Yozgat batoliti Yozgat güneyi kesiminin petrolojisi
Petrology of the Yozgat batholith in the southern Yozgat town
- Tez No: 346911
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DURMUŞ BOZTUĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Yozgat batoliri, Orta Anadolu' da, Yozgat ilinin güneyinde, D-B doğrultusunda yaklaşık 2000 km2'lik bir alan kaplamakradır. Yozgat batolitinin, Yozgat ili hemen güneyindeki kesiminde yürütülen bu çalışmada, yaşlıdan gence doğru, Sanhacılı lökograniti, Lökköy K-feldispat megakristalli monzograniti, Büyüklök monzograniti ve Başnayayla diyorit / gabrosu gibi haritalanabilir i birimler tanımlanmıştır. Bu birimlerin tamanu Alt-Orta Eosen yaşlı ve volkanosedimanter karakterli Topçu formasyonu tarafından uyumsuzlukla örtülmektedir. Sarıhacılı lökograniti başlıca iki mikalı granitlerden; Lökköy Kfeldispat megakristalli monzograniti ise kuvars, ortoklaz ve plajiyoklaz türü felsİk bileşenlerin yanısıra homblend + biyotit ± klinopiroksen'den oluşan mafik mineraller içeren monzogranitlerden oluşmaktadır. Başnayayla diyorit / gabrosu ise genellikle Plajiyoklaz (Anortit < 50) + homblend ± klinopiroksen mineral topluluğundan oluşan diyorit1erden meydana gelmekle birlikte yer yer de Plajiyoklaz (Anortit > 50) + klinopiroksen + tremolit / aktinolit minerallerinden oluşan ve hatta uralit gabro olarak isimlendirilebilecek gabro türü kayaçlan içermektedir. Sarıhacılı lökograniti ana ve eser element jeokimyası verilerine göre alümino (ALUM), nomıatif korund içeren, S-tipi ve çarpışmayla eşzamanlı (Syn- IV COLG) karakterli iki mikalı granitlerden oluşmaktadır. Lökköy K-feldispat megakristalli monzograniti ile Büyüklök monzograniti ise kafemik (CAFEM), normatif diyopsit içeren, 1- tipi ve çarpışma sonrası (post-COLG)-kalkalkalin (CALK) karakterli kayaçlardan oluşmaktadır. Başnayayla diyorit / gabrosu yine kafemik, düşük K'lu toleyitik (THOL) ve M-tipi kayaçlardan oluşmaktadır. Lökköy ve Büyüklök birimlerinde mafik ve felsik magmaların heterojen kanşımı (magma mingling) sonucu mafik magmatik enklavlar (MME) meydana gelmiştir. Heterojen kanşım (mingling) şeklinde gözlenen bu magma kanşması olayının, aynı zamanda, mikroskop ik bazı özel dokulann varlığı (süngerimsi hücreli plajiyoklaz oluşumu, plajiyoklazlardaki çivi başlanna benzer yamalar, iri plajiyoklaz içerisinde lata biçimli küçük plajiyoklazlarui bulunması, antirapakivi dokusu, plajiyoklazlardaki erime-çözüııme yapısı) ve eser element jeokimyası verileriyle homojen kanşım (magma mixing) şeklinde de geliştiği gözlenmiştir. Başnayayla diyorit / gabrosu ise kıtasal kabuk malzemesiyle kirlenmeye uğramıştır. Yozgat ili hemen güney kesiminde elde edilen bu veriler Yozgat batolitinde S-tipi ve synCOLG, I-tipi ve post-CO LG kalkalkalin ve aynca M-tipi, post-COLG toleyitik mafik magma kaynaklannın birlikteliğini sunmaktadır. Bu birlikteliğin oluşumu için şöyle bir evrim modeli ileri sürülebilmektedir. Neo-Tetisin kuzey kolu, Üst Kretase'de Pontidlerin altına ve kuzeye doğru dalarak yok olmuştur. Anatolidler, bu daIma-batına sisteniinin pasif kenannı oluşturmaktadır. Bu daIma-batına zonu boyunca Ankara-Erzincan kenet kuşağı olarak tammlanan çarpışma zonu meydana gelmiştir. Bu çarpışma zonunda, çarpışmayla eş zamanlı olarak Anatolidlerin taban kesimindeki kısmi ergimeyle üst kabuktan itibaren Sanhacılı lökograniti türemiştir. Çarpışmanın İleri evreleriııdeki kabuk kalınlaşması nedeniyle alt-orta kabuktan itibaren Lökköy K -feldispat megakristalli monzograniti ve Büyüklök monzograniti magması oluşmuştur. Kabuk kalınlaşmasından sonra gelişen gerilme rejimi altında yükselen üst manto diliminin adiyabatik dekonıpresyon sonucu kısmi erimeye uğramasıyla da Başnayayla diyorit /gabrosunu oluşturan magrna kaynağı meydana gelmiştir. ANAIITAR KELİMELER: Yozgat batoliti; Magma Tipleri; S- ,1- ,M-tipi Granitoyidler; Çarpışmayla ilgili Granitoyidler, Petrojenetik-Jeodinamik Evrim.
Özet (Çeviri)
Yozgat batholith covers an area of approximately 2.000 km2 with an E-W direction in the Central Anatolia. Some mapable lithodem units ı such as the Sanhacılı leucogranite, Lökköy K-feldspar megacrystalline monzogranite, Büyüldök monzogranite and Başnayayla dioritelgabbro have been identified in this study carried out in the southem Yozgat town of the Yozgat batholith. All these units are unconformably overlain by the LowerMiddle Eocene Topçu formatİon. Sanhacılı leucogranite consİsts of twomica granites. Lökköy K-feldspar megacrystalline monzogranite and Büyüklök monzogranite are composed of monzogranites who se major components comprise quartz, orthoclase, plagioclase as felsic minerals, and homblendt:*biotite:tclinopyroxene as mafic minerals. Başnayayla dioritelgabbro is mainly comprised of dioritic rocks with a mineral assemblage of plagioclase (An>50 %) + homblende ± clinopyrôxene, however, it loca1ly consists of some gabbroic rocks which may also be VI called uralitic gabbro because of having a mineralogical composition of plagioclase (An > % 50) + clinopyroxene + tremolite/actinolite. Sanhacılı leucogranite represents an aluminous (ALUM), normative corundum, S-type and syn-collisional (syn-COLG) character on the basis of mineralogical, major and trace element geochemical compositions. Lökköy and Büyüklök units show the cafemic (CAFEM), normative diopside, 1- type and post-collisional (post-COLG) - calcalkaline (CALK) features. Başnayayla diorite/gabbro possesses the characters of cafemic, low-K tholeiitic (THOL) and M-type chemistry. There are some microgranular ma:fic magmatic enclaves (MME) indicating the mechanical interaction between coeval felsic and mafic magmas called magma mingling. Such a mechanical interaction between these magmas have alsa occurred as the chemical interaction, called magma mixing, which is evidenced by some particular microscopic textures and trace element variograms. These microscopical textures are of spongy cellular plagioclase, spike zones in plagioCıase, small lath-shaped plagioclase within large plagioclase, antirapakivi texture, dissolution-melting textures in plagioclase. Başnayayla dioritelgabbro alsa shows a crustal contarnination. These data reveal that i there are the co-existency of the S-type and syn-COLG, I-type and postCOLG, M-type and post-COLG granitoids in the southem Yozgat town of Yozgat bathoıith. This assocİation is suggested to be derived from such a geodynarnic model: The northem branch of the Neo-Tethys has been consumed with a nortward dipping subduction zone along which the oceanic crust subducted beneath the Pontides. The Anatolides constitutes the passiye margin of this convergence system. After the consumption of the oceanic crust, the Ankara-Erzincan suture zone has been fonned as a resu1t of the juxtaposition of Anatolides and Pontides. Sanhacılı leucogranite has fonned from the syn-coIlisional magmatic stage in this collision zone. Towards the mature stage of the crustal thickening, the Lökköy and Büyüldök units were derived from the partial melting of the VII middle and lower parts of crust. Başnayayla diorite/gabbro has been solidified from a mafic magma source. This mafic magma is thought to be derived from the partial melting of upwelled mantle under the adiabatic decompression conditions due to tensional regime after the crustal thickening. KEYWORDS: Yozgat Batholith; Magma Types; S-, 1-, and M-type granitoids; Collisional Granitoids; Petrogenetic-Geodynamic Evolution.
Benzer Tezler
- Yozgat batoliti Şefaatli kuzey kesiminin (Güney Yozgat) petrolojik incelenmesi
Petrology of the Yozgat batholith in the northern Şefaatli (South Yozgat)
SİBEL TATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURMUŞ BOZTUĞ
- Yozgat batoliti doğu kenarında (Sorgun Güneyi) yer alan plütonik kayaçların mineralojik-petrografik, jeokimyasal ve petrojenetik özellikleri
The mineralogical-petrographic, geochemical and petrogenetic features of plutonic rocks in the eastern edge of the Yozgat batholith (South Sorgun)
BAŞAK AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZMİ OTLU
- Yozgat-Yerköy doğusunun mineralojik, petrografik ve jeokimyasal incelenmesi
The investigation of the Yozgat batolith mineralogical-petrographic, geochemical and petrogenetic (Yerköy-Sefaatli, Southeastern Yozgat)
OKTAY TÜVAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZMİ OTLU
- Yozgat batolitini oluşturan lökogranitlerin ve yozgat volkanitlerinin petrolojisi
Petrology of leucogranite of yozgat batholith and yozgat volcanics
CANAN TİRYAKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TANER EKİCİ
- Yozgat batolitinin kuzey bölümünün jeolojisi ve petrolojisi
Geology and petrology of northern part of Yozgat batholith
MUSA AVNİ AKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF KAĞAN KADIOĞLU