Güneydoğu Anadolu şartlarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin kalite yönüyle stabilite yetenekleri ve mikro element içeriklerinin araştırılması
Investigation of quality stability and micro elements content of some bread wheat varieties in Southeast Anatolia region conditions
- Tez No: 380293
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OKAN ŞENER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Ekmeklik buğday, kalite, stabilite, YMA-G, DMA-G, mikro element, Bread wheat, quality, stability, HMW-G, LMW-G, micro element
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 269
Özet
Bu çalışma Güneydoğu Anadolu Bölgesinin ekolojik koşullarında on beş ekmeklik buğday (T. aestivum L.) çeşidinin verim ve kalite özelliklerinin genotip x çevre interaksiyonlarını, bu özellikler bakımından stabilite yeteneklerini, çeşitlerin yüksek ve düşük moleküler ağırlıklı glutenin farnksiyonlarını, ayrıca çeşitlerin farklı lokasyonlardaki bazı mikro element içeriklerinin araştırılması amacıyla, 2011/2012 ve 2012/2013 yetiştirme sezonlarında 6 farklı lokasyonda yürütülmüştür. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Genotiplerin incelenen tüm özellikler açısından deneme yerleri ve deneme yıllarından önemli derecede etkilendikleri ancak genotipler üzerinde tüm özellikler açısından yer etkisinin yıllara göre daha yüksek olduğu ve genotiplerin ele alınan özellikler yönünden farklı çevrelerde farklı uyum yetenekleri gösterdikleri tespit edilmiştir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinin 3. Alt bölgesinde tane veriminin ve bin tane ağırlığının düşük, protein oranı, protein kalitesi ve reolojik kalite parametreleri yönünden yüksek, 2. ve 1. Alt bölgelerde ise bu tane verimi ve bintane ağırlığı yüksek, protein oranı, kalitesi ve reolojik kalite parametreleri yönünden daha düşük değerler elde edildiği tespit edilmiştir. İki yıl ve altı lokasyonda yürütülen deneme sonuçlarına göre; Güneydoğu Bölgesi ekolojik koşullarında tane verimi bakımından regresyon katsayısı (b) 1'e yakın, regresyondan ayrılış kareler ortalaması düşük, determinasyon katsayısı (R2) yüksek, varyasyon katsayısı düşük, intercept (a) değeri pozitif ve yüksek olan Tanya, Dariel, tane verimi bakımından, kalite özellikleri bakımından ise Dariel, Negev, Karatopak, Bezostaja çeşitleri en stabil genotipler olarak saptanırken, çeşitlerin mikro element içerikleri lokasyonlara göre değişmekle beraber genel olarak düşük olduğu ve tane mikro element içeriğinin artırılması yönünde araştırmalar yapılması gerektiği tespit edilmiştir. SDS-Page analizi sonucunda, glutenin allelleri yönünde en yüksek varyabilite Glu-B1 lokusunda tespit edilirken, Glu-A1 lokusu ve Glu-D1 lokusundaki varyabilitenin düşük olduğu belirlenmiş, Glu-B1 lokusunda 7+8 alleli ve Glu-D1 loksunda 5+10 alleline sahip genotiplerinin protein kalitesinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Düşük moleküler ağırlıklı (DMA) glutenin komponenti yönünden ise Glu-A3 lokusunda b, c, d,e allelleri, Glu-B3 lokusunda b, b', e, i, j ve g allelleri, Glu-D3 lokusunda a,b ve c subunitleri tespit edilirken, tohum depo proteinlerinin buğday ıslah programlarında markör olarak kullanılmasının çok önemli yararlar sağlayacağı tespit edilmiştir 2014, 252 sayfa
Özet (Çeviri)
The study was conducted to determine genotype x environment interactions and stability status of fifteen bread wheat (T. aestivum L.) varieties in terms of grain yield and quality parameters, also investigate micro elements content and high molecular glutenin, low molecular weight subunits of varieties. Experiments were performed in six locations of the Southeast Anatolia in the 2011/2012 and 2012/2013 growing seasons. The experiments were established according to randomized complete blocks design with three replications. According to the results of two years and six locations; when comparing the Southeastern Anatolia region's sub-regions, the third sub-region's grain yield and 1000 kernel weight were low, protein rate, protein quality and rheological quality parameters were high, while the first and second sub region's grain yield and 1000 kernel weight were high, protein rate, protein quality and rheological quality parameters were lower than third sub-region. Tanya and Dariel varieties, which have slope value (b) close to 1, low deviation from regression, high determination coefficient (R2), positive and high intercept value(a), in terms of grain yield; Dariel, Negev, Karatopak and Bezostaja varieties in terms of better quality characteristics were determined as the most stabile genotypes. The microelement content of varieties changed from location to location, but generally their micro element contents were low, so it was determined that more researches needs to be done to increase the content of micro elements. Acording to SDS-Page analyse; varities have different alleles, while higher variabity were determined in Glu-B1 locus, in Glu-A3 locus b, c, d,e, Glu-B3 locus b, b', e, i, j, g and in Glu-D3 locus a,b ve c subunits were determinated. Acording to results, HMW and LMW glutenin subunits could be used as marker for quality in breeding programs. 2014, 252 pages
Benzer Tezler
- Determination of Fusarium species associated with crown rot of wheat in Turkey and assessment of resistance status of some wheat genotypes to Fusarium culmorum
Türkiye'de buğdayda kök boğazı çürüklüğü ile ilişkili Fusarium türlerinin tespiti ve bazı buğday genotiplerinin Fusarium culmorum'a dayanıklılık durumlarının belirlenmesi
ELFINESH SHIKUR GEBREMARIAM
- Investigation of some physiological and morphological parameters in some bread wheat (Triticum aestivum L.) varieties
Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin fizyolojik ve morfolojik özelliklerinin araştırılması
MEHMET KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mühendislik BilimleriDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CUMA AKINCI
- Diyarbakır İli şartlarında bazı on bitkilerinin II. ürün olarak yetiştirilen mısırın verim ve verim unsurlarına etkisi
Başlık çevirisi yok
HASAN KILIÇ
- Bazı ara ekim bitkilerinin Güneydoğu Anadolu kurak şartlarında yetiştirilen antepfıstığı ağaçlarının sürgün gelişimi üzerine etkisi
The effect of some overseeding plants on the stool development of pistachio trees which are cultivated in the Southeastern Anatolia under arid conditions
TÜLİN FIRTINA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SÜTYEMEZ
- Makarnalık buğdaylarda (Triticum durum Desf.) sıcaklık stresine toleransın belirlenmesinde kullanılabilecek fizyolojik ve morfolojik parametrelerin araştırılması
Investigate of physiological and morphological parameters that can be utilization in the determination of heat stress tolerance in durum wheats (Triticum durum Desf.)
SERTAÇ TEKDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET YILDIRIM
