Silahlı çatışmalar kapsamında insansız hava aracı kullanımının uluslararası hukuktaki yeri
Unmanned aerial vehicle usage during the armed conflicts in the context of international law
- Tez No: 361892
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR GÜRBÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Law, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harp
- Bilim Dalı: Harekât Hukuku Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Günümüzde, silah teknolojilerindeki hızlı gelişimle birlikte muharebe sahasında değişimler meydana gelmektedir. Özellikle devletlerin girmekte oldukları asimetrik nitelikte silahlı çatışmalarda kullandıkları araç ve yöntemler, uluslararası hukukta tartışmalara yol açmaktadır. Muharebe sahasında değişimlere yol açacağı öngörülen bu tartışmalı teknolojilerden biri ; insansız hava aracı teknolojisidir. Günümüz durumsalında; insansız hava aracı teknolojisini silahlı operasyon aracı olarak kullanan devletler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve İsrail ile sınırlı olsa dahi pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan devlet bu teknolojiyi askeri doktrinlerinin bir parçası yapmak adına çalışmalarını sürdürmektedir. Güncel örneklerde insansız hava aracı teknolojisinin silahlı kullanım yöntemlerinin doğurduğu tartışmalar ve eleştiriler ışığında, gelecekteki kullanımların verimliliği ve hukukiliği adına günümüz uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde temel bir değerlendirmenin yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma temelde, muharebe araç ve yöntemlerindeki ve muharebe sahasındaki değişimlerin, güncel uluslararası hukuk ile etkileşimini, insansız hava aracı teknolojisi örneği üzerinden analiz etmeyi hedeflemektedir. Dolayısı ile; çalışma dahilindeki analiz ve tartışmalar, bu teknolojinin silahlı çatışmada silahlı kuvvet kullanım aracı olduğu durumların hukuki analizi ile sınırlıdır. Sivil kullanıma dair çıkarımlar, çalışma dahilinde yer almamaktadır. İnsansız hava aracı teknolojisinin uluslararası hukuk analizi; sosyal bilimler ve uluslararası hukukun alt dallarındaki artışı ve iç içe geçişi dikkate alarak üç temel açıdan; uluslararası insancıl hukuk, temel uluslararası hukuk ve insan hakları hukuku açılarından gerçekleştirilmektedir. Çalışma dahilinde uluslararası insancıl hukuk açısından insansız hava aracı operasyonlarının analizi, en çok tartışılan kullanım yöntemi olan;“hedefleyerek öldürme”yöntemi çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda; hedef ve sivil - savaşçı ayrımı konularındaki sorunlar ile insansız hava aracı teknolojisinin insancıl hukuka ve muharebe sahasında şeffaflığa getirebileceği yenilikler de dikkate alınmaktadır. Temel uluslararası hukuk çerçevesinde insansız hava aracı tartışmaları; Birleşmiş Milletler sistemine dayanan güncel uluslararası yapıda silahlı müdahalenin sınırlandırılması, devletlerin hangi şartlarda silahlı müdahale gerçekleştirebildiği ve insansız hava aracı gibi yeni teknolojilerin günümüz uluslararası hukuk sistemine etkileri üzerine şekillenmektedir. Günümüz sisteminde, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin izni dışındaki müdahaleler sadece rıza gösterilen hallerde ve meşru müdafa hallerinde kabul edilebilmektedir. Bu konseptlere dair değerlendirmelerin ışığında güncel tartışmalar ve insansız hava araçlarının bu tartışmalarla ilişkisi değerlendirilmektedir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti - Uganda Uluslararadı Adalet Divanı davası ve Nikaragua'da Militer ve Paramiliter Faaliyet Uluslararası Adalet Divanı davası gibi vakaların, konuya dair uluslararası teamüllerin oluşması noktasında büyük önemi olduğu kabul edilmektedir. Dolayısı ile insansız hava araçlarının kullanımının bu konulardaki tartışmalarla etkileşimini incelerken, Birleşmiş Milletler sisteminin parçası olan uluslararası yargı merciilerinin değerlendirmelerinin de dikkate alınması, rehber niteliği taşımaktadır. Çalışma boyunca vurgulanmakta olduğu üzere; güncel uluslararası insancıl hukuk ve temel uluslararası hukuk prensipleri; temel insan hakları prensipleri dikkate alınmadan değerlendirilememektedir. Emredici (jus cogens) insan hakları prensipleri; uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuk üstü bir nitelik taşımaktadır. Uluslararası kamuoyunda, insansız hava aracı teknolojisine eleştirel yaklaşan çevrelerin odak noktalarından biri; insansız hava aracı operasyonlarının doğurduğu insan hakları ihlalleridir. Çalışma boyunca; uluslararası insancıl hukuk ve temel uluslararası hukuk ilkeleriyle bağlantılı insansız hava aracı kullanımı analizler yapılırken; insan hakları hukukunun önemi vurgulanmakta ve yaşama hakkı gibi jus cogens nitelikteki hakların çiğnenip çiğnenmediği soru işaretleri giderilmeye çalışılmaktadır. Gelecekte oluşabilecek teamüller ve hukuk değerlerlendirmelerinin sonuç üretebilmesi adına Bankovic ve Diğerleri, Belçika ve Diğerlerine Karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararı gibi davalar da değerlendirmeye alınmaktadır. Nihayetinde; uluslararası hukuk teamül ve sözleşmelerinin belirli bir silah tipini yasaklamaya meyilli işleyip işlemediği probleminin çözümüne ulaşılmaya çalışılmaktadır. Bununla birlikte böyle bir değerlendirmenin yapılabilmesi için hangi dinamiklerin dikkate alınması gerektiği de sorgulanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Nowadays; with the rapid development in the weapon technologies, there have been some important changes at the concept of the warfare. Especially the means and methods of war that states use during the assimetric armed conflicts, caused some important international law discussions. One of those controversial technologies is the unmanned aerial vehicle (UAV) technology. Currently; USA, UK and Israel are the only countries that use armed UAVs during their operations. On the other hand recently, a lot of developed and developing countries have been working on making this technology part of their military doctrine. The efficient future usage of the armed UAV methods highly depends on the basic contemporary international law analysis, recommendations and critics of these concepts. The main aim of this study is to make contemporary international law analysis of the means and methods of warfare and the changes of the warfare on the recent example of the unmanned aerial vehicle technology. Thus, the main analysis and discussions are limited to the military usage of the technology, the civilian practices are not included. The international law analysis of the topics in this study; regards the integrated condition of the sociel sciences and the sub-catagories of international law. Therefore the analysis includes three basic angles of international law; international humanitarian law, basic principles of international law, international human rights law. The international humanitarian law analysis of the unmanned aerial vehicles occurs in the context of the discussion of the concept of“targeted killing”which is the most discussed main armed usage method of the unmanned aerial vehicles. In this context; the main international humanitarian law problems about the concept and law of the target and the civilian – combatant distinction are discussed with the relation of these concepts to the unmanned aerial vehicle technology. Also the transparency and accountability problems of the international humanitarian law and the unmanned aerial vehicles technology are taken account of. The discussions regarding the relation between the basic principles of the international law and unmanned aerial vehicles in this study is based on the contemporary discussions about the United Nations system and the principle of non-intervention. In the context of the recent discussions and principles of the international system, it is allowed to use armed force in spesific situations according to the United Nations Charter and the international customs law. It is only allowed to use armed force only when UN Security Council decides, when self defense occurs or when consent occurs. Unmanned aerial vehicles are analysed in the relation of discussions and critics of these concepts. During these international law analysis; the important International Court of Justice cases like, Nicaragua v. USA and Congo Democratic Republic v. Uganda cases have been emphasized as important international customs for the unmanned aeirial vehicle operations. Consequently; the international and regional tribunals that is part of the international system are acknowledged as important guides. Contemporary international humanitarian law and basic principles of international law could not be evaluated without the basic human rights principles. The jus cogens human rights principles has the supranational quality above the basic international law and the international humanitarian law. Thus; one of the main discussions of the international community about the unmanned aerial vehicles is the human rights breaches that are caused by the unmanned aerial vehicle operations. And the main principle of human rights law regarding this topic that is discussed is the“right to life”. To find some future solutions, some international law cases like; Bankovic and Others v. Belgium and Others European Human Rights Court Case and similar cases have been evaluated. All in all; as the main problem of this study, it would be analysed if the international customs and treaties are tend to ban spesific kinds of weapon technologies like the Unmanned Aerial Vehicles. Also the dynamics that effect such analysis would be investigated within this study.
Benzer Tezler
- Silahlı insansız hava araçları kullanılarak gerçekleştirilen ulus-aşırı silahlı çatışmalarda devletin hukuki sorumluluğu
The responsibility of the state in transnational armed conflicts using armed unmanned aerial vehicles
OLCAY ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. TUĞRUL ARAT
- İHA platform kriterlerinin Entropi ve TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of the UAV platform criteria with Entropy and TOPSIS methods
AHMET ALEMDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerMilli Savunma Üniversitesiİstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET NACİ ÜNAL
- Dikey iniş kalkış yapabilen sabit kanatlı insansız hava aracı tasarım, üretimi ve uçuş testleri
Design, manufacturing and flight tests of a fixed-wing vertical take-off and landing unmanned air vehicle
UĞUR ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2015
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN İNALHAN
- Savunma sanayinde SİHA/İHA kullanımının milli ekonomiye katkısı
The contribution of using armed/unarmed unmanned aerial vehicles in the defense industry to the national economy
ABDURRAHİM EFE BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiAltınbaş ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ ÇAĞLAR CERŞİT