İstanbul namazgâhları
Namazgah of İstanbul
- Tez No: 357505
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NURİ SEÇGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: İslam mimarisi, Namazgâh, Çeşme, Musalla, İstanbul, Islam architecture, Namazgah, Fountain, Musalla, Istanbul
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 694
Özet
İslamiyetin erken devirlerinden itibaren şekillenmeye başlayan dini mimari daha sonraki dönemlerde İslamiyetin yayıldığı bölgelerin mimari geleneklerini de alarak gelişimini sürdürmüştür. Dini, siyasi ve sosyal bir merkez olarak ortaya çıkan mescit yapıları ile birlikte açık alanda ibadet etmek için şehir dışında ve üzeri açık olarak inşa edilen namazgâh yapıları da dini mimarinin bir parçası olarak İslamiyetin ilk dönemlerinden itibaren görülmektedir. İlk örneği Hz. Muhammed dönemine ait olan namazgâhlara özellikle bayram namazlarını kılmak için çıkılmıştır. Açık bir alanda ibadet etme geleneği İslam öncesi dönemi animist Arap inanç sistemine bağlanmıştır. Buna göre İslam öncesi dönemde toplu halde ibadet etmek için kabaca işaretlenerek belirlenmiş alanlar vardı ya da ibadet etmek için çıkılan yer İslam öncesi döneme ait kutsal bir alandı. Bu şekilde ibadet etme geleneği daha sonraki dönemlerde de devam etmiş ve İslamiyetin yayıldığı birçok bölgede namazgâhlar inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde namazgâhlar şehir dışında özellikle menzil ve mesire gibi ihtiyaç duyulan yerlerde ibadet ve dinlenme yeri olarak inşa edilmiştir. Çeşme ya da kuyu yanında yer alan etrafı duvar ile çevrili bir alan ya da set halindedir. Namazgâhlar birkaç kişinin ibadet edebileceği küçük alanlar olabileceği gibi geniş bir alanı kaplayan özellikle cuma ve bayram namazlarının da kılınabildiği minberli olarak inşa edilmiş namazgâhlarda bulunmaktadır. Namazgâhlarda kıble yönü ise kıble taşı ya da mihrap ile belirlenmiştir. Çeşme yanında bulunan namazgâhlar çeşmeye bitişik ya da çeşmeden ayrı olarak inşa edilmiştir. XVI. ve XVII yüzyılda namazgâh çeşmeleri genel olarak dikdörtgen haznelidir. XVIII. yüzyılda Barok dönem ile birlikte meydan çeşmeleri ve sütun çeşmeler de namazgâh mimarisinde görülmektedir. Meydan çeşmelerinin ortaya çıkışı ile bazı namazgâhlar fevkani olarak inşa edilmiştir. Namazgâhlarda süslemeler kıble taşı yüzeyinde ve çeşme cephelerinde olup genel olarak dönem üslubunu yansıtmaktadır. Günümüzde büyük bir kısmı yok olan namazgâhlardan günümüze asıl şekli ile az sayıda örnek ulaşabilmiştir.
Özet (Çeviri)
The religious architecture which began to take shape as from early periods of Islam has subsequently developed further embracing, among other things, architectural traditions of the regions into which Islam has stepped in. With small mosque structures coming to the picture as a religious, political and social centre, namazgah (open-air prayer platform) structures built out of city for outdoors prayer, without roofing, are also observed from the early periods of Islam as part of the religious architecture. Originally dating back to the era of Prophet Mohammad, namazgah has been used particularly for performing religious-day prayers. The tradition of performing prayers in the open air is associated with the pre-Islam animistic belief of the Arabs. According to this approach, in the pre-Islamic era, there were areas roughly marked for having a collective prayer, or people were used to go up to a pre- Islamic holy place for having prayers. The tradition of performing prayers in this manner has survived in the subsequent periods, resulting in construction of namazgah in many regions into which Islam has stepped in. In the Ottoman era, namazgahs have been built as a praying and resting site out of city settings, where they are needed, like halting-places and excursion-spots. It is in the form of an area or bank/set encircled around with walls, situated next a water-fountain or well. A namazgah might be a small venue accommodating only a few people, as well as a large one, built with a pulpit, which covers a big area where people could also perform their Friday and religious-day prayers. Qibla (direction towards Mecca) of prayer in namazgah is set by a qiblastone or mihrab (qibla-indicating prayer niche). Namazgahs situated nearby water-fountains have been built either next to, or independent from, such fountains. In the 16th and 17th centuries, namazgah fountains have mostly been built with a triangular chamber. In the 18th century, with the advent of Baroque era, square fountains and column fountains have found their reflections in namazgah architecture. With the advent of square fountains, some namazgahs have been built on the top. In namazgahs, embellishments are available on qiblastone surface and on fountain fronts, usually reflecting the style of the period. Most of the namazgahs vanished as time went by, such that only a small number of them still surviving with their originality properly preserved.
Benzer Tezler
- The waqf buildings in Triboli (1551-1711)
Trablusgarb'ta vakıf binaları (1551-1711)
HUDA ABUBAKER ZGHALEI
- Osmanlı camilerinde çinili mihraplar (15.-18. yüzyıl)
Tiled mihraps in Ottoman mosques (15th-18th century)
DİLEK ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİYE UYSAL
- Gülnuş Emetullah Sultan'ın imar faaliyetleri
Building activities of Gülnuş Emetullah Sultan
MUZAFFER ÖZGÜLEŞ
- Musculocutaneous flaplar
Başlık çevirisi yok
HATİCE ARGÖKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1985
Plastik ve Rekonstrüktif CerrahiSağlık BakanlığıPlastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Ana Bilim Dalı
DR. ADİL KAYIŞOĞLU
- Spontan supratentoryal intraserebral hematomların tedavisinde görüntüleme güdümlü mikroşirürjikal stereotaktik yöntem (Prospektif klinik çalışma)
A prospective trial of image guided microneurosurgical stereotactic evacuation of spontaneous supratentorial intracerebral haematomas
BİLGEHAN SOLMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
Nöroşirürjiİstanbul ÜniversitesiNöroşirürji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN BARLAS
