Bölgesel gelir dağılımını etkileyen faktörlerin analizi: Türkiye örneği
The analysis of the factors effecting regional income distribution: Turkey evidence
- Tez No: 364829
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR UYSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Bölgesel Gelir Dağılımı, Bölgesel Büyüme, Bölgesel Kalkınma, Bölgesel Kamu Yatırımları, Bölgesel Yakınsama, Mekânsal Ekonometri, Regional Income Distribution, Regional Growth, Regional Development, Regional Public Investments, Regional Convergence, Spatial Econometrics
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 311
Özet
Bu çalışmanın temel amacı Türkiye'de bölgesel gelir dağılımına ilişkin dinamikleri ortaya çıkarmak ve bölgeler arasındaki gelir eşitsizliklerini tarihsel bir perspektifle inceleyerek var olan eşitsizlikleri en uygun yöntemlerle tespit etmektir. Bu amaçla Türkiye'deki bölgesel gelir dağılımı ve gelişmişlik farklarının köklerine inilmiş, Osmanlı İmparatorluğu'ndan elde edilen bölgesel istatistikler derlenmiş, Cumhuriyet döneminde uygulanan bölgesel politikalar derinlemesine tartışılmış ve bölgeler arasındaki eşitsizlik ve büyüme süreçleri ampirik olarak sınanmıştır. Elde edilen bulgular, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Cumhuriyete geçiş sürecinde yaşanan toprak kayıplarının bölgesel gelir dağılımını negatif etkilediği yönündedir. Tarihsel olarak birbirleriyle iktisadi ilişkiler geliştirmiş olan bölgeler birbirlerinden ayrılmak durumunda kalmış, doğal pazar ilişkilerinin parçalanması bölgelerin gelişme potansiyellerine zarar vermiştir. Öte yandan yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti bölgeler arasındaki gelir dağılımının daha adaletli gerçekleşmesi için bir takım politikalar uygulasa da bu politikaların etkinliği sınırlı kalmıştır. Yine eldeki veriler çerçevesinde Türkiye'nin bölgeleri arasındaki gelir dağılımına ilişkin 1987-2001 ve 2004-2011 yıllarına ait iki alt dönem ampirik olarak incelenmiştir. Buna göre her iki alt dönemde de bölgesel gelir dağılımı eşitsizliğinin asıl kaynağının bölgelerin kendi içlerindeki eşitsizlik değil bölgeler arasındaki eşitsizlik olduğu bulgulanmıştır. Öte yandan anılan dönemler için Türkiye'nin bölgeleri arasında kuvvetli bir mekânsal etkileşim olduğu saptanmıştır. Bu bağlamda mekânsal etkileri dikkate alan analizler kullanılmış ve Türkiye'nin batısında zengin bölgeler arasında, doğusunda ise yoksul bölgeler arasındaki mekânsal kümelenmelerin varlığı tespit edilmiştir Bu sonuçlar, Türkiye'de bölgesel gelir dağılımı açısından doğu-batı aksında bir farklılaşmanın olduğunu ve bu farklılaşmanın dirençli bir karakter sergilediğini göstermektedir. Türkiye'de bölgelerin büyüme potansiyelleri açısından yavaş bir iyileşme görülse de, bölgesel büyüme bölgesel gelir dağılımını daha eşit bir hale getirmemektedir. Bu bağlamda bölgeler arasındaki gelir dağılımının daha adaletli gerçekleşmesi için kamu politikalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bölgesel kamu yatırımları bölgesel gelir dağılımını düzenleyecek şekilde geliştirilmelidir. Bölgeler arasındaki gelir dağılımını düzenlemek için salt özel sektöre ve piyasa mekanizmasına ağırlık vermek yerine, bunlarla beraber, yol gösterici ve bölgesel özgünlükleri dikkate alan kamu politikaları geliştirilmelidir. Bu tarz bir bölgesel politika, bölgeler arasındaki gelir dağılımını daha adaletli kılacağı gibi toplumsal barış ve iç huzura da katkıda bulunacaktır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to reveal the dynamics related to regional distribution in Turkey and to determine the inequalities via the most appropriate methods by analysing the income inequalities among the regions through a historic perspective. To achieve this objective, regional income distribution and the roots of differences in development were analysed, regional statistics obtained from the Ottoman Empire were compiled, regional policies implemented during the Republic period were discussed in details, and inequalities growth processes among the regions were tested empirically. The findings show that land loss during the transition period from the Ottoman Empire to the Republic had a negative influence on regional distribution. Regions which had historically established economic relations among each other had to break up and the collapse of the natural market relationships had damaged the potential of the development of the regions. On the other hand, in spite of all her endeavour, the newly founded Turkish Republic had many limitations in the implementation of the policies to realise a fair distribution among regions. Moreover, in the light of the data in hand, two sub-periods of Turkey related to the distribution of income were analysed empirically, 1987-2001 and 2004-2011 respectively. To the findings, the main source of inequality in regional distribution during both periods was not the inequality within the regions but among the regions. What's more, a powerful spatial interaction was detected among the regions of Turkey for the periods in question. In this respect, analysis that focuses on spatial effects were taken into consideration; and the existence of aggregations were noticed among the wealthy regions of Turkey in the west and among the poor regions in the east. All these findings show that there is a differentiation between the east-west axes of Turkey in terms of regional distribution and that this differentiation does have a resistant character. Even though there is a slight improvement potential among the growth of the regions in Turkey, regional growth does not mean equality in regional distribution. Thus, public policies are essential for a fair regional distribution among the regions. Regional public investments should be developed in line with justifying the regional income distribution. Instead of favouring private sector and market mechanisms to regulate income distribution, public policies are to be implemented, which guide and take regional distinctness into consideration. Such a regional policy will not only provide a fair regional distribution but also contribute to social and domestic peace.
Benzer Tezler
- Kuzey Avrupa ve Latin Amerika ülkeleri arasında gelir dağılımı adaletsizliği açısından ekonometrik bir analiz ve Türkiye örneği
The relationship between Northern Europe and Latin American countries in terms of the distribution of income inequality an econometrical analysis: The case of Turkey
AYHAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiBursa Teknik ÜniversitesiUluslararası Ekonomi Politikası Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH KALAYCI
- Searching for the impact of network connectivity on borrowing performance: The case of Turkey
Ağ bağlantısının ikincil şehirlerin performansına etkisinin araştırılması: Türkiye örneği
EĞİNÇ SİMAY ERTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE FERHAN GEZİCİ KORTEN
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- Yoksulluğu etkileyen faktörlerin analizi: Türkiye örneği düzey I bölgeleri
An analysis of factors affecting poverty: The case of Turkey-nuts I regions
BANU HAS
- Türkiye'de bölgesel kalkınma ve bölgesel kalkınmayı etkileyen iktisadi ve sosyal faktörlerin belirlenmesi
Regional development in Turkey and determining the economic and social factors affecting regional development
EZEL KEKEVA