The effects of parental acceptance - rejection/control on personality and psychopathology: Mediator role of proneness to shame and guilt
Ebeveyn kabul - ret/kontrol algısının kişilik ve psikopatoloji üzerindeki etkileri: Suçluluk ve utanca yatkınlığın aracı rolü
- Tez No: 379876
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK GENÇÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebevyn Reddi, Utanç, Suçluluk, Kişilik, Psikopatoloji, Parental Rejection, Shame-Proneness, Guilt-Proneness, Personality, Psychopathology
- Yıl: 2014
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Her ne kadar suçluluk ve utanç duygularının kişilerarası ilişkilerde işlevsel bir rolü olduğu düşünülse de bu iki duygu aynı zamanda oldukça acı verici ve zayıflatıcı olabilmektedir. Önceki bulgular, ebeveyn tutumlarının utanç ve suçluluk duygularının gelişiminde rol oynayabileceğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, bu çalışma, ebeveyn kabul – ret algısının kişilik gelişimi ve psikopatoloji ile ilişkisinde, utanç ve suçluluğa yatkınlığın aracı değişken rolünü araştırmaktadır. Çalışmada beş yüz seksen dokuz üniversite öğrencisi yer almıştır. Katılımcılar, içerisinde demografik bilgi formu, Ebevyen Kabul – Reddi/Kontrolü Ölçeği, Moral Duygulanım Testi, Temel Kişilik Özellikleri Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri'nin bulunduğu bir ölçek bataryasını doldurmuştur. Analiz sonuçlarına göre ebeveyn reddinin dışadönüklük ve duygusal denge ile ilişkisinde utanç ve suçluluğa yatkınlık benzer etkiler göstermiştir. Sorumluluk ve uyumluluk ile ilişkide ise suçluluğa yatkınlık, utanca yatkınlığa göre daha güçlü bir aracı rol oynamıştır. Bunlara ek olarak, babadan algılanan ret ve açıklık ile anneden algılanan ret ve olumsuz değerlilik ilişkisinde utanç ve suçluluğa yatkınlık benzer etkiler göstermiştir. Buna karşılık, anneden algılanan ret ve açıklık ilişkisinde utanca yatkınlık, babadan algılanan ret ve olumsuz değerlilik ilişkisinde suçluluğa yatkınlık daha güçlü bir aracı rol oynamıştır. Son olarak, anneden algılanan ret – psikopatoloji ilişkisine utanca yatkınlık daha güçlü bir etki ederken, babadan algılanan ret ve psikopatoloji ilişkisinde her iki duygu benzer etkiler göstermiştir. Tüm bu bulgular ilgili ardalan ışığında tartışılmıştır. Çalışmanın kısıtlılıkları, klinik alana yansımaları ve gelecek çalışmalar için öneriler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Although shame and guilt are considered to be functional in interpersonal relationships, both emotions can be painful and debilitating. It was suggested that parental attitudes are likely to induce the feelings of shame and guilt. The aims of the present study were, thus, to investigate the mediator roles of proneness to shame and guilt on the relationship between parental acceptance and psychopathology and personality. The five hundred eighty nine students filled the package of questionnaire including a demographic information form, Parental Acceptance–Rejection/Control Questionnaire, Test of Self-Conscious Emotion–3 (Short Form), Basic Personality Traits Inventory, and Brief Symtom Inventory. According to the results of various mediation tests revealed that shame-proneness and guilt-proneness showed similar effects on the relationship with maternal and paternal rejection for extraversion and neuroticism. For conscientiousness and agreeableness, guilt-proneness was found as a more influential mediator on the relationship with maternal and paternal rejection. Furthermore, the relationtionship between paternal rejection and openness to experience and the relationtionship between maternal rejection and negative valence were mediated equally by proneness to shame and guilt feelings. Shame-proneness was found to be a stronger mediator between maternal rejection and openness to experiences while guilt-proneness mediated the relationship between paternal rejection and negative valence more strongly. Lastly, on the maternal rejection – psychopathology relationship, shame-proneness was stronger, while shame- and guilt-proneness did not differ on the paternal rejection – psychopathology relationship. These findings were discussed on the light of the related literature findgins. Lastly, limitations, clinical implications and future suggestions were noted.
Benzer Tezler
- Esrar bağımlılarında algılanan ebeveyn kabul reddinin, psikolojik uyumları ve yetişkinlikteki yakın ilişkiler üzerindeki etkilerinin incelenmesi
The effects of percei̇ved parental acceptance rejection on psychological adjustment and intimate relationship in adulthood in cannabis users
SEVİM BERRİN İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ENDER ALTINTOPRAK
- Algılanan ebeveyn kabul-reddinin çeşitli psikopatolojilerle ilişkisi
The relationship between recollections of perceived parental acceptance-rejection and psychopathology
EBRU AKÜN
Doktora
Türkçe
2014
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
- Üniversite öğrencilerinin algılanan anne-baba reddiyle baş etmeleri ile denetim odağı, öğrenilmiş güçlülük ve eş kabul-reddiyle ilişkisi
The relationship between coping with parental rejection and locus of control, learned resourcefulness and partner acceptance-rejection
ZUHAL GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERDA AYSAN
DOÇ. DR. AZMİ VARAN
- Ergenlerin bazı kişilik ve aile özelliklerinin suç davranışına etkisi
The effects of some personality and family characteristics of adolescents on criminal behaviour
DERYA KAYMA GÜNEŞ
- İlköğretim ve lise öğrencilerinin ağabey veya ablalarıyla ilişkide algıladıkları kabul-reddin anne-baba kabul-reddi, psikolojik uyum ve aile-içi çatışma ve eş kabul-reddi ile ilişkisi
The relation between the acceptance-rejection perceived by primary or high school students in their relation with their brother or sister' and parental acceptance-rejection, physchological adjustment, conflicts in family, partner acceptance-rejection.
NEŞE COŞKUN ÖZYAVRU