Cautious blast design and monitoring nearby a buried high pressure gas pipeline
Yüksek basınçlı doğal gaz borusu yakınında sakınmalı patlatma tasarımı ve izlenmesi
- Tez No: 383346
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN AYDIN BİLGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Yer altına gömülü yüksek basınçlı boru hatları yakınında yapılacak patlatmalar hassas patlatma tasarımı ve dikkatli bir uygulama gerektirmektedir. Tasarımda gösterilecek hassasiyetin yanı sıra, patlatmaların eş zamanlı izlenmesi hem patlatma kaynaklı titreşimlerin kontrol edilmesinde hem de sonraki yapılacak patlatmaların iyileştirilmesinde (optimizasyonunda) önem taşımaktadır. Patlatmanın etkilerinin ölçümünde başka yöntemler de olmasına rağmen, patlatma sismograflarının (sarsıntı ölçer) kullanımı en kullanışlı ve pratik ölçüm yöntemidir. Bu araştırmada sakınmalı patlatma tasarımı ve sarsıntı ölçerler ile ölçümler yapılmıştır. Bu tezin amacı yapılacak küçük ölçekli kontrollü patlatmalardan elde edilen bilgilerle yer altına gömülü yüksek basınçlı doğal gaz boru hattı ve binalar yakınında patlatmalı kazı yapılabilirliğini saptamak, su deposu temel kazısı için yapılacak olan üretim patlatmalarının tasarımı ve bu patlatmalardan kaynaklanacak yer titreşimleri ve hava şoku ölçümlerini yapmak ve kontrolünü sağlamaktır. Bu çalışma kapsamında, her üretim patlatması ayrı ayrı tasarlanmış, titreşimlerin ve hava şoklarının eş zamanlı izlemesi yapılmıştır. Patlatma alanının boru hattına olan uzaklığı 112,5 m ile 200 m arasında değişmektedir ve patlatmaya en yakın ve en hassas yapı diğerlerine kıyasla boru hattıdır. Patlatma alanı yakınında bulunan diğer yapılar çeşitli binalardır. Bu binaların patlatma alanına olan uzaklıkları 650 m ve 1200 m arasında değişmektedir. Test patlatmalarından elde edilen bilgileri kullanarak boru hattı ve patlatma alanı arasındaki zeminin sönümlenme özellikleri belirlendi ve bu özelliklere göre patlayıcı miktarı & mesafe tabloları oluşturuldu. Bu tabloları kullanarak her üretim patlatması ayrı ayrı tasarlanıp eş zamanlı olarak izlenmesi yapılmıştır. Üretim ve test patlatmaları sonucunda oluşan titreşim değerleri Alman DIN4150, Avusturya ve Amerikan standartlarında boru hatları için belirtilen güvenli titreşim seviyeleri dâhilinde kalmıştır ve boru hattına herhangi bir zarar gelmemiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda BOTAŞ Teknik Emniyet ve Çevre yönetmeliğinde boru hatları yakınında yapılan patlatmalar ile ilgili standartların diğer ülkelerdeki standartlara kıyasla tutucu olduğu tespit edilmiş ve Türkiye'de boru hatları yakınında yapılan patlatmalarda daha makul bir yönetmeliğe ihtiyaç duyulduğu kanısına varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Blasting nearby a buried high pressure gas pipeline needs high precision in blast design and careful practice. Although precision of the design is important, simultaneous monitoring plays a crucial role on both controlling the ground vibrations and optimization of the future blasts. Though, there are some other means of measurements, monitoring the blast effects by using blasting seismographs is the most practical method among all the others. In this research, cautious blast design and measurements using blast seismographs were done. The aim of the research is to investigate the applicability of excavation by blasting nearby a buried high-pressure natural gas transmission pipeline and neighboring buildings by utilizing small scale controlled test blast results, to design blast patterns for production blasting for the foundation excavation of a water tank construction and measurement and control of the ground vibrations and airblasts that is caused by production blasting. Within the scope of this study each blast was designed separately and simultaneous monitoring of vibration and air blast were carried out. The distance of the pipeline to the blast area varies from 112.5 m to 200m and the pipeline was the closest structure and relatively the most sensitive one. Other structures around the blast area were the buildings of various kinds. Their distances to the blast area ranged from 650m to 1200m. By utilizing the information obtained from the test blasts, attenuation characteristics of the ground between the pipeline and the blast area were determined and charging & distance table was formed accordingly. By using this table each blast was designed separately and simultaneous monitoring of vibration and air blast were carried out. Vibration levels caused by test and production blasts stayed within the safe limits stated in German DIN4150, Austrian and American standards for blasting nearby pipelines and no damage to the pipeline was reported. As a result of the assessments made, BOTAŞ's regulation for blasting nearby pipelines was found to be conservative when compared to the standards of other countries and it was concluded that there exists a need for a more reasonable regulation for blasting nearby pipelines in Turkey.
Benzer Tezler
- Petrol rafinelerindeki yangınların CFD ile modellenmesi
CFD modeling of fires in oil refines
AHMET ABDULLAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiSakarya ÜniversitesiYangın ve Yangın Güvenliği Anabilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN COŞKUN
- Araklı-Taşönü Kalker Ocağında yapılan atımların çevresel etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of environmental effects of blasting performed at Araklı-Taşönü Limestone Quarry
BAYRAM ERÇIKDI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Maden Mühendisliği ve MadencilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYHAN KESİMAL
- İstanbul Metrosu Hacıosman İstasyonu şaftları kazısında risk analizine dayalı patlatma modeli
Risk analysis model based on blasting excavation at the shafts of Hacıosman Station in İstanbul Subway
ALPER ÇELTİKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Maden Mühendisliği ve MadencilikOkan Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KAHRİMAN
DR. AZİZ YAĞANOĞLU
- Karadeniz Sahil Yolu Projesi kapsamında işletilen Trabzon-Bulak taşocağında yapılan patlatmaların çevresel değerlendirmesi
Environmental evaluation of blastings performed in Trabzon-Bulak quarry for running Black Sea Coastal Highway Construction Project
RECEP KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Çevre MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AYHAN KESİMAL
- İnsan-robot etkileşimini kullanarak yapay zekâ temelli kendini programlayabilir endüstri 4.0'a uyumlu robot yazılımlarının geliştirilmesi
Development of artificial intelligence-based self-programmable robot software compatible with industry 4.0 using human-robot interaction
MUSTAFA CAN BİNGÖL
Doktora
Türkçe
2021
Mekatronik MühendisliğiFırat ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMÜR AYDOĞMUŞ