Çekin zıyaı ve iptali
The loss and cancelletion of the check
- Tez No: 366973
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAFAK NARBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu sistemine göre çek görüldüğünde ödenir ve düzenleme günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan çek, ibraz günü ödenir (TTK m. 795). Buna karşılık, 5941 sayılı Çek Kanununun Geçici Madde 3, f. 5 hükmü uyarınca 31/12/2017 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir. Dolayısıyla bu hüküm, en azından belirli bir süre için“çekte vade”olgusunu getirmiştir. Bu durumda bir çek, ancak üzerinde yazılı olan düzenleme tarihine göre hesaplanacak ibraz süreleri içinde muhatap bankaya ödenmek amacı ile ibraz edilebilecek; karşılığı varsa (kısmen de olsa) ve ibraz edilen çek geçerli ve de ibraz eden hamil şeklen meşru hamil olarak nitelendirilebiliyorsa, muhatap banka çek bedelini bu kişiye ödeyecektir. Ayrıca çek hesabında hiç karşılık olmasa bile muhatap bankanın kanunen belirlenmiş bir tutarı çek hamiline ödeme zorunluluğu bulunmaktadır. İşte bu koşullar içinde ibraz edilen çek, nakde eşdeğer bir ödeme aracı niteliğini bünyesinde barındırmaktadır. Diğer taraftan, meşru hamilinin elinden rızası dışında çıkan bir çekin, özellikle hamiline yazılı çeklerde, meşru hamilin bilgi ve onayı dışında paraya çevrilmesi tehlikesi söz konusudur. Bunun yanında çek, yanma, yırtılma, suya düşme vb. gibi başka herhangi bir sebeple kullanılamaz hale de gelebilir. Bütün bu olasılıklarda çekin meşru hamili başta olmak üzere, düzenleyenin de korunması, ancak çekin iptali ile mümkün olmaktadır. Söz konusu tez çalışmamızda, meşru hamilinin elinden rızası dışında çıkmış olan veya üzerinde hukuken işlem yapılamayacak bir duruma gelen ya da fiziki varlığına ulaşmanın olanaksız hale gelmiş bulunduğu bir çekin iptal edilebilmesi için gereken koşullar hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgi verilecek; 6102 sayılı TTK'nın öngördüğü kurallar çerçevesinde çekin iptal edilmesi için gerekli işlemlerin başlatıldığı durumda çek hamillerinin tam bir hukuki korumaya sahip olup olmadıkları açık bir şekilde ortaya konulacaktır. Bunun yanında, hamili bulunduğu çekin rızası dışında elinden çıktığını ileri sürerek iptal davası açmış olan kişinin karşısına,“meşru hamil”olduğunu iddia eden bir kişinin çıkması olasılığında iptal davası sürecinin nasıl devam edeceği de bu çalışmada incelenecektir. Ayrıca, çeki düzenleyenin (keşidecinin), çekin kendisinin ya da üçüncü bir kişinin elinden rıza dışında çıkmış olması olasılığında muhatap bankaya başvurmak sureti ile çekin ödenmesinin durdurulmasını sağlama olanağı veren ve 5838 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmış ve de 6102 sayılı yeni TTK'da yer verilmemiş olan 6762 sayılı eTTK m. 711'in üçüncü fıkra hükmünün mevcut iptal sistemi karşısında Kanunda yer almasının gerekli olup olmadığı konusu da burada ele alınacaktır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde,“çekin hamilin elinden rıza dışı çıkması halleri, çek hamilinin hakları, bu haklardan önleyici tedbir alınmasını talep etme hakkının hamil tarafından kullanılabilmesi için gerekli olan koşullar”açıklanacaktır. İkinci bölümde,“istirdat davasının açılabilme koşulları ve bu davanın sonuçları”incelenecektir. Üçüncü bölümde ise,“çekin iptali kurumuna duyulan gereksinim, iptal davasının şartları ve sonuçları, çekin iptal edilmesi dolayısıyla ortaya çıkan zarardan kimlerin sorumlu olacağı, ayrıca 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu sisteminde çekin zıyaı ve iptalinin düzenleniş şekli”ele alınarak incelenecektir.
Özet (Çeviri)
The Turkish Commercial Code, No. 6102, requires any cheque to be paid upon seeing and the cheque submitted to be paid before the day taken as the day of issue is paid on the day of submission (TCC, Article. 795). However, according to the Cheque Law No. 5941 of the Provisional Article 3, f. Pursuant to 5, until 12.31.2017 the submission of the cheque to be paid to the drawee bank before the date of issue written on it is invalid. Thus, this provision has brought about the concept of“installment in the cheque”, at least for a certain time. In this case, cheque can be submitted to the drawee bank only within the submission period which will be calculated in accordance with the date of issue written on it; only if it is honored (even partially), valid and the bearer who formally submits the cheque can be considered as a legitimate bearer, the drawee bank shall pay the amount of the check to the person. Moreover even if the cheque is not honored at all, the bank is required to pay the amount determined by law to the bearer. The cheque submitted within these conditions are accepted as a payment instrument as equivalent to the cash. On the other hand, any cheque, especially that payable to the holder, which is issued without the consent of the legitimate bearer, carries the risk of being liquidated without their knowledge and approval. Besides, the cheque can also become unusable due to burning, rupture, falling into the water and the like. Under all these possibilities, both the legitimate bearer and person who issues are protected only by cancellation of the cheque. This thesis aims to give detailed information regarding the necessary conditions in order for any cheque, which circulates without the consent of the legitimate bearer, which does not allow any legal procedures to be conducted on it, or whose physical form is impossible to be reached, to be cancelled. It also aims to clearly reveal if the legitimate bearer of the cheque has a thorough protection under such a condition that the necessary procedures are initiated in order to cancel the cheque within the TCC, No. 6102. This study further discusses how the action of nullity will be proceeded if someone claims to be the so-called“lawful holder”along the way that the person has applied for a nullity suit asserting that the cheque, to which he is the legitimate bearer, has been circulating without their consent. Lastly, this thesis discusses whether the eTCC, No. 6762, the third paragraph of Article 71, which facilitates the suspension of the payment by applying to the bank in question under the condition that the cheque gets out of the hand of the cheque issuer (drawer) or any third person without their consent, which also has been repealed under the Article 5838 and not been included in the current TCC, is crucial to take part in the Code in front of the current cancellation system. Our study consists of three parts. The first chapter includes“the cases where the cheque gets out of the hand of the legitimate bearer without their consent, rights of the bearer, the necessary conditions in order for the bearer to benefit from the privilege to demand to take preventive measures on these rights”. In the second chapter,“the conditions for opening restitution suits and the results of such a suit”are discussed. The third and last section sheds light on“the need for the cancellation of cheque institution, the conditions and the results of the nullity suit, who will be held responsible for the losses arising as a result of the cancellation of the cheque and the regulations for the loss or the cancellation of the cheque in the new Turkish Commercial Code system, No. 6102”.
Benzer Tezler
- Alanya Kalesi kazılarında çıkan Avrupa porselenleri
The European porcelains found in the excavations of Alanya Castle
ÖZLEM ORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYA KENAN BİLİCİ
- Bazı metal içeren kompozitlerin radyasyon zırhlama değerlerinin deneysel ve teorik olarak hesaplanması
Experimental and theoretical calculation of the radiation shielding values of some metal containing composites
ARZU COŞKUN
Doktora
Türkçe
2023
Fizik ve Fizik MühendisliğiAmasya ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BETÜL ÇETİN