Gördes halılarının renk motif ve desen özelliklerinde görülen değişim ve nedenleri
Common causes of change of the Gordes carpets
- Tez No: 386034
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEMA ETİKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Gördes, dokumacılık, halı, Gordes, weaving, carpet
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Gördes yöresinde halıcılık, 17. yüzyılda ortaya çıkarak yayılmaya başlamış ve yöre ilerleyen zamanlarda Anadolu'nun önemli halı merkezlerinden birisi haline gelmiştir. Kendine özgü renk, motif ve desen özellikleriyle Anadolu-Türk halıları arasında farklı bir yeri olan Gördes halıları renk desen ve motif bakımından oldukça zengin çeşitlere sahiptir. Fakat son zamanlarda geleneksel dokumacılığımızın yaşadığı değişim yöre halılarında da görülmektedir. Daha çok ticari kaygıların sonucunda yaşanan bu değişim Gördes halılarında renk motif ve desen özeliklerinde kendisini belli etmektedir. Bu çalışmada da son yıllarda Gördes halılarında yaşanan değişimin belirlenmesi ve belgelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sürecinde, ilçe merkezinde yer alan Güneşli Mahallesi ile Doğanpınar, Deliçoban, Şeyhyayla, Köseler ve Dalkır köylerine ziyaretler yapılmış ve dokumacılarla karşılıklı görüşülerek yöre halıcılığı ile ilgili bilgiye ve halı örneklerine ulaşılmıştır. Bununla birlikte Manisa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne, Manisa Kültür Evine ve İlçe merkezinde bulunan el dokuması halı satış mağazalarına aynı amaçla ziyaretlerde bulunulmuştur. Ayrıca T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığının“Türk El Dokuması Halı Kataloğu”' nda bulunan Gördes halıları da araştırma kapsamında incelenmiştir. Belirgin değişimin 1990 yılı ve sonrasında başladığı tespit edilmiş ve bu tarihten sonra dokunmuş halılar günümüz halıları olarak değerlendirmeye alınarak geleneksel halılar ile günümüz halıları arasındaki değişim belirlenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda yörede dokumada kullanılan ipliklerin bitkisel boyalarla boyanmasının giderek azalması ve yapay boyaların bu amaçla kullanımın yaygınlaşması sonucunda renklerde önemli bir değişim yaşandığı gözlenmiştir. Bununla birlikte Gördes halısı dokumacılığının azaldığı, bu geleneksel halıların yerini de daha çok ticari amaçlı dokunan ve desen adı olarak“Kırkyama”ile“Şal”olarak isimlendirilen halıların aldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Carpetingin Gordes region, it started to spread revealing the 17th century, later time, this region has become one of the important centers of Anatolia. Itself-specific colors, designs and patterns with the Anatolian-Turkish rugs feature a different location between the golden state is quite rich in terms of colors with various patterns and motifs.But recently lived in our traditional weaving portation is seen as nomads state of change.These changes result from the living rather to commercial concerns of Gordes is already in itself a certain motifs and designs in color properties.In this study to determine the state of Gordes carpets are targeted to be documented the changes and lives of the last years.In the research period, located Günesli in the province of central neighborhood with nature Doğanpınar, Deliçoban, Seyhyayla, Köseler and Dalkır is made to visits to villages, and the mutual consultation and local knowledge about the state of carpets are the samples were reached.However, Manisa Turkish Culture and Tourism Ministry's Turkish Hand Woven Carpet Catalog of tissue located in the state of Gordes has been examined in the research scope. The significant change has been established that begins on or after 1990, and after this date, woven carpets were evaluated as contemporary rugs and was determined variation between contemporary rugs with traditional carpets.Based on the results of research, decrease of yarn dyed with vegetable dyes used in the textile area and the artificial dye were observed that there is a substantial change in color as a result of widespread use for this purpose. However, a decrease in Gordes carpet weaving, the traditional woven carpets in place for more commercial and the pattern is called“Kırkyama”and“Şal”was determined to get the carpet as named.
Benzer Tezler
- Kula halılarının renk, motif ve desen özelliklerinde görülen değişim ve nedenleri
Kula rugs and their current situation
BİLGE AYGAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SEMA ETİKAN
- Burdur'da dokunan Döşemealtı halılarının tespiti ve tasarım özellikleri açısından incelenmesi
Detection and investigation in terms of design features of Döşemealtı woven in Burdur
AYŞE YILDIRIM
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GENÇ
- Niğde yöresi halılarının teknik ve desen özellikleri
Technical and design properties of the carpets woven withinnigde region
NESLİHAN PARABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. AYSEN SOYSALDI
- İstanbul Vakıflar Halı Müzesi'ndeki Doğu Anadolu halılarının incelenerek tekstil yüzey tasarımlarında kullanılması
The use of Eastern Anatolian carpets in textile surface designs in Istanbul Foundations Carpet Museum
MEVA EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTekstil Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE FERİHA AKPINARLI
- Gördes halılarında kullanılan motiflerin morfolojisi, grafiksel açıdan incelenmesi ve yeni tasarımlar
Başlık çevirisi yok
HATİCE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAVUZ SEÇKİN