Türkiye'de kamu eğitim yatırım harcamalarının çözümlenmesi
Analysis of public education investment expenditures in Turkey
- Tez No: 370330
- Danışmanlar: PROF. DR. KASIM KARAKÜTÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Maliye, Education and Training, Finance
- Anahtar Kelimeler: Yatırım, Eğitim Yatırım harcamaları, Eğitim Politikası, Kamu Harcamaları, Eğitimde Dönüşüm, Eğitim Finansmanı, Investment, Education Investment, Education Policy, Public Expenditure, Education Transformation, Education Finance
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Ekonomisi ve Planlaması Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
ÖZET TÜRKİYE'DE KAMU EĞİTİM YATIRIM HARCAMALARININ ÇÖZÜMLENMESİ Bayram, Arslan Doktora, Eğitim Yönetimi ve Politikası Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Kasım Karakütük Mart 2014, XV+149 sayfa“Türkiye'de Kamu Eğitim Yatırım Harcamalarının Çözümlenmesi”adlı araştırma, eğitim yatırım harcamalarının 1923-2012 arasındaki dönemde geçirdiği değişimi derinlemesine çözümlemek ve tartışmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu araştırma, var olan durumu olduğu biçimiyle betimlemeyi amaçladığı için tarama modelinde bir araştırmadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden belge incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynakları yazılı belgelerdir. Bu belgeler iki grupta ele alınabilir. Birinci grupta araştırmanın kavramsal çerçevesini oluşturmada yararlanılan eğitim politikaları, hükümet programları, makroekonomik politikalar ve eğitim yatırım harcamalarıyla ilgili kitap, araştırma, makale vb. belgeler, ikinci grupta ise araştırmanın alt amaçlarını gerçekleştirmeye dönük olarak yararlanılan kalkınma planları, kesin hesap yasaları, anayasalar, yasalar, yönetmelikler ve bütçe gelir-gider belgeleri yer almaktadır. Araştırmada veriler önce betimlenmiş, sonra belirlenen ölçütlerle çözümlenmiş ve raporlaştırılmıştır. Araştırmada, 1923-1950, 1951-1962, 1963-1980 ve 1980-2012 olmak üzere dört dönem eğitim yatırım harcamaları ele alınmış, 1963-2012 yılları arasındaki rakamlar 2012=100 olmak üzere sabit fiyatlara dönüştürülmüş ve yarı logaritmik kalıp kullanılarak eğilim grafikleri çıkartılmıştır. Kesin hesap yasaları içerisinden 1923'ten günümüze eğitim yatırım harcamalarından temel eğitime, ortaöğretime, mesleki teknik eğitime, öğretmen yetiştirmeye ve yükseköğretime ayrılan yatırım harcama oranları, öğrenci başına düşen yatırım harcama tutarları, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ve konsolide bütçeden yükseköğretime ve eğitim yatırım harcamalarına ayrılan oran incelenmiştir. Konsolide yatırım harcamalarından eğitim yatırım harcamalarına ayrılan oran, il özel idarelerinin eğitim yatırım harcamaları ve eğitim yatırım harcamalarına halk katkısı derlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar şöyledir: 1929 yılında bir düşüş olsa da 1947 yılına kadar eğitim yatırım harcamalarının arttığı görülmektedir. 1951-1956 yılları arasında da bir artış söz konusudur. Ancak bu arada 1952 Kore savaşının etkisi ile eğitim yatırım harcamalarında azalma olmuştur. 1957 yılında yaşanan ekonomik kriz 1961 yılına kadar devam etmiş ve bu yıllar arasında yine eğitim yatırım harcamalarında azalma olduğu görülmektedir.1961-1976 yılları arasında Keynesyen paradigmanın etkisiyle eğitim yatırım harcamalarının arttığı görülmektedir. Ancak 1977 yılında yaşanan ekonomik krizle birlikte eğitim yatırım harcamalarının 1980'e kadar hızlı bir düşüş yaşadığı, 1980'de ise 24 Ocak kararları ile neoliberal dönüşümün başlamasıyla 1997 yılına kadar eğitim yatırım harcamaları azalmaya devam etmiştir. 1997 yılında sekiz yıllık kesintisiz zorunlu eğitime geçiş nedeniyle 1997-1999 yılları arasında eğitim yatırım harcamaları hızla yükselmiştir. 2000 yılından itibaren yine eğitim yatırım harcamaları sistematik biçimde azalarak 2012 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla içinde % 0,18 oranına gerilemiştir. Milli eğitim bütçesi içinde eğitim yatırım harcamaları 1963'te % 40,99 iken bu oran 2012 yılında % 6,64'e düşmüştür. Konsolide yatırım harcamaları içerisinde eğitim yatırım harcamaları 1963'te % 16,27 iken bu oran 2012 yılında % 8,09'a gerilemiştir. Bu durumun tam tersi olarak 1982 yılından itibaren eğitim yatırım harcamalarına halk katkısı devreye girmiş 2009 yılına kadar % 15-25 arası katkı sağlamış, 2009-2012 arasında ise halk katkısı da azalmış ve % 5-7 arasında gerçekleşmiştir. Elbette yukarıdaki veriler ekonomi ve eğitim politikalarından bağımsız değildir. Özellikle 12 Eylül 1980'den sonra ulusal ve uluslararası aktörlerin bu politikalara katkısı büyüktür. Bundan sonra yapılacak eğitim yatırım harcamaları çalışmalarında eğitimin bir insan hakkı olduğu düşüncesinden yola çıkılarak, eğitim hizmetlerinin toplumun tümüne eşitlik içinde sunulmasının hedeflenmesi ve bunun gereği olarak eğitimde özelleştirme ve ticarileştirme girişimlerinden vazgeçilmesi önerilmektedir. Ayrıca eğitim yatırım harcamalarının hak ve eşitlik anlayışları temelinde yapılmasına ilişkin süreçlerin saptanmasına yönelik araştırmaların yapılmasında da yarar bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT ANALYSIS OF PUBLIC EDUCATION INVESTMENT EXPENDITURES IN TURKEY Bayram, Arslan Doctorate, Departmant of Educational Economics and Planning Thesis Advisor: Prof. Dr. Kasım Karakütük March 2014, XV+149 pages The research which is called as“analysis of public education investment expenditures in Turkey”has been prepared in order to analyze and discuss the change of the investments in education during the period between 1923-2012. This study is a research as a browsing modal because it has an aim to describe the existing situation as it is. Among qualitative research method, document analysis method was used. Data sources of the study are the written documents. These documents can be handled in two groups. While the first group includes training policies, government programs, macroeconomic policies utilized in creating the conceptual framework of this research and the documents such as researches, articles and books related to education investments, the second group includes developments plans, final accounts laws, constitutions, laws, regulations and budget documents including the income and expense utilized to perform the sub-objectives of the research. In this research, the data was described first and then it was analyzed and reported according to the criteria. In the study, four*term education investments (1923-1950, 1951-1962, 1963-1980, 1980-2012) are considered; the figures between 1963-2012 are converted as constant prices as 2012=100 and educational graphics are extracted using the semi-logarithmic trend graphs. Education investments including basic education through the laws of the final accounts since 1923, secondary education, vocational and technical education, teacher training and the rate of investments allocated to higher education, the investments amounts per student, the consolidated budget of the Gross Domestic Product and the proportion allocated to investments in higher education and training are examined. Ratio of consolidated investment budget allocated to investments in education, special provincial administrations, and the public contribution was increased to the education and training investments. The results of the study are as follows; though there was a decrease in 1926, it is seen that there is an increase in education investments until 1947. There is also an increase between the years 1951-1956. In the meantime there was a decrease in education investments because of the effect of Korean War in 1952. The economic crisis in 1957 continued until 1961 and again there was a decrease in investments between these years. It is seen that there was an increase between the years 1961 and 1976 thanks to the effect of Keynesian's paradigm. However with the economic crisis in 1977, education investments experienced a rapid decline until 1980 and with the beginning of the neo-liberal transformation on 24 January 1980, education investment continued to decline until 1997. In 1997 with the eight-year compulsory education, education investments increased rapidly between the years 1997-1999. Since 2000, education investments systematically decreased again in 2012 and dropped to % 0,18 of the Gross Domestic Product. While the education investments in the national education budget was % 40,99 in 1963, it dropped to % 6,64 in 2012. Educational investments in consolidated investment budget was %16, 27 in 1963, the ratio fell to % 8,09 in 2012. As the exact opposite of the situation, there was a contribution from public to educational investments since 1982 and until 2009 it contributed to %15-25. Between 2009-2012 the contribution from public was reduced. Of course the data above is not independent from the economic and educational policies. Especially after 12th September 1980, national and international actors made a great contribution to these policies. It is now suggested that reminding“education is a human right”, the aim should encourage us to enable all the society to have the equal rights and it is necessary to abandon the privatization and commercialization in education. It is also useful to identify the best process of conducting research by understanding of rights and equality of educational investments.
Benzer Tezler
- Kamu harcama çeşitleri ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi için ekonometrik bir analiz (1970-2009)
Public expenditure variations and economic growth relations: An econometric analysis for economy of Turkey (1970-2009)
GÜLBAHAR ÜÇLER
- Türkiye'de eğitim harcamalarının analizi ve yükseköğretimde maliyetler
An analysis of education expenditures and cost of higher education in Turkey
HÜSEYİN ERGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YÜKSEL KAVAK
- Sosyal refah devleti yaklaşımı açısından Türkiye'de 1980 sonrası eğitim harcamalarının gelişimi: Türkiye-OECD ülkeleri üzerine bir karşılaştırma
Development of education expenditures due to sosial welfare state understanding in the post 1980 period in Turkey: A comparison on Turkey-OECD countries
YUSIF HUSEYNOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN SUSAM
- Cumhuriyet Hükümetleri Döneminde Güneydoğu Anadolu'ya yapılan kamu yatırımları (1960-1995)
Investment expenditures of Republican Government in Southeast Anatolian Region (1960-1995)
İSMET TÜRKMEN
- Bütçe açıklarının finansmanında iç borçlanmanın yeri ve etkileri -Türkiye ekonomisi üzerine ekonometrik bir çalışma-
Başlık çevirisi yok
METİN DEMİRAY