Geri Dön

İbn Haldunun İslam düşüncesindeki arka planı ve Mukaddimenin ilimler tasnifindeki yeri

The background of Ibn Khaldun in Islamic thought and the place of Muqaddimah in the classification of sciences

  1. Tez No: 345103
  2. Yazar: CEMİLE BARIŞAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUHİTTİN MACİT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 328

Özet

İbn Haldunun (732/1332-808/1406) Mukaddime isimli eseri, kendisinden sonra uzun dönemler boyunca özellikle tarih ekolü içinde değerlendirilmiş, modern dönemde ise, batıda da ele alınarak özellikle sosyal bilimlerin bakış açısına göre tartışılmış ve yaklaşık son bir asırlık dönemde de yine bu çerçevedeki bir literatürde karşımıza çıkmıştır. Bu tür bir değerlendirme biçimi ise onu bağlamından koparan ya da daraltan popüler söylemlere kapı aralamıştır. Bu çalışmada söz konusu eserin, ancak kendi bağlamında değerlendirilerek daha iyi anlaşılabilmesine işaret etmek adına, Mukaddimeyi genel olarak İslam düşüncesinin çeşitli dallarına nisbetle ele almak üzere bir çerçeve çizilmiştir. Bu açıdan yine Mukaddime müellifinin değindiği alanlarla ilişkisi sorgulanmak istenmiştir. Bu bağlamda hadis ilminden tarihe, siyasetnâme geleneğinden felsefeye dek bir dizi ekolün Mukaddimenin altyapısını oluşturduğu söylenebilir. Bu açıdan eserin, hikmet ilimlerinden olduğu söylenerek ortaya konulan umran ilmine hasredilmesi bakımından özellikle felsefe geleneği ve Meşşâilerle ilişkisi daha derin bir şekilde ele alınmıştır. Mukaddimenin bilim tarihi içinde, tasnîful ulûm geleneği bağlamında nerede durduğunu görebilmek için de ilimler tasnifindeki yeri incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

Muqaddimah, the eminent work of Ibn Khaldun (732/1332-808/1406), has been a topic of study for a long time especially in the history field. However, in modern times, for almost a century it has also been discussed in the west particularly according to a viewpoint of societal sciences. This style of evaluation has given rise to some popular discourses, which take away from its context or narrow its scope. In this study, it is pointed out that Muqaddimah needs to be studied within its own context. For this purpose a framework was created to discuss Muqaddimah in conversation with Islamic schools of thought, which Ibn Khaldun himself mentioned. By doing so, a spotlight was shed to the fact that a series of fields from tradition to history, siyasatnama and philosophy constitute the background of Muqaddimah. Furthermore, in this study Ibn Khaldun?s work, in which he asserts science of omran as a new kind of philosophical science, is especially examined more deeply in the relationship with philosophical tradition and Peripatetic School. Finally, the place of Muqaddimah in the history of science is also studied in the context of the tradition of tasneef al-uloom (classification of sciences).

Benzer Tezler

  1. Karşılaştırmalı olarak islam siyasi düşüncesinde otorite kavramı

    Başlık çevirisi yok

    HALUK ALKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Siyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM

  2. İbn Haldun'da tarih ve umran sorunu

    The problem of history and umran in Ibn Khaldun

    HÜSEYİN FIRAT ŞENOL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Felsefeİstanbul Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYHAN BIÇAK

  3. İbn Haldûn'un siyaset ve devlet felsefesine dair görüşlerinin Osmanlı düşüncesindeki yansımaları

    Reflections of Ibn Khaldun's views on the philosophy of politics and state on Ottoman thought

    BİLGEHAN BENGÜ TORTUK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NEJDET DURAK

  4. مباحث علوم القرآن والتفسير عند ابن خلدون/جمعاً ودراسة

    İbn Haldun'un Kur'an ilimlerine ve tefsirine bakış açısının analizi

    OMER ZAİDAN KHALAF

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2022

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO

  5. İbn Haldun'un pratik felsefesi

    Ibn Khaldun's practical philosophy

    EGEMEN KURTOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET AYDIN