Ortadoğu dinleri açısından homo economicus'un analizi
Analysis of homo economicus according to Middle Eastern religions
- Tez No: 385989
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Ekonomi, Religion, Economics
- Anahtar Kelimeler: Homo Economicus, Dinsel İktisadi Düşünce, İslam Ekonomisi, Ortadoğu, Geleneksel İktisat, Homo Economicus, Religious Economic Thought, Islamic Economics, Middle East, Conventional Economics
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortadoğu Ekonomi Politiği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Ekonomik faaliyetler, toplumda insan ilişkilerinin bir parçası olduğundan toplumların bu faaliyetlerini doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen siyasi, dini, kültürel ve ahlaki boyutu incelenmelidir. İktisadi olayların kültürel değerlerle desteklenmesi ile toplumsal refah düzeyinin maksimuma ulaşmasının ilişkisi sebebiyle, bu çalışmada, Geleneksel iktisat teorilerinin gelişmesinde rol oynayan toplumsal nedenler topluca araştırılmış ve iktisadi düşüncenin gelişiminde önemli yer tutan iktisadi faaliyetlerin tarihi yine topluca incelenmiştir. Bu incelemenin gayesi iktisadi düşünce tarihinin ya da iktisat teorisinin gelişiminin ayrıntısını ortaya koymaktan ziyade teorilerin arkasındaki zihniyetlerin etkilerini ve zihniyet değişimlerinin sonuçlarının incelenmesidir. Çalışmada, Geleneksel iktisadi doktrinlerin zihniyet yapısının etkisinin tarihsel araştırması eski uygarlıkları içerirken, yerleşik iktisadın gelişimine katkıda bulunan alanlar, güncel iktisat literatürüne kadar bazı örneklerle ortaya konmuştur.“Neoklasik doktrine nispeten dayandığı esasları gevşetilmiş”Yeni iktisatta, yerleşik iktisattan daha yoğun matematik ve kurgusal modeller kullanılmaktadır. Bu nedenle, bu çalışma, yerleşik veya yeni olsun,“gerçekleri yansıtmayan ve sorunlara çözüm üretemez hale gelmiş olan iktisadı”,“Geleneksel İktisat”olarak nitelendirmiştir. Bunda İktisat Teorisinin fazlasıyla transdisipliner bir alan haline gelmesinin de bir payı vardır. Çalışmada, çeşitli bilim dallarında yaşanan gelişmelerin İktisat Teorisine yansımaları hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Geleneksel iktisat teorisinin zihniyet esaslarının ağırlıklı olarak Batı'nın dünya görüşünü yansıtmasının çalışmanın bütünlüğüne ilişkin nedenlerine değinilmiştir. Geleneksel iktisadi zihniyetin teşkil ettiği sistemlerin yanlış varsayımlarından temizlenmesi gerektiği ve iktisadi tercihleri yapan, faaliyetleri gerçekleştiren“insan”kabulünün gözden geçirilmesinin iktiza ettiğine değinilmiştir. İktisat teorilerinin bazını oluşturan yapının, Batı dünyasının ekonomik ve sosyal gelişimi anlaşılmadan analiz edilmesi zordur. Çünkü Geleneksel iktisat teorileri Batı'nın iktisadi sorunlarına çözüm arayışından ibarettir. Atılgan'ın ifade ettiği gibi, günümüzde Batının yaşadığı ekonomik çıkmaz devam etmektedir. Greenspan'in“birisi insan doğasını değiştirmek için bir yol bulmazsa başka krizler de göreceğiz”ifadesini dile getiren İşler, Greenspan'in krizlerde insan doğasından başka ortak hiçbir nokta bulunmadığını söylediğini ifade etmiştir. Batı ekonomileri aşırı tüketim ve israf üzerine kurulu bir yapıya sahiptir. Çünkü hâkim olan zihniyet“çoğu aza tercih eden”,“kendi menfaatini her şeyin üstünde tutan”bir homo sapiens'i kabul ettiği için“itidalli olma”hali mümkün değildir. Materyalist ve Liberal Felsefenin güç aldığı“Evrimci kabul”e dayanan Geleneksel iktisadi zihniyete göre bir“Homo Sapiens iktisadi ortamda bir Homo Economicus'tur”. Çalışmada, Ahiret inancını inkâr edecek homo economicus'un tüm hedefinin azami ve peşin dünyevi menfaat olacağına dair açıklama yapılmıştır. Homo economicus aksiyomlarının geçerliliği üzerine literatürde genel olarak yapılan eleştiriler çalışmanın ilgili bölümlerinde verilmiştir. Aksiyomların geçerliliği, her üç Ortadoğu dini-Musevilik, Hıristiyanlık ve İslam- açısından ayrıca analiz edilmiştir.“Geleneksel iktisat literatürü, bağlı olduğu varsayımların geçerliliğini sorgulamakta ve teorilerin gerçekleri açıklamadığının farkına varmaktadır. Ancak genel olarak literatür, sorunu kökten halletmemekte ısrarlı olduğundan varsayımlarını, ”sorunlu“, ”sınırlı“, ”güçlü/güçsüz“ gibi adlandırmalarla gevşetmekten öteye gidememektedir. Kazgan, iktisadi zihniyetin insan davranışları ile ilgili varsayımları Doğal Kanun felsefesine dayanan ve insan aklı ile kainatın kanunlarının bulunabileceği görüşünü kabul eden, iktisadi liberalizm felsefesinin ürünü olduğunu ifade etmiştir. Salt akılcılık ve deneycilikten etkilenen iktisadi liberal görüşe dayanarak iktisatçılar, kendi duyuları ve mantıklarını kullanarak saptadıkları gözlemleri, insan davranışları ile ilgili varsayımlar yapıp, gerçekleri hangi ölçüde açıkladığı belirsiz teoriler kurarak, evrenselliğini iddia etmişlerdir. Kazgan'ın deyişiyle, varsayımların gerçekleri yansıtması konusunda araştırma yapılmazsa iktisatçılar istedikleri varsayımları yapabilirler. ”Tabii ve Toplumsal Kanunların evrenselliği“ iddiasının iktisada yansıması ”gerçekte evrensel olan Semavi dinlerin iktisadi doktrinlerine“ karşıt alternatif olarak getirilmiş bir görünüme sahiptir. Bu görüşün iktisat teorisine yansıması aslında bu çalışmada homo economicus aksiyomlarının analiz edilmesinde de görülebileceği gibi birtakım ”ifade edilmeyen ya da gizlenmiş aksiyomlar“ içermektedir. Çalışmada İşler'in açıkladığı ”gizli varsayımlar“a yer verilmiştir. Ancak çalışmanın bütünlüğü göz önüne alındığında ”gizlenmiş aksiyomlar“dan kasıt İşler'in mantıksal bütünlük ile çıkarmış olduğu ”gizli varsayımlar“ ile ilgili değildir. Bu çalışmanın bütününe müteallik öne sürülen aksiyomlar ”ifade edilmeyen aksiyomlar“ olarak adlandırılabilir. Geleneksel iktisat teorisinin kabulüne göre iktisadi insanın aksiyomlarından özellikle birbirini gerektiren ve bütünleşen ”doyumsuzluk“, ”bencillik“ ve ”rasyonellik" in bir arada gerektirdiği iktisadi tercih ve davranış biçimi Ortadoğu dinlerinin iktisadi doktrinlerinin kabul ettiği insan görüşüne ters düşmektedir. Homo economicus varsayımı ağırlıklı olarak Batı'nın zihniyetine dayalı esaslardan güç almaktadır. Bu zihniyetin fiiliyata geçtiği ve etkin olduğu coğrafyalarda ciddi ekonomik ve sosyal krizler yaşanmakta ve sorunun kaynağı kavranamamakla birlikte çözüm getirmeyen hafif modifiye olmuş alternatifler üretilmektedir. Sorunun çözümü ile ilgili öneri ve Geleneksel sistemdeki yanlışlıklar ve bulgular tezin ilgili bölümlerinde ve ayrıca Sonuç bölümünde açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
Since the economic activities are a part of the human relations in the society, it is critical to examine the political, religious, cultural and ethical factors that have direct or indirect effect on those economic activies. In this study, because of the relationship between the economic events with supportive cultural values and the achievement of total welfare at the maximum level; social causes that are crucial to the development of the Conventional economics theories are investigated and the history of the economic activities which affect the development of economic thought, is examined as a whole. The purpose of this study is not to introduce the details of the development of the history of economic thought nor the development of the economic theory, but to investigate the impact of the mindset forming the theories and the consequences of the changes in the mindset. In this study, while the historical investigation of the influences of the mindset of Conventional economics doctrines comprises ancient civilizations, up to the current economics literature, certain types of supportive fields for the mainstream economics are introduced. In New (New Classical) Economics of which“the standing principles are weakend compared to Neoclassical doctrine”, more extended mathematical and theoretical models are utilized compares to ones in mainstream economics. Therefore, this study describes“the economics- mainstream or New”-that does not declare the truth and is no longer capable of producing solutions“ as ”Conventional Economics“. One of the reasons in this is the transformation of the theory of economics to a highly transdisciplinary science. In the study, the reflections of the developments in other scientific fields on the Economics Theory are concisely provided in this study. The mindset of Conventional economics theory mostly reflects Western world-view; the reasons related to the integrity of this study are also explained. This study highlights the necessity in refinement of false assumptions in the systems derived from Conventional economics' mindset, and the necessity of revision of ”human“ who makes economic choices and takes economic actions. It would be difficult to analyze the structure of the basis of economic theories without understanding Western economic and social development. The reason is that Conventional economics theories are developed in order to find solutions to Western economic problems. In today's world, economical dilemma continues to exist in the West. Greenspan said that if someone doesn't come up with a solution to change the human nature, we will see other kinds of crisis. He stated that there is no other common ground in crisis other than human nature. Western economies are based on overconsumption and wasting. Since the dominant mindset approves homo sapiens who ”prefers the more over the less“ and ”values one's interest above all“, it is not possible to sustain the state of ”being restrained“. According to Conventional economics's mindset which is based on ”Evolutionist acknowlegment“ that empowers Materialistic and Liberal philosophy, a homo sapiens is a homo economicus at an economical context. In the study, it is explained that all the goal of homo economicus-who will deny the belief in Afterlife- will be about maximum and ready benefits. The common critics in the literature about the validity of the homo economicus' axioms are given in the relevant sections of this study. Besides, the validity of the axioms are analyzed according to the three divine religions- Judaism, Christianity and Islam. The literature of Conventional economics questions the validity of associated assumptions and realizes that theories don't explain the reality. Nevertheless, since the literature insists on not to solve the problems radically, it cannot go farther than just easing the assumptions bu naming them as ”problematic“, ”limited“ or ”strong/weak“. Kazgan expressed that the ethos of economics is a product of the philosophy of economic liberalism which bases the human behavior on Law of Nature, and believes that the laws of the universe can be found with human intelligence. The economists who were impressed by economic liberal view supported by absolute rationality and experimentation, claimed universality by their observations derived from their own senses and reason, and by forming theories-which are uncertain in reliability- based on assumptions in human behavior. As Kazgan states, economists may assume whatever they would like to as long as the research is not conducted on the reflections of assumptions about the facts. The reflection of the idea about ”universality of Natural and Societal Laws“ on economics seems like an opposite alternative to economical doctrines of Divine religions which are ”universal in reality“. That reclection on the theory of economics indeed involves certain ”unexpressed or obscured axioms“ mentioned in the analysis of homo economicus axioms in this study. The study cites ”the secret assumptions“ explained by İşler. Nevertheless, considering the integrity of this study, the meaning of ”the obscured axioms“ is not related to ”secret assumptions“ derived logically by İşler. Entire this study, it is possible to name axioms that are apparently asserted as ”unexpressed axioms“. According to Conventional economics theory, the economic preference and behavior which are supposed by economic man's axioms, especially ”nonsatiation“, ”egocentricity“ and ”rationality" which require each other and are integrated, are contradictory to view of human which is approved by the economic doctrines of Middleeastern (Divine) Religions. The assumption of homo economicus is mostly based on the principals of Western mindset. Serious economic and social crisis take place at the geography that this mindset has come out and been affective. In additon to the inability to find the source of the problem, slightly modified alternatives that do not bring solutions are formed. Suggestions on the solution of the problem, mistakes and findings about Conventional system are explained in the related sections and Conclusion in the study.
Benzer Tezler
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- Eskatolojik beklentiler açısından Şîa ile Ortadoğu dinleri arasındaki etkileşim
Interaction between the shi'a and the middle east religions in terms of escatological expectations
MUSA PASHAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ GÜNDÜZ
- Rus internet gazetelerinde Suriye sorunu: Gündem belirleme açısından biriçerik analizi
Başlık çevirisi yok
İLYAS TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASRET AKTAŞ
- Günümüzde Orta Doğu ve Doğu dinlerinin dini ritüellerinde cinsiyet rolleri
Gender roles in religious rituals of Middle Eastern and Eastern religions today
HÜSEYİN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZE UYGUN
- İran İslam Devrimi ve Sovyet işgalinden günümüze İran ve Afgan göç edebiyatı
Iran and Afghan migration literatures since İslamic Revolution of İran and the Soviet's invasion on Afghanistan
YASİN DEMİRKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜZELYÜZ