Di dewra Osmaniyan de weşangeriya kitêbên Kurdî (1844-1923)
Osmanlı Döneminde Kürtçe kitap yayıncılığı (1844-1923)
- Tez No: 383853
- Danışmanlar: PROF. DR. KADRİ YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matbaacılık, Tarih, Typography, History
- Anahtar Kelimeler: Kitap, matbaa, Kürtçe yayımcılık, Osmanlı Devleti, Book, Book publising, Kurdish Publising, Ottoman Empire
- Yıl: 2014
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Bu tezin konusu Osmanlı döneminde Kürtçe kitap yayıncılığıdır. O dönemde basılan Kürtçe kitapların bir listesini hazırlamak, içeriğini ve tarihî bağlamını açıklamak tezin başlıca amacıdır. Bunun için resmî ve şahsi kütüphanelerden kitaplar toplanmış ve bu kitaplar üzerinde araştırma yapılmıştır. Tez, başlangıç, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Başlangıç bölümünde tezin amacı ve çerçevesi açıklanmakta; kaynak değerlendirmesi yapılmakta ve usûl hakkında bilgi verilmektedir. Birinci bölümde yazı, kitap ve matbaanın tarihi kısaca açıklanmaktdır. Matbaanın Osmanlı Devleti'ne gelişi, Kürdistan'da kullanımı ve yazılı Kürtçe'nin kısa tarihi de bu bölümün konu başlıklarıdır. İkinci bölümde Kürtlerin Osmanlı Devleti içindeki durumu tartışılmaktadır. Tezin tarih aralığına binaen bu bölümde daha ziyade 19 ve 20. yüzyıldaki olaylar, cemiyetler ve hareketler araştırılmıştır. Ayrıca bölümün sonunda Kürt millî düşüncesinin oluşumu ve şekillenmesi üzerinde büyük tesirleri olan Ahmed-i Hanî ve Hacı Kadir-i Koyî'nin fikirleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bu araştırma ve açıklamalarla Kürt millî kimliğinin Osmanlı Devleti'nin son dönemindeki gelişimi gösterilmeye çalışılmıştır. Zira Kürtçe kitap yayıncılığının temelini oluşturan da bu gelişimdir. Üçüncü bölümde Osmanlı döneminde basılan Kürtçe kitaplar tasnif edilmiş ve tek tek tanıtılmıştır. Arap harfli Kürtçe kitaplar, misyonerler eliyle basılan Kürtçe kitaplar ve iki Kürt kitap yayıncısı (Kürdîzade Ahmed Ramiz ve Muhammed Şefik Arvasî) bu bölümün konu başlıklarıdır. Bu tasnif ve tanıtımda ikinci bölümde açıklanan olaylar ve Kürt cemiyetleri de göz önünde tutulmuştur. Böylece Kürtçe kitap yayıncılığı ile Kürt millî hareketi arasındaki bağlantı gösterilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis is Kurdish book publishing during Ottoman era. The main object is to make a list of published books of that era, along with their content and historical context. In order to put this into practice, books were collected from private and public libraries and were researched. The thesis is consist of introduction, three parts and conclusion. In the introduction, the aim and frame of the thesis is being explained; the sources are being evaluated and the method is being introduced. In the first part, the history of script, book and printing house is shortly being introduced. The arrival of printing house in Ottoman Empire, its usage in Kurdistan, and a short history of inscribed Kurdish are also titles of this part. In the second part, the situation of Kurds in Ottoman Empire is being discussed. In this part the events, communities and movements of 19th and 20th are mostly researched in accordance with the date range of the thesis. Additionally at the end of this part the opinions of Ahmed-i Khani and Haci Qadir-i Koyi who mostly effected the creation and formation of Kurdish nationality were explained. Through these research and explanations it was tried to show the development of Kurdish identity in the last years of Ottoman Empire. As it is this development which Kurdish book publishing base on. In the third part the published books are being classified and introduced one by one. Kurdish books with Arabic script, Kurdish books that published by missioners and two Kurdish publishers (Kurdizade Ahmed Ramiz and Muhammed Shefik Arvasi) are the titles of this part. In these classification and introduction the events of that explained in second part and Kurdish communities were taken into consideration. In that way Kurdish book publishing and Kurdish national movement were tried to be connected.
Benzer Tezler
- Şêx Tahirê Şoşî (1917-1962) di edebiyata Kurdi de
Kürt edebiyatında Şeyh Tahir Şoşi (1917-1962) / Shex Tahir Shoshe (1917-1962) in Kurdish literature
BEWAR ABDULLAH SALIH
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ
- Prefabrike beton bileşenlerle yapımda hata, boyutsal sapma ve toleranslar
Faults, dimensional deviations and tolerances in construction with prefabricated concrete components
ATIF FATİH SAYAN
- Kişilik hakkının basın yoluyla ihlalinde manevi tazminat
Di moral action for domage at di infrin gement of personal rights by di press
ÖMER FAİK ÇETİNER
- 18 yaşından sonra yetimhaneden (Çocuk Esirgeme Kurumundan) ayrılmış veya ayrılacak olan gençlerin topluma intibaklarında dinin rolü
After the age of 18, the role of religion in the social reintegration of young people who have left or will leave orphanages (Child Protection Institutions)
VÜGAR ALIYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL SUNGUR