Türkiye-Mısır ilişkileri: 1922-1981
Turkey-Egypt relations :1922-1981
- Tez No: 348053
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FIRAT PURTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortadoğu ve Afrika Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Mısır, dünya tarihinde olduğu gibi Türk tarihinde de önemli olay ve olguların yaşandığı stratejik bir bölge olmuştur. Türklerin özellikle Osmanlı hâkimiyeti sonrası Mısır?da hakimiyet kurması ile birlikte Türk-Mısır ilişkilerinin temeli atılmış olmaktaydı. Türk hanedanını temsil eden Kavalalı Mehmet Ali Paşa ve ailesi, Mısır tarihinde silinmez bir iz bırakacaktı. Hanedanın devamı ile birlikte Mısır'da halk, Türkiye'nin bağımsızlık savaşını örnek alacak ve Türk-Mısır halkları aynı kaderi paylaşacaktı. Türkiye'nin bağımsızlığı sonrasında özellikle hilafetin kaldırılması gibi laik reformların gerçekleştirilmesi, Mısır halkı üzerinde olumsuz etki yaratacaktı. İngilizlere karşı bağımsızlık mücadelesini kısmen 1922'de kazanan Mısır halkı, bu tarihten itibaren her yönüyle bağımsız olmak için Batı'ya karşı uzun bir savaş verecekti. Mısır halkı ve Mısır ordusundaki genç subaylar bu durumdan hoşnut değillerdi. Bu hoşnutsuzluk Hür Subaylar'ın askeri darbesi ile sonuçlanacak ve Ortadoğu'da statükoyu değiştirecek olan Nasır'ın tarih sahnesine girmesine vesile olacaktı. Soğuk Savaş'a kadar özellikle Atatürk döneminde Türk-Mısır ilişkilerinin iyi olmasına ve Türkiye'nin Mısır halkının yanında rağmen, Türkiye'nin özellikle Sovyetler Birliği'nden gelebilecek tehdit algısı nedeniyle, Türkiye Batı'ya yaklaşmıştır. Bu yaklaşma, Türkiye'yi başta Mısır olmak üzere Arap Ortadoğusu'ndan uzaklaştıracaktı. Yahudilerin 1948?de İsrail devletini kurmasının hemen ardından meydana gelen I. Arap-İsrail Savaşı, Ortadoğu'daki dengeleri değiştirmiştir. Değişen bu dengede Türkiye'nin, İsrail'i tanıyan ilk Müslüman devlet olması ve İsrail yanlısı politika izlemesi sonucunda, Mısır ile yolları ayrım noktasına gelecekti. Türkiye, uluslararası politikada özellikle Kıbrıs meselesinde hem Batı'nın hem de Arap ülkelerinin Türkiye aleyhine tutumları nedeniyle, Mısır ve Araplar ilişkilerine önem vermek zorunda olduğunu kavramıştı. Ortadoğu Komutanlığı ve Bağdat Paktı gibi Batı güdümündeki oluşumlar sonrasında Mısır tarafından oldukça tepki gören Türkiye, Ortadoğu politikasında değişim yapacaktı. Süveyş Savaşı'nda temkinli davranışlar ve gerektiğinde Mısır'ı destekleyici kararlar ile Türkiye, bunu somut bir şekilde göstermiştir. Nasır, Türkiye'yi bir yandan Batı yanlısı olmakla suçlamakla beraber, öteki taraftan da Arap Ortadoğusu'nda en güçlü rakibi olarak görmesine rağmen, Enver Sedat'ın rasyonel dış politika izlemesi ile Türk-Mısır ilişkileri daha iyi hale gelecekti. Anahtar Sözcükler 1. Türkiye 2. Mısır 3. Cemal Abdül Nasır 4. Ortadoğu 5. Süveyş Kanalı
Özet (Çeviri)
Like in the world history, Egypt has been a strategic region where important events and phenomena occured in the Turkish history as well. Turkey-Egypt relations was laid the base with Turkish domination in Egypt after the Ottoman domination. Kavalalı Mehmet Ali Pasha and his family who represents the Turkish dynastry were supposed to leave an unforgettable trace in the Egyptian history. With the continuation of the dynastry, public in the Egypt would take an example by Turkish?s war of independence and Turkish-Egyptian publics would share the same fate. Especially, some secular reforms like abolition of the caliphate would couse some negative effects on Egypt public after the independence of Turkey. Egyptian people who gained the struggle of independence against Britain in 1922 would have a long war against the West since that time to be fully independent. Egyptian people and junior officers in Egyptian army were not pleased for this situation. The displeasure would result with the military dash of the free officers and it would conduce to enterance of Nasır who will change the status quo to the history scene. Although Turkey-Egypt relations was good especially during Ataturk?s period until the cold war and Turkey supported the Egypt people, Turkey got closer to the west due to the threat perception that would come espicially from the Soviet Union to Turkey. This convergence would remove Turkey from Arabian Middle East especially Egypt. The first Arabian-Israeli War which have just occured after Jewishs established Israeli government in 1948 changed the balance in the Middle East. Since Turkey as being the first Islamic government have legitimised Israeli and since Turkey followed Israeli-sided policies, Turkey-Egypt relations would come to the reaking point. Turkey has understood that it must regard its Egyptian and Arabian relationships since both the West and Arabian countries had attitudes opposed to Turkey especially about the Cyprus issue on the international politics. Turkey which got considerable reactions from Egypt after some constitutions with the guidance of the West like Middle East Command and Baghdad Pact would make some changes in its Middle East policies. Turkey has shown this perceptibly with poised behaviours in Suez War and with the supporting decisions for Egypt when needed. Although Nasır saw Turkey as its strongest opponent in Arabian Middle East besides he blaimed Turkey as being West follower, Turkey-Egypt relations would be better with Enver Sedat?s rational foreign policies. Key Words 1. Turkey 2. Egypt 3. Gamal Abdel Nasser 4. Middle East 5. Suez Channel
Benzer Tezler
- Turkish-Egyptian relations (1922-1956) and the impact of the Free Officers Revolution
Türkiye - Mısır ilişkileri (1922-1956) ve Hür Subaylar Devrimi'nin etkisi
SELİM ÖTERBÜLBÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
TarihOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM TÜR
- Türkiye Mısır ilişkileri: Siyasi, sosyal, ekonomik hayatının Türk basınına yansıyan gündemi (1922-1952)
Relations between Turkey and Egypt: The agenda of political, social, economic life reflected in the Turkish press (1922-1952)
NAZLICAN ASLIHAN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMMÜGÜLSÜM POLAT
- Türkiye-Mısır ilişkileri: Arap Baharı sonrası değişen dinamikler
Turkey-Egypt relations: Dynamics changing after the Arab Spring
FERHAT AÇIKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerYalova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ALAKEL
- Türkiye-Mısır ilişkileri (2002-2016)
Turkey-Egypt relations (2002-2016)
ESRA KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Uluslararası İlişkilerKırıkkale ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL FEDAYİ