyimleri

    Identification in the public sphere: Kurdish Alevi Women's intersectional space-identity experiences in relational contexts

    SEÇİL ASLAN COŞKUNER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Siyasal BilimlerGalatasaray Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMZA YÜKSEL DİNÇER

  4. A case study on the politicization of internally displaced Kurdish women in pro-Kurdish parties and the remaking of gender relations in İstanbul

    Yerinden edilmiş Kürt kadınların politikleşmesi ve toplumsal cinsiyet ilişkilerinin İstanbul'da yeniden kurulması üzerine bir vaka çalışması

    GİZEM DAMLA ERES

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NURŞEN GÜRBOĞA KORALTÜRK

  5. Constitutive ambiguities: Subjectivities and memory in the case of Romeika-speaking communities of Trabzon, Turkey

    Kurucu belirsizlikler: Trabzon'daki Romeyka konuşan topluluklarda öznellik ve hafıza

    EROL SAĞLAM

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    SosyolojiUniversity of London - Birkbeck

    Sosyal ve Beşeri Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. STEPHEN FROSH

    DOÇ. DR. SILVIA POSOCCO