Buğday'da fusarium kökboğazı çürüklüğü hastalığına karşı dayanıklılığın klasik ve moleküler yöntemler ile belirlenmesi
Determination of wheat fusarium crown rot resistance using classical and molecular methods
- Tez No: 372943
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ERKILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bu çalışmada, tarla ve sera koşullarında kökboğazı çürüklüğü hastalığına (Fusarium culmorum) karşı dayanıklı buğday hatlarının belirlenmesi, dayanıklılık durumu bilinen buğday hat ve çeşitlerinde fide döneminde fungal DNA miktarı ile kökboğazı değerlendirmesi arasındaki ilişkinin araştırılarak bitkilerin dayanıklılık durumlarının belirlenebilirliğinin ve ıslahta kullanılabilirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bunun yanında kökboğazı çürüklüğü etmenlerinin gelişiminin ve bitkide olabilecek değişimlerin belirlenmesi çalışmaları da yürütülmüştür. Yapılan çalışmalar sonucunda, tarla ve sera değerlendirmelerinde dayanıklı kontrol olarak kullanılan 2-49, Sunco ve Altay-2000 gibi çeşitler ile aynı düzeyde veya daha dayanıklı Burbot-6, CT000161 ve CT980872 gibi ümitvar hatlar elde edilmiştir. Diğer taraftan Fusarium culmorum'un bitki boyu üzerine Fusarium pseudograminearum'a göre daha fazla etki yaptığı belirlenmiş olup, bitkideki fungal DNA miktarı ile kökboğazı değerlendirmeleri arasında açık bir ilişki bulunmamıştır. Burada bitkilerin funguslara karşı gösterdikleri reaksiyonlara (Dayanıklı, Tolerant, Hassas) göre fungus DNA miktarının değişkenlik gösterdiği belirlenmiş, fungal DNA miktarının kökboğazı çürüklüğü ile beraber değerlendirilmesi halinde çok fazla sayıda materyal içeren dayanıklılık ıslahı programlarında kullanılabilir bir metod olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışma çerçevesinde elde edilen dayanıklı hat veya çeşitlerin ıslah programlarında kullanılması ile buğday alanlarında sorun olan kökboğazı çürüklüğünün yol açtığı önemli verim ve kalite kayıplarının önlenmesi yönünde adımlar atılacaktır. Elde edilen hatlar ile dayanıklılık çalışmaları için melezlemeler, haritalama için populasyon geliştirme ve markör geliştirme çalışmaları yapılabilecektir.
Özet (Çeviri)
In this study, determination of resistant wheat lines for Fusarium crown rot (Fusarium culmorum) under the field and greenhouse conditions, determination of relationship between crown rot score and fungal DNA amount in the wheat line or varieties which were known their resistance or susceptibility for seedling stage and using for breeding programs studies were aimed. Besides, crown rot fungal growth in the plant and phenotypic changes caused by fungal growth on wheat studies were carried out. After the field and greenhouse experiments, some hopeful lines Burbot-6, CT000161 and CT980872 were found the same level resistant or better comparing to resistant checks 2-49, Sunco and Altay-2000 for Fusarium culmorum. On the other hand, it was determined that Fusarium culmorum is more effective on plant height comparing F. pseudograminearum and it is clearly found that there is no correlation between fungal DNA amount in the plant and crown rot assessments. After the results, fungal DNA amount is changeable according to plant reactions (Resistance, Tolerance and Susceptible) against the diseases (Fusarium culmorum and Fusarium pseudograminarium), it can be conferred that it is useful method using together fungal DNA amount determination and crown rot scoring to make selection for resistance breeding programs which contain lots of materials each year. Using these hopeful lines or varieties for breeding programs will contribute to reduce yield losses caused by Fusarium diseases can cause serious yield and quality. These lines and varieties will also use crossing, population making for mapping studies and marker development.
Benzer Tezler
- Arbusküler mikorizal fungus (AMF) ve strigolakton uygulamalarının buğdayda kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalığı (fusarium culmorum (W.G. Smith) Saccardo)'na karşı etkileri
The effects of arbuscular micorizal fungus (AMF) and strigolactone treatments against foot and root rot disease (fusarium culmorum (W.G. Smith) Saccardo) in wheat
GÖKHAN BOYNO
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA DEMİR
PROF. DR. YOUNES REZAEE DANESH
- Determination of Fusarium species associated with crown rot of wheat in Turkey and assessment of resistance status of some wheat genotypes to Fusarium culmorum
Türkiye'de buğdayda kök boğazı çürüklüğü ile ilişkili Fusarium türlerinin tespiti ve bazı buğday genotiplerinin Fusarium culmorum'a dayanıklılık durumlarının belirlenmesi
ELFINESH SHIKUR GEBREMARIAM
- Characterization of pathogenicity traits and trichothecene production in the wheat pathogen fusarium culmorum
Buğday patojeni̇ fusarium culmorum'un patojeni̇k özelli̇kleri̇ ve tri̇kotesen üreti̇mi̇ni̇n karakteri̇zasyonu
NAZ KANIT
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Mikrobiyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP PETEK ÇAKAR
- Buğdayda kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalığına yanıttaki genlerin ifade düzeylerinin mikroarray analizi ile belirlenmesi
Determining the level of gene expression by microarray analysis of the response of with root and crown rot diseases
EMRE İSHAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyolojiMustafa Kemal ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERAYMAN
- Buğdayda kök-boğazı çürüklüğü ve başak yanıklığı etmeni fusarıum culmorum (W.G.Sm) Sacc. ve oluşturduğu deoksinivalenol düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Assessment of relationships between fusarium culmorum (W.G.Sm) Sacc. caused crown rot and head blight diseases and deoxynivalenol levels in wheat
BAYRAM KANSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA TUNALI