Çağdaş Türk lehçelerinde Rusçadan yapılan kavram ve gramer çevirileri
Loan and grammar translations from Russian in contemporary Turkish dialects
- Tez No: 354934
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BURAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Çağdaş Türk Lehçeleri, Rusça, Kavram ve Gramer Çevirisi, Contemporary Turkish Dialects, Russian, Loan and Grammar Translation
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 736
Özet
Türkistan, Rus istilasına uğradıktan sonra yönetenin yönetilene etkisi her alanda ve her dönemde belirgin bir şekilde kendisini hissettirmiştir. Ancak en büyük etki dil alanında olmuş ve bölgede iki dilli bir toplum yaratılmıştır. Türkistan?da Rusçanın uzun yıllar yazı dili olarak her alanda etkili bir şekilde kullanılması, çağdaş Türk lehçelerine Rusça unsurların girmesine neden olmuştur. Bu unsurlar arasında çağdaş Türk lehçelerinde Rusçadan alıntı sözcük ve terimler sıkça karşımıza çıkmaktadır. Bu tür alıntılar belirgin bir şekilde tespit edilebilmektedir. Fakat alıntı sözcüklerin ötesinde çok belirgin olmayan Rusçadan alıntı unsurlar da bulunmaktadır. Bu tür alıntı unsurlar, Türkçe kelimelerle ama Türkçe yerine Rusçanın dilsel dünya görüşüne, dil mantığına uygun anlatımlardır. Kavram ve gramer çevirisi adını verdiğimiz bu unsurlar, Türkçenin genel yapısı içerisindeki kavram ve gramer yapısına zarar vermektedir. Kavram ve gramer çevirileri, ek, sözcük ve söz dizimi ile ilgili olarak gerçekleşmektedir. Ek ve sözcükte anlam, söz diziminde ise yapı çevrilmektedir. Bu çalışmada önce dil ilişkileri üzerinde durulmakta, ardından da çağdaş Türk lehçelerinde Rusçadan yapıldığını tespit ettiğimiz kavram ve gramer çevirileri dil bilgisi ve konularına göre sınıflandırılarak incelenmektedir.
Özet (Çeviri)
After being invaded of Turkestan by Russia, the impression of governing upon the governed made itself apparent in every field and every period. However, the most significant impression occurred in linguistic area and a bilingual society was created in the region.The effective usage of Russian as literary language in every field through long ages in Turkestan led to the entry of Russian elements into the contemporary Turkish dialects. Among these elements, words and terms adapted from Russian in contemporary Turkish dialect are frequently encountered. Such adaptations can be detected clearly. However, there are also Russian adapted elements that are not very apparent beyond the adapted words. Such adapted elements are pertinent expressions with Turkish words but to Russian linguistic worldview and linguistic logic instead of Turkish. These elements that we call Loan Translation and Grammar Translation damage the loan and grammar dimension within the overall structure of Turkish.Loan and grammar translations occur in relation to affix, syntax and word. The meaning in affix and word, but the structure in syntax is translated.In this work, it will be focused on the linguistic relations at first, and then loan and grammar translations in contemporary Turkish dialects which we have determined that they are from Russian will be examined by being classified according to grammar and subjects.
Benzer Tezler
- Oğuz grubu Türk lehçelerinde organ isimleri ile yapılan deyimler (Rusça ve İngilizce ile karşılaştırmalı çözümlenmesi)
Body idioms in Oghuz group Turkic languages (A comparative analysis with Russian and English)
GULNARA SULEYMANOVA
- Çağdaş Türk lehçelerinde ünsüzler
Consonants in contemporary Turkish dialects
VEYSEL İBRAHİM KARACA
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Çağdaş Türk lehçelerinde yardımcı fiiller
The auxiliary verbs in the modern Turkish dialects
SERTAN ALİBEKİROĞLU
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHAT ÜSTÜNER
- Çağdaş Türk lehçelerinde yansıma kelimeler
The reflection words in modern Türk dialects
FETTAH KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DilbilimKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ŞENEL