XVIII. yüzyılda yayımlanmış fetva mecmualarına göre Osmanlı'da iktisadî hayat
Economical life in Ottoman according to fetva journals, published in XVIII century
- Tez No: 381772
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 356
Özet
Osmanlı Devleti, kurulduğu 1299 yılından itibaren sona erdiği tarihe kadar temel itibariyle İslâm hukuku hükümleri çerçevesinde idare edilmiş bir devlettir. İlmiye teşkilâtının başı olan ve devlet protokolünde önemli bir konumda bulunan şeyhülislâmların kendilerine sorulan sorulara verdikleri cevapların yani fetvaların, -Osmanlı Devleti'nin idarî yapısını ve toplumunun sosyal ve iktisadî yaşantısını aksettirmesi bakımından- çok önemli tarihî belgeler olduğunda her hangi bir şüphe bulunmamaktadır. Doktora tezinin konusu,“XVIII. Yüzyılda Yayımlanmış Fetva Mecmualarına Göre Osmanlı'da İktisadî Hayat”tır. Bu araştırmada, Şeyhülislâm Çatalcalı Ali Efendi (ö.1103/1692), Şeyhülislâm Feyzullah Efendi (ö.1115/1703), Şeyhülislâm Menteşzâde Abdürrahim Efendi (ö.1128/1716), Şeyhülislâm Abdullah Efendi (ö.1156/1743) ve Şeyhülislâm Dürrizâde Mehmed Ârif Efendi (ö.1215/1800) gibi şeyhülislâmların fetvaları ışığında XVIII. yüzyılda Osmanlı'nın iktisat anlayışı ve faaliyetleri belirlenmeye çalışılmıştır. Osmanlı'da ekonomi;“tarım ve hayvancılık”,“sanayi”ve“ticaret”olmak üzere üç temel üzerine kurulmuş ve Osmanlı Devleti'nin kendine özgü bir iktisadî hayatı mevcut olmuştur. Bu tezde, XVIII. yüzyılda yayınlanmış şeyhülislâm fetvalarından hareketle, bu asırda Osmanlı Devleti'nde tarımsal üretimin tarafları olan reâyâ ile askerî sınıfın yani sipahilerin ilişkileri, toprak sistemi ve ziraî üretim, timar sistemi, İslâm medeniyetinde özellikle sosyal hizmetlerin görülmesi anlamında özel bir yeri olan vakıf müessesesi, esnaf teşkilâtının yapısı, esnaf birlikleri, sınaî üretim, devlet hazinesinin temel girdisi olan vergilerin tarh, tahsil ve sarf yerleri, iç ve dış ticaret, ticarî, sınaî ve ziraî şirket nevileri, bir ödeme aracı olan para, finans ve kredi sistemleri incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Ottoman Empire is a state mainly ruled by Islamic laws from its emergence date 1299 until its fall. There is no doubt that the answers or in other words fetvas, given by seyhulİslâms, the head of Ilmiye organization and an important role in the state protocol, are very important in terms of reflecting of Ottoman Empire's administrative structure and social and economical life of its society. The subject of the doctorate thesis is“Economical Life in Ottoman According to Fetva Journals, Published in XVIII Century”. In this research, it is tried to reveal the economical mentality and activities of Ottoman in XVIII century in light of seyhulislams fetvas such as Seyhulislam Catalcali Ali Efendi (d.1103/1692), Seyhulislam Feyzullah Efendi (d.1115/1703), Seyhulislam Menteszade Abdurrahim Efendi (d.1128/1716), Seyhulislam Yenisehirli Abdullah Efendi (d.1156/1743), Seyhulislam Durrizade Mehmed Arif Efendi (d.1215/1800). During the Ottoman Empire, the economy is based on three fundaments, 'agriculture and livestock', 'industry' and 'trade'. Ottoman Empire has a unique economical life. In this thesis, it is examined that, with reference to seyhulİslâms fetvas, published in XVIII century, in this century in Ottoman Empire, the relationship of reaya and sipahi which is the sides of agricultural production, territory system and agricultural production, timar system, vakif institution which has a unique role especially in the field of carrying out social services in Islam civilization, the structure of artisan organization, industrial production, levying and collecting and expenses areas of taxes which is main input of state treasury, domestic and foreign trade, kinds of commercial, industrial and agricultural companies, money which is a payment instrument, finance and credit systems.
Benzer Tezler
- Atatürk Kitaplığı belediye yazmaları K.000007 numarada kayıtlı bir şiir mecmû'ası (Transkripsiyonlu metin-inceleme)
A poetry mecmua in Atatürk Library registered as Bel_Yz_K.000007 (Transliteration-analysis)
TANSEL AKTO
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFE KONCU
- Yavuz Sultan Selim'e yazılan bir Kitab-ı Edvar
Kitab-ı Edvar, written to Yavuz Sultan Selim
DEMET TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RECEP USLU
- Hazret-i ʽAli Cenkleri'nde söz öbekleri
Word phrases in Hazret-i Ali Jenkler
ALAA FALAH HASAN AL-HAMADANI
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YETER TORUN ÖĞRETMEN
- Harvard Üniversitesi Houghton Kütüphanesi Ms. Arab 225 numaralı Şiir Mecmuasının metni ve MESTAP'a göre tablosu
The text of the Poetry Journal found at Harvard University Houghton Library Ms. Arab 225 and a table of contents of which in accordance with MESTAP
MUSA KAZIM TIĞLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA TUNÇ
- Türk edebiyatında şehrengizler
Shahrangizes in Turkish literature
FATİH TIĞLI
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. A .YEKTA SARAÇ