Türkiye Cumhuriyeti'nde vatandaşlıktan çıkarma ve vatandaşlığa kabul: 1923-1950
Loss and acquicition of Turkish Nationality: 1923-1950
- Tez No: 350218
- Danışmanlar: PROF. DR. TEMUÇİN F. ERTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Türk İnkılap Tarihi, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 372
Özet
Devletler hukukunun önemli bir kuralı olan; devletlerin vatandaşını, belirlediği kanunlar çerçevesinde, seçme serbestîsine sahip olmasının, vatandaşlığın kazanılması ve kaybedilmesi şeklinde iki doğal sonucu bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında, kuruluş mücadelesi yoğun olarak devam ederken, bir yandan da yukarıda belirtilen kural çerçevesinde, vatandaşlıktan çıkarma ve vatandaşlığa kabul işlemleri hız kazanmıştır. Bu işlemler incelendiğinde, dönemin vatandaşlık algısı ve bu algının yansımaları ile dış ve iç siyasi gelişmelerin vatandaşlık işlemleri üzerine etkisi hakkında önemli sonuçlara varılmıştır. Vatandaşlıktan çıkarma ve vatandaşlığa kabul işlemleri 1923 yılından itibaren, ilk yıllarda Osmanlı Devleti vatandaşlık düzenlemesi olan Tabiiyet-i Osmaniye Kanunnamesi hükümleri doğrultusunda gerçekleştirilmiş, milli kanunların yürürlüğe girmesine paralel bu kanunlarla işlemlere devam edilmiştir. Özellikle 1041 sayılı Kanun, 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve 2510 sayılı İskân Kanunu işlemlerin temel dayanakları olmuştur. 1923- 1950 yılları arası dönemde, öncelikle İstiklal Savaşı'na katılmayarak yurdu terk eden ve belirlenen sürede dönmeyenlerin vatandaşlıktan çıkarma işlemi yapılırken, özellikle çevre ülkelerden muhacir ve mülteci olarak Türkiye'ye giren çok sayıda kişinin vatandaşlığa kabul işlemi yapılmıştır. Nüfusta nitelikli bir artış sağlanması yönünde politikalar uygulanırken, vatanseverlik önemli bir kıstas olmuş, vatanla tamamen bağlarını koparan ya da bağları gevşek olanlarla hukuki bağlar tamamen sona erdirilmiştir. 1923-1950 yılları arasında gerçekleştirilen vatandaşlıktan çıkarma ve vatandaşlığa kabul işlemleri birbirinin devamı ve tamamlayıcısı olan iki dönem halinde incelenmiştir. Her iki dönemde de yoğun şekilde göçmenlerin vatandaşlığa kabulü gözlemlenirken, Atatürk döneminde öncelikle, Türkiye Cumhuriyeti ile bağlarını koparan ve milli mücadeleye katılmayanların, İnönü döneminde ise bunların yanı sıra, vatana daha gevşek bağlarla bağlı olanların vatandaşlıktan çıkarma işlemleri yoğunluklu olarak gerçekleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
One of the basic regulation of law of nations is the fact that the state' having the freedom to choose its citizenship, as determined by law, bring about two natural results as the acquisition of citizenship and loss of citizenship. In one hand in the early years of the establishment of Turkish Republic, on the other hand releasing from nationality and naturalization procedures have gained momentum within the framework of the rules above. Analyzing this process, some important conclusions have been reached in related with the citizenship perception of the period, the reflections of this perception and the impact of external and internal political developments on the citizenship process. Loss and gain of Turkish nationality procedures were carried out in accordance with the Ottoman Citizenship Law (in Turkish Tabiiyet-i Osmaniye Kanunnamesi) in the first period of 1923; and were continued as the same way in parallel to the enactment of national laws. In particular, Law No. 1041, the Turkish Citizenship Law No.1312 and Settlement Law No. 2510 have been the basis of these procedures. Between the years 1923 and 1950, releasing from nationality included first of all those who refusing to join to the army during the Independence War and leaving the country and not returning to the country in assigned period. On the other hand, so many immigrants and refugees who entered Turkey especially from neighboring countries were admitted as the citizenship by naturalization. In addition to this, the policy aimed at the increase of qualified population, which meant patriotism was a crucial criteria in terms of naturalization; and those who did not value to their country were released from nationality. Loss and gain of Turkish nationality procedures between the years 1923-1950 have been studied in two periods that are sequence and complementary of each other. In both periods, acceptance of immigrants' naturalization was given importance; otherwise in Atatürk period those who did not participate into the Independence War; and in Inönü period besides not patriots but also those connected with looser ties to their homeland were released from nationality.
Benzer Tezler
- 1960-2000 arasında Türkiye'de değişen yönleriyle vatandaşlık ve vatandaşlıktan çıkarılma sorunu
Citizenship and the problem of discontinuation in Turkey between 1960–2000, with changing aspects
MÜCAHİT SÖYLEMEZ
- Vehip Paşa (Kaçı)'nın hayatı ve askeri faaliyetleri
The life and the military activities of Vehip Pasha (Kaçı)
YÜKSEL NİZAMOĞLU
- Ortaokul sosyal bilgiler müfredatında vatandaşlık eğitimi yaklaşımı ve öğretmen görüşleri
Citizenship education approach and teacher views in secondary school social studies curriculum
MEHMET ŞÜKRÜ DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM HAYIR KANAT
- Health and citizenship in Republican Turkey: An analysis of the socialization of health services in republican historical context
Cumhuriyet Türkiyesi'nde sağlık ve vatandaşlık: Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesinin tarihsel bağlamı içinde değerlendirilmesi
ASENA GÜNAL
Doktora
İngilizce
2008
Sağlık Kurumları YönetimiBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BUĞRA
- Türkiye Cumhuriyeti'nde ve Avrupa'da 'Kıbrıs' imajı
Cyprus image in Turkish Republic and Europe
SEVİNÇ MALLIDAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAİL ALKAN