Âgehî'nin Riyâzü'd-devle adlı eseri, vr. 117b-vr. 175b: Giriş-metin-dizin
Âgehî's work Riyâz al-dawla, fols. 117b-175b, introduction-text-index
- Tez No: 354105
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Çağatayca, Riyâzü'd-devle, Türk dili, Orta Asya Türk tarihi, Âgehî, Chagatay language, Riyâzü'd-devle, Turkish language, History of Turks in Middle Asia, Âgehî
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 573
Özet
Çağatayca, Türk dilinin Orta Asya'da 15.-20. yüzyılları arasındaki dönemine verilen addır. Bu tarihî Türk lehçesinin ilk dönemi ve Nevaî ile gelişen klasik dönemi hakkında araştırma ve çalışma yapılmıştır. Ancak son devri hakkında yapılan çalışmalar azdır. Bu çalışmada Çağataycanın son devirlerine ait Riyâzü'd-devle adlı bir tarih kitabı incelenmiştir. Bu kitap Âgehî tarafından 19. yüzyılın ilk yarısında yazılmıştır. Rusların Orta Asya'yı işgalinin hemen öncesine kadar Orta Asya, özellikle Hîve Hanlığı tarihini anlatan yerli bir kaynak olarak Riyâzü'd-devle, hem dili hem de konusu bakımından önemlidir. Elinizdeki çalışma Riyâzü'd-devle'nin 117b-175b varakları arasındaki bölümü üzerinde yapılmıştır. Çalışmada eserin yazarı, nüshaları ve içeriği hakkında bilgi verildikten sonra metnin imlâ ve dil özellikleri üzerinde durulmuştur. Metnin transkripsiyonu yapılmış, en sonunda da dizinine yer verilmiştir. Bu çalışma sayesinde Orta Asya Türk tarihinin 18.-19. yüzyılları hakkındaki bilgilerimiz artmış, son dönem Çağatayca dilinin kelime hazinesi hakkındaki araştırmalara da katkıda bulunulmuş olmaktadır.
Özet (Çeviri)
Chagatay language is the name of the age between 15th-20th centuries in which Turkish language was used in Central Asia. Many researches and studies have been done about the first period of this Turkish dialect and classic period which was developed by Nevaî. However, studies about the last period of Chagatay language have decreased recently. In this study, a history book called Riyâzü'd-devle which belongs to last periods of Chagatay language was examined. This book was written at the beginning of the 19th century by Âgehî. Riyâzü'd-devle which is a local book that narrates the history of Khive Khanete and Central Asia before Russian occupation is important because of both its language and theme. This study has been done on the part of 117b-175b sheets of the book. This study focused on spelling and language features of the text after giving information about the author, other copies and content of the text. Transcription of the text was done and there is an index at the end. Thanks to this study, we have more information about Central Asia Turkish History in 18th-19th century and also a contribution has been done to the last period of Chagatay language and its vocabulary.
Benzer Tezler
- Âgehi'nin Riyâzü'd-Devle adlı eseri (vr. 175b-vr. 204b): Giriş-metin-dizin
Âgehi's historical literary work name as Riyâzu'd-Devle
KAILIBINUER AIBAI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT ŞEN
- Āgehī'nin Riyāzü'd-Devle adlı eserinde fiiller 525a-622b varakları arası (Giriş-inceleme-metin-sözlük)
Verbs in Riyāzü'd-Devle is the written by Agehī pages 525a-622b (Introduction-analysis-text-dictionary)
ABDULLAH ÇİĞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimOsmaniye Korkut Ata ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TANÇ
- Muhammed Rızâ Âgehî'nin Riyâzü'd-Devle'si (1b-61b) (giriş-metin-inceleme-dizin)
Muhammed Rızâ Âgehî's Riyâzü'd-Devle (1b-61b) (introduction-text-analysis-index)
DUYGU KOCA
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALİP YILDIRIM
- Âgehî'nin Fetih-nâme-i Kal'a-i Sigetvar'ı: İnceleme-tenkitli metin
Âgehî's Fetih-nâme-i Kal'a-i Sigetvar: Analysis-edition critic
KÜBRA NAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURGÜL ÖZCAN
- Âgehî'nin Câmi'ü'l-Vâkıât-ı Sultânî adlı eserinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and assessment of the work 'Câmi'u'l-Vâkiât-i Sultâni̇' by Agehî
MUHAMMED İKBAL MÜMİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihGaziantep ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUNUS EMRE TANSÜ