Bestekâr Mehmet Râkım Elkutlu'nun günümüze ulaşan eserlerinin analizi
The analysis of the compositions belonging to the composer Mehmet Râkim Elkutlu which have reached up to the present day
- Tez No: 351769
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NURİ ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Râkım Elkutlu, Klâsik Türk Mûsıkîsi, Bestekâr, Eser Analizi, İcrâ
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 458
Özet
Klâsik Türk Mûsıkîsi'nde bestekârlık ve icrânın ayrı bir önemi bulunmaktadır. Teknik açıdan ne kadar iyi ve başarılı besteler yapılırsa Türk Mûsıkîsi'nin de kültürel, sanatsal ve icrâsal açıdan o derecede gelişeceği ve daha iyi yerlere geleceği muhakkaktır. Oluşturulan bir bestenin yapısal bakımdan ne seviyede olduğunu tespit etmek için ise eser analizi yapılması gerekmektedir. XX. yüzyılın yetiştirdiği ve Klâsik Türk Mûsıkîsi'nin son dönem bestekârlarından olan Râkım Elkutlu'nun bu alandaki yeri ve değeri hiç şüphesiz çok önemlidir. XX. yüzyıl, Klâsik Türk Mûsıkîsi açısından, birtakım sebeplerden dolayı sıkıntılı bir dönemi kapsamaktadır. İşte böyle bir zamanda, tavrı, üslubu ve farklı bestecilik yönüyle ortaya koyduğu eserlerle Klâsik Türk Mûsıkîsi'ne ayrı bir renk katan Râkım Elkutlu, sanatıyla ve kişiliğiyle bu dönemin mihenk taşlarından birisi olmuştur. Bestelediği eserlerle Türk mûsıkîsi'ne ayrı bir dinamizm ve değer katmıştır. Bestekâr Mehmet Râkım Elkutlu'nun günümüze ulaşan eserlerinin analizi için yapılan bu çalışma başta giriş ve toplam yedi bölümden oluşmaktadır. Bu çalışma sanatkârı bütüncül bir yaklaşımla objektif olarak, en doğru şekilde anlamayı ve anlatmayı amaçlamaktadır. Hazırlanan bu tez bir analiz çalışmasından oluşmaktadır. Râkım Elkutlu'nun günümüze ulaşan yüz yirmi iki eserinin, makamsal ve usûl yönünden analizi gerçekleştirilmiştir ve aşağıdaki şu sonuçlara ulaşılmıştır. Râkım Elkutlu'nun Türk Mûsıkîsi'ne kattığı eserlerle, gerek tavrı ve üslûbu gerek kişisel özellikleri ile dönemin diğer bestekârlarına nazaran ne kadar farklı bir sanatçı olduğunu görmemek mümkün değildir. Eserlerinde romantizm etkisinin yanında, melodi zenginliği, makamsal geçkiler ve çeşniler, bölüm değişikliklerine sık sık rastlanmaktadır. Bunların yanında eserlerindeki söz ve mûsıkî'nin uyumu ise prozodiye ne kadar önem veren bir bestekâr olduğunu göstermektedir. Ayrıca Türk Mûsıkîsi'nin her formunda, dinî ve lâdinî eserler vermiştir. Eserleri genel olarak incelediğimizde icrâsal açıdan sağlam bir hançereyi ve mûsıkî nazariyatını gerektiren çalışmalar olduğu görülmektedir. Tüm bu sebeplerden dolayı Râkım Elkutlu'nun sanatı ve kişiliği ile sıradışı bir bestekâr olduğu aşikârdır. Osmanlı'nın sonu ve Cumhuriyet'in kuruluşunu kapsayan bir dönemde yaşayan Râkım Elkutlu, eserlerinde eskiyi ve yeniyi birleştirerek, klâsik fakat farklı bir üslûbu oluşturmayı başarmıştır. Konumu itibariyle yeri kolay kolay doldurulamayacak bir sanatçıdır.
Özet (Çeviri)
The composing and performance have various importance in Classical Turkish Music.The better and more successful compositions are made in technical terms, it is certain the more Turkish Music will improve and the better ranks it will be at in artistic and performance terms. In order to determine what level a formed composition is in terms of pattern, composition analysis must be done. Brought up in the twentieth century and being the last composer of Classical Turkish Music, Râkım Elkutlu has a very remarkable part in this art and undoubtedly important value.The twentieth century, in terms of Classical Turkish Music, involves a troublesome period due to several reasons. In such a course of time, has been one of the corner-stones of its period by his art and personality and also he has brought a different colour to Turkish Classical Music by his style, comment and diverse composition of many works he has established. This study done for the analysis of the compositions existing in today's life which belong to the Composer Mehmet Râkım Elkutlu is made up of an introduction and seven parts. This study aims at understanding and mentioning about the Composer in the most correct way with an absolute approach objectively.This thesis prepared consists of an analysis study.The analysis of one hundred twenty-two compositions of Râkım Elkutlu which have reached until today has been realized in terms of tone and rhytim and the conclusions below have arisen. It is not possible not to understand how different Râkım Elkutlu is as a composer with both his style and comment and his personal properties and also the compositions he has contributed to Turkish Music when he is compared to the other composers. In his compositions, as well as romantical effects, melodical richness, tone transmission and tastes, part differences are often noticed. In addition to these, the harmony of lyric and music in his compositions shows us that he is the composer who gives a lot of importance to prosody. Apart from this, he has produced religious and non-religious compositions in general, we see that they are the compositions in which require a sound singing ability and musical knowledge in terms of performance.Thanks to all these reasons, it is clear that Râkım Elkutlu is an extraordinary composer with his art and personality. Râkım Elkutlu, who lived during between the last period of the Ottoman Empire and the foundation period of Turkish Republic, has managed to set up a classical but various comment by combining the old with the new in his compositions. With regards to the position he has in Turkish Classical Music, he is an irreplaceable artist. KEY WORDS: Râkım Elkutlu, Classical Turkish Music, The composer ,The composition analysis, Performance.
Benzer Tezler
- Rakım Elkutlu'nun sanatçı kişiliği ve TRT repertuvarında yer alan eserlerine yönelik tespitler
Determinations on artist personality of Rakım Elkutlu and his works in the TRT repertoire
ÜMİT ALKIN
- Mehmet Reşat Aysu'nun müzikal kimliği ve seçilen saz eserlerinin keman tekniği açısından incelenmesi
Mehmet Reşat Aysu's musical identity and analysis of selected instrumental works in terms of violin technique
EREN CEMRE ERDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiPerformans Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ALİ CİHAT AŞKIN
- Hâfız bestekâr Sadettin Kaynak'ın hayatı ve dini musiki eserleri
The life and religious music works of hâfiz composer Sadettin Kaynak
MEHMET ZAHİT KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET HAKKI TURABİ
- Türk mûsıkîsinde bestekâr-güftekâr ortaklığı bağlamında Hacı Arif Bey ve Mehmet Sadi Bey'in eserleri üzerine prozodik bir inceleme
A prosodic review of Haci Arif Bey and Mehmet Sadi Bey and their works in the context of the composer guftekar partnership in Turkish music
MEHMET SİNAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikAtatürk ÜniversitesiTürk Müziği Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN FEYZİOĞLU