Hacettepe Üniversitesi Beytepe yerleşkesi için görme engellilere yönelik bilgilendirme tasarımı
Accessible information design aimed at visually disabled for Hacettepe University Beytepe campus
- Tez No: 346805
- Danışmanlar: PROF. DR. İNCİLAY YURDAKUL
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Grafik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Yaşadıkları toplum içinde söz sahibi olma, sosyal yaşama ortak olabilme engellilerin en doğal hakları arasında yer almaktadır. Erişebilirlik, (accessibility), İnsan yapımı ve doğal fiziksel çevre başta olmak üzere, ekonomik, sosyal ve kültürel çevreye ulaşabilme, bu çevrelerde verilen hizmetlerden yararlanma ve katkıda bulunma olanaklarına sahip olmayı ifade etmektedir. Engelliler için erişebilirlik; hakları kullanabilmenin bir aracı olmanın yanında, bağımsız yaşamanın, toplumsal yaşamın tüm alanlarına tam olarak katılabilmenin de koşuludur. Engellilerin bağımsız ve insan onuruna uygun bir yaşam sürebilmeleri için toplumun diğer üyeleriyle eşit şekilde fiziksel çevreye, ulaşıma, bilgi ve iletişim teknolojisi dahil bilgiye ve iletişime, halka açık diğer tesis ve hizmetlere erişimlerinin sağlanması gerekmektedir (Çağlar, 2012, s.543). Bu çalışma ile görme engelli öğrencilerin yerleşke içerisinde erişebilirlik haklarını, dokunsal bilgilendirme ve yönlendirme grafikleri aracılığı ile kullanabilmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Onların toplumda aktif bir rol almalarını sağlamak ve normal bir hayat sürmeleri için cesaretlerini arttırmak amacıyla bireysel hareket özgürlüklerini kolaylaştırmak, çalışmanın sosyal amaçları arasında yer almaktadır. Tasarlanan dokunsal bilgilendirme grafiklerinin teknik amacı ise, yerleşkede yaşayan görme engelli ve az gören tüm öğrencilerin yararlarına sunulan dokunsal grafikler ve yönlendirmeler ile (aynı zamanda sivillerin) bağımsızlıklarını artırmak, güven içinde engelsiz bir ortam sağlamaktır. Görme engellilerin yaşamlarını olumsuz etkileyen bu tür birçok problem görüşme yoluyla araştırmamız için öğrenilmeye çalışılmıştır. Problemler ve çözüm önerileri dikkate alınarak aşağıdaki tez çalışması ortaya çıkmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde; çalışmanın problem sorusu olan neden bu araştırmaya ihtiyaç duyulduğunun, amaç sorusu olan ne işe yarayacağının, önem sorusu olan topluma ne kazandıracağının ya da görme engellilere ne faydası olacağının, kapsam sorusu olan nerede ve kimlere yönelik olacağının ve yöntem sorusu olan nasıl yapılacağının cevapları verilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde; görme engelliliğini genel tanımları, sosyolojik, psikolojik ve eğitsel açıdan tanımlanmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde; görme engellileri kullandığı dokunsal bilgilendirme tasarımları kapsam ve içerik olarak tanımlanmıştır. Tasarımdan baskı yöntemlerine kadar tüm aşamalar anlatılmıştır. Kullanılan grafik ürünlarin çeşitleri tanıtılmıştır. Dördüncü Bölümde, Uygulama alanı olan Hacettepe Üniversitesi Beytepe Yerleşkesi incelemeye alınmıştır. Tarihi ve sosyal yaşamı hakkında kısa bilgi verilmiştir. Yerleşke incelenerek, dokunsal bilgilendirme tasarımı kullanım alanları açısından eksiklikleri belirlenmiştir. Beşinci bölümde; Hacettepe Üniversitesi Beytepe Yerleşkesi için görme engellilere yönelik dokunsal bilgilendirme tasarımı uygulamaları yapılmıştır. Tasarım problemine yer verilmiştir. Görme engelli öğrencilerden veriler toplanarak bilgilendirme tasarımı oluşturma sürecinde onların gözünden de bakılmaya çalışılmıştır. Problemler dinlenip, öneriler alındıktan sonra tasarım sürecine başlanmıştır. Dokunsal işaret (piktogram) dizgesi,dokunsal yönlendirme ve işaretlemeler,dokunsal haritalar ve bilgilendirme panoları ve son olarak yerleşke tanıtım broşürü oluşturulmuştur. Ayrıca çalışmaya öneriler kısmı eklenerek, tez araştırması boyunca deneyimlenen ve keşke şu açıdan da bir çalışma olsaydı diye düşünülen başlıklar önerilmiştir. Ayrıca böyle bir çalışma nasıl daha yararlı ve kapsamlı olabilir? Sorusuna farklı öneriler de sunulmuştur. Anahtar Sözcükler Görme engellilik, erişebilirlik, dokunsal bilgi grafiği, dokunsal bilgilendirme tasarımı, dokunsal harita, dokunsal yönlendirme ve işaretleme tasarımı.
Özet (Çeviri)
It is one of the most natural rights of people with disabilities to have a voice in their community and to participate in the social life. Accessibility expresses having the opportunities to access to the economical, social and cultural in particular man-made and natural physical environment, being able to benefit from and contribute in the services provided in this environment. Besides being a means of using their rights, accessibility for people with disabilities is a condition to live independently and being able to participate fully in all aspects of social life . It is required for the people with disabilities to access to physical environment, transportation, information and communication technology, other facilities and services equally with other members of the community in order to be able to live a life independently and consistent with human dignity. (Çağlar, 2012, p.543). In this study, it is aimed to provide the visually disabled students in the Campus with the accessibility rights by the help of tactile information and guidance through graphics. With the purpose of enabling them to have an active role in the society and encourage them to lead a normal life, it is within the social aims of the study to ease their individual movement freedom. The technical aim of the designed tactile information graphics is, with the tactile graphics and guidance provided for the benefits of all the visually disabled or low visioned students living on the Campus (as well as civilians), to increase their independence and to provide a secure and unobstructed environment. Many problems which have had a negative impact on the lives of the visually disabled people were tried to be understood for our research through negotiations. By considering the problems and solution suggestions, the thesis as follows has been shaped. In the first part of the study; the problem question of the study which is why was this research needed, the purpose question which is what is the use of it, the significance question which is what is it going to gain the society or what is the benefit of this for the visually disabled people, the scope question which is where and for whom it is going to be directed, and the method question which is how it is going to be done are tried to be answered. In the second part; the general definitions of the visually disabled were tried to be described within sociological, psychological and educational aspects. In the third part; the tactile information designs which are used by visually disabled people is defined as the scope and content. All the stages from design to printing methods are described. The types of the used graphic products are introduced. In the fourth part; as the application area, Hacettepe University, Beytepe Campus was analysed. A brief information about the history and social life in the Campus is provided. By the examination of the Campus, the deficiencies were identified in terms of tacile information design usage areas. In the fifth part; tactile information design applications were made for the visually disabled in Hacettepe University Beytepe Campus. Problem concerning the design is presented. By collecting data from the visually disabled students, it is aimed to understand the problems through their eyes in the process of forming the design. Problems were listened, recommendations were taken and then the designing process were started. Pictogram (tactile sign) string, tactile guidance and markings, tactile maps and information boards and finally Campus advertisement brochure were formed. Besides a recommendations part is added to the study in order to propose topics including the experienced studies and studies on which are thought there would have been a research on some other aspects. Moreover different suggestions on the question of how such a study can be more helpful and thorough, are presented. Key Words Visual disability, accessibility, tactile information graphic, tactile information design, tactile maps, tactile guidance and marking design.
Benzer Tezler
- Güneş enerjili su damıtma sistemlerinin incelenmesi ve kamp tipi bir damıtma düzeneği tasarlanması
Investigation of solar distillers and development of a camping type design
NİHAL DİLEK SÜMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
EnerjiHacettepe ÜniversitesiTemiz Tükenmez Enerjiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL DEMİR İNAN
- Beytepe'de (Ankara) kızıl tilkilerin (Vulpes vulpes L. 1758) beslenme özellikleri ile mevsimsel ve günlük aktivitelerinin belirlenmesi
Determination of feeding patterns and seasonal and daily activities of red fox (Vulpes vulpes L. 1758) in Beytepe (Ankara)
BURCU YOĞURTÇUOĞLU
- Beytepe Yerleşkesi'nin uzun dönem elektrik isteminin güneş elektrik dönüşüm sistemleri ile karşılanması
Supplying long-term electricity demand of Beytepe Campus by solar-electric conversion systems
MEHMET TÜRKAY YOLDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiTemiz Tükenmez Enerjiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERİH AYDINALP KÖKSAL
- Sürdürülebilir kampüs tarımı: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Yerleşkesi örneği
Sustainable campus agriculture: the case of Hacettepe University Beytepe Campus
NERGİZ AMİROV
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELTEM YILMAZ
- Hacettepe üniversitesi beytepe kampusu kız yurdunda kalan öğrencilerin öğrenci sağlık merkezinin hizmetleri hakkındaki bilgi düzeyleri ve sağlık merkezini kullanma davranışları
The students knowledge on health services provided by the students health center and the utilization behaviour of the services by students living in girls dormitory at beytepe campus of hacettepe university
ENSAR ÖZKIZIKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYŞE AKIN