Amanos dağlarında toprak yapan faktörler ile toprak genesisi arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relation between soil forming factors with soil genesis in the Amanos Mountains
- Tez No: 38795
- Danışmanlar: PROF.DR. SUAT ŞENOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
-119- ÖZET Bu çalışmada Amanos Dağları'nda orman örtüsü altında gelişmiş toprak profillerinin oluşumları ile önemli fiziksel, kimyasal, mineralojik ve morfolojik özelliklerine iklim, bitki örtüsü, ana materyal ve topografyalarının etkileri araştırılarak Toprak Taksonomisi (1975; 1992)' ne göre sınıflandırılmıştır. Bu amaçla Amanos Dağlan' nda farklı ana materyal, iklim ve bitki örtüsü topluluklarını içerecek şekilde iki doğrultu seçilmiştir. Doğrultulardan birincisi Osmaniye İlçesi Zorkun Yaylası (Adana) yolu üzerinde, yoğun orman örtüsünün başladığı yükseklikten (450 m) Zorkun Yaylası' na kadar Kuzeybatı- Güneydoğu yönünde İkincisi ise Dörtyol İlçesi Çökek-Domuzdamı- Harmankaya-Çardak Yaylaları' nı birbirine bağlayan yol üzerinde yoğun orman örtüsünün başladığı yükseklikten (400 m) Çardak Yaylası' na kadar Doğu-Batı yönünde uzanmaktadır. Araştırılan Toprak Profilleri seçilen bu iki doğrultu üzerinde iklim, bitki örtüsü, ana materyal ve topografyaları ndaki farklılıklara göre tanımlanarak örneklenmiştir. Yapılan çalışma sonunda 6 farklı ana materyal üzerinde oluşmuş 17 toprak profilinin morfolojik özellikleri tanımlanarak, horizon esasına göre 78 adet toprak örneği alınmıştır. Saptanan ana materyaller yaygınlıklarına göre serpantinit, kireçtaşı, gabro, şist, kumtaşı, ve kuvarsitler şeklindedir. Alınan toprak örneklerinde profillerin karakteristik özelliklerini saptamak amacıyla fiziksel, kimyasal ve mineralojik analizler yapılmıştır. Yapılan analizlere göre, bütün profillerin tuzsuz ve kireçtaşı ana materyalli profiller dışında diğer bütün profillerin kireçsiz olduğu saptanmıştır. Araştırılan profillerde KDK ana materyallerine, Organik madde içeriğine, kil tipi ve miktarına bağlı olarak 4-69 me/100 g arasında değişmektedir. Toprak reaksiyonu bazik katyonlarca zengin ana materyaller üzerinde oluşan profillerde yüksek (PHs=6,3-8), bazik katyonlarca fakir ve aşırı derecede yıkanmış profillerde ise düşüktür (PHs =4,4-6,4). Profillerin bazlarla doygunluk kapasiteleri % 9-98 değerleri arasında değişmekte ve en yüksek bazlarla doygunluk kapasitesine kireçtaşı üzerinde oluşmuş Profil 2 (% 78-98), en düşük bazlarla doygunluk kapasitesine ise aşırı dercede yıkanmış kuvarsit ana materyali üzerinde oluşmuş Profil 12 (% 9-12) sahiptir.-120- Sık orman örtüsü, yüksek yağış, ve düşük sıcaklık nedeniyle sürekli olarak organik madde katkısı toprak profillerinin yüzeyinde çeşitli derecelerde ayrışmış bitki artıklarını içeren bir organik horizon veya yüksek organik madde içeriğine (% 2,9-12,1) sahip mineral yüzey horizonlarının oluşmasını sağlamıştır. Yapılan kil mineralleri analizi sonucuna göre baskın kil mineralinin kaolinit olduğu ayrıca bu minerali smektit ve illitin izlediği saptanmıştır. Toprak profilleri fiziksel, kimyasal, mineralojik ve morfolojik özellikleri dikkate alınarak Toprak taksonomisi (1975; 1992)' ne göre Spodosol, Mollisol, Alfisol, Inceptisol, Entisol ordularında, FAO/Unesco (1974;1989)' ya göre ise Podzol, Acrisol, Luvisol, Phaeozem, Cambisol, ve Regosol katagorilerinde sınıflandırılmıştır. Ayrıca yapılan arazi çalışmaları ve analizlerden elde edilen sonuçlara göre farklı ana materyaller üzerinde oluşmuş toprak profillerinin temel karakteristiklerinin diğer toprak oluş faktörlerinden çok iklim ve ana materyalleri tarafından etkilendiği saptanmıştır. Ayrıca aynı ana materyaller üzerinde oluşmuş profiller arasındaki özellikle toprak reaksiyonu, baz doygunluğu ve profillerin gelişme dereceleri gibi bazı önemli özelliklerindeki farklılıkların ise topografyalarının (yükseklik, bakı, eğim) etkilediği yağış ve sıcaklıktaki farklılıklara bağlı olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
-121 - SUMMARY In this study the effect of the climate, vegetation cover, parent material and topography to the formation and important physical, chemical, mineralogic and morphologic properties of soils that developed under forest covers in the Amanos Mountains was investigated and classified. By this purpose, two transect were choosen due to include different parent materials, climate and vegetation cover groups. One of the transect lies between from altitude that begining of the dence forest cover ( 450 m ) to Zorkun Highland, in the Southwest-Northeast direction on the roads of Osmaniye District-Zorkun Highland (Adana), the second lies between from altitude that begining of the dence forest cover ( 400 m ) to Çardak Highland, in the West-East direction on the roads of Dörtyol District-Çökek, Domuzdamı, Harmankaya, Çardak Highlands which are connected each other by the mentioned roads. Researched soil profiles were determined and sampled according to differences of the climate, vegetation cover, parent material and topography on the choosen taransects. End of the field work, morphologic properties of the17 soil profiles which formed on 6 different parent materials, were described and 78 soil sample were taken due to horizon base. Determined parent materials due to majority are as follow; Serpantinite, Limestone, Gabbro, Schist, Sandstone and Quartzite. Physical, chemical and mineralogic analysis were made for to determine characteristics of the soil profiles at the taken soil samples. According to result of the analysis, all of the soil profiles were found to be nonsaline and noncalcareous except soil profiles which formed from limestone parent materials. C.E.C. vary between 4 me/100 g and 69 me/100 g due to parent material, organik matter content, type and content of clay minerals. Soil reaction is high ( pHw: 6,3-8,0 ) in the profiles that formed on the basic cations rich parent materials in spite of that, soil reaction is low ( pHw: 4,4-6,4 ) in the soil profiles that formed on the basic cations poor parent materials and excesively leached.-122- Base saturation capacity varies between 9 % and 98 % and the Profile 2 formed on the limestone have the highest base saturation capacity ( 78-98 %) in contrary to the Profile 12 formed on the quarzite have the lowest base saturation capacity ( 9-1 2 %) The fact that the dence forest cover, high precipitation and low temperature, continuously addition of the organic matter provided that formation of either an organic horizon which is contein various degree decomposed plant tissue or a mineral horizon that have high organic matter content ( 2,9-12,1 % ) on the soil profiles surface. According to result of the clay minerals analysis, kaolinite were determined tobe dominant clay mineral and followed by smectite and illite due to dominancy. Soil profiles due to physical, chemical, mineralogic and morphologic properties were classified as Spodosol, Mollisol, Alfisol, Inceptisol and Entisol according to Soil Taxonomy (1975; 1992) and in the units of Podzol, Acrisol, Luvisol, Phaeozem, Cambisol and Regosol according to FAO/Unesco (1974; 1989). Finally, results that obtained from field works with physical, chemical and mineralogic analysis which had been done, indicated that basic characteristics of soil profiles which developed on different parent materials, mostly effected by parent material and climate than the other soil-forming factors. But differences of the some important properties such as soil reaction, base saturation, amount of clay and development state of the soil profiles which formed from same parent materyal, depend on the variation of temperature and percipitation influenced by topography (altitude, slope, aspect).
Benzer Tezler
- Avrupa'da seramik çalıştay yapan atölyelerin günümüz seramik sanatına etkileri
Ceramic workshop, the effects of ceramic art workshops in Europe today
YASEMİN TANRIVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ZERRİN ERSOY BİLİR
- Amanos dağlarında yetişen Thymus kotschyanus var. kotschyanus ve Thymus eigii türlerine ait uçucu yağların kimyasal bileşimlerinin analizi ve biyolojik aktiviteleri
Biological activities and analyses of the chemical constituents of the essential oils from Thymus kotschyanus var. kotschyanus and Thymus eigii in the Amanos mountains
HÜSEYİN İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyolojiOsmaniye Korkut Ata ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ULUKANLI
- Amanos dağlarında yetişen Tanacetum cilicicum ve Calamintha nepeta türlerinin uçucu yağ kompozisyonları ve biyolojik aktivitelerinin araştırılması
Research on the essential oil composition and biological activities of Tanacetum cilicicum and Calamintha nepeta Amanos mountains
CERCİS SALİH DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyolojiOsmaniye Korkut Ata ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ULUKANLI
- Hassa-İslahiye arasında gelişen birikinti konilerinin jeomorfolojik özellikleri ve arazi kullanım durumu
Geomorphological features and land use status of alluvial fans located between Hassa-Islahiye
MELEK SİNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaMustafa Kemal ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HULUSİ KARAGEL
- Türkiye'de yayılış gösteren alkanna tausch (Boraginaceae) cinsine ait taksonların moleküler sistematiği
Molecular systematic analysis of the genus alkanna tausch (Boraginaceae) taxa distributed in Turkey
BELKIS YAPICI AKCA