Doğu Akdeniz Bölgesi şeftali ağaçlarında zararlı dut kabuklubiti, pseudaulacaspis pentagona (Targ. tozz) (Homoptera:diaspididae)'nın yayılışı, biyolojisi ve doğal düşmanları üzerinde araştırmlar
Distribution, biıology and natural enemies of white peaeh scale, pseudaulacaspis pentagona (Targ. tozz.) (Hom.: diaspidide) on peaeh in east Mediterranean Region of Turkey
- Tez No: 38837
- Danışmanlar: PROF.DR. NEDİM UYGUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
92 ÖZET Doğu Akdeniz Bölgesi'nde şeftali yetiştiriciliğinin gelişmesine paralel olarak birçok sorun ortaya çıkmış olup bunlardan biri de Dut kabuklubiti, Pseudaulacaspis pentagona (Targ.-Tozz.) (Hom.:Diaspididae)'dır. Polifag olan bu zararlı bitkinin gövde, kalın dal ve ince dallarında beslenerek önemli zararlar oluşturmakta ve populasyonun yüksek olduğu zamanlarda da ağacı tamamen kurutabilmektedir. Böyle ekonomik önemi olan bu zararlının biyolojisi, ekolojisi ve mücadelesi üzerinde ülkemizin Marmara ve Karadeniz Bölgeleri'nde bazı çalışmalar yapılmış olmasına karşı Doğu Akdeniz Bölgesi'nde bu konuda herhangi bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu nedenle çalışma ele alınmış olup, P. pentagona 'nın Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki yayılışı, bulaşıklık oranlan, populasyon dalgalanması, laboratuvar ve doğa koşullarında biyolojisi ile Zaralının konukçuları ve doğal düşmanları değişik yöntemlerle 1989 - 1994 yıllarında araştırılmıştır. P. pentagona 'mn Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki yayılış alanını belirlemek için yapılan sörvey çalışmalarında tüm bölgenin zararlı ile bulaşık olduğu saptanmıştır. Ancak bölge coğrafik durumuna göre değerlendirildiğinde, ova kesiminde toplam bulaşıklık oranı %58.7 iken, dağlık kesimde ise %21.8 olarak bulunmuştur. Geniş bir konukcu dizisine sahip olan P. pentagona Doğu Akdeniz Bölgesi' nde beş meyve, iki süs bitkisinin yanı sıra yoğun olarak bulaşık ağaçların altında bulunan iki sebze ile beş yabancıot türünde de belirlenmiştir. P. pentagona 'mn doğal düşmanlarından parazitoid olarak sadece Encarsia berlesei ve hyperparazit olarak da Azotus perniciosus saptanmıştır. Predator olarak da Chilocorus bipustulatus ve Cybocephalus foâori minor tesbit edilmiş, ayrıca P. pentagona ile bulaşık ağaçlarda 10 adet coccinellid türü daha saptanmıştır. P. pentagona 'mn populasyon gelişmesi ovada üç bahçede, dağlık bölgede ise bir bahçede izlenmiş olup, zararlının ova kesiminde nisan, temmuz ve ekimde olmak üzere üç döl, dağlık kesimde ise haziran ve eylülde olmak üzere iki döl verdiği saptanmıştır. P. pentagona 'nın populasyon yoğunluğunun izlendiği bahçelerde aynı zamanda doğal düşmanların populasyonları da izlenmiş olup, zararlının populasyonunun93 yükseldiği zamanlarda doğal düşmanların populasyonlan da yükselmiş, düştüğü zamanlarda ise düşmüştür. Yani zararlı ve yararlı populasyonlan birbirlerini bir uyum içinde izlemiştir. P. pentagona 'nın populasyon yoğunluğu saptama çalışmalarının yapıldığı bahçelerde aynı zamanda parazitlenme oranlan araştınlmış ve bu oranın % 10-20 arasında değiştiği belirlenmiştir. Bu çalışmada, aynca P. pentagona 'nın ağacın değişik yönleri ve değişik organlan üzerindeki populasyonlan incelenmiş, yönler arasında populasyon yoğunluğu açısından fark bulunmazken, organlar arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuş ve en düşük populasyon gövde de, en yüksek kalın dalda ortaya çıkmış ve bunu ince dal takip etmiştir. P. pentagona 'nın 1994 yılında doğa koşullannda şeftali fidanları üzerinde biyolojisi takip edilmiş ve dört döl verdiği saptanmıştır. Birinci dölü oluşturacak kışlamış erginlerden aktif larvalar nisanda, ikinci dölü oluşturacaklar mayısda, üçüncü dölü oluşturacaklar temmuzda, dördüncü dölü oluşturacaklar ağustosda ve kışlayacak erginleri oluşturacak aktif larvalar ise eylül sonunda ortaya çıkmıştır. Döllerin gelişme süreleri arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuş olup, ikinci dölün gelişme süresi 61.23 gün ile en kısa, birinci döl gelişme süresi ise 7 1.61 gün ile en uzun bulunmuştur. Bu doğa çalışmalannda en yüksek aktif larva sayısı 99.36 ile kışlayan erginlerden elde edilmiş bunu 84.17 ile ikinci döl, 65.29 ile birinci döl, 39.89 ile üçüncü döl ve 17.89 ile dördüncü döl takip etmiştir. Laboratuvar koşullannda P. pentagona 'nın gelişme sürelerine farklı sıcaklıklara etkisi incelenmiş olup, denemeye alının 15, 20, 25, 30 °C'ler de 15 °C den 30 °C'ye doğru gidildikçe gelişme süresinin kısaldığı saptanmıştır. Yukarıda belirtilen değişik sıcaklıklarda gelişmesini tamamlayan P. pentagona 'nın“net üreme gücü (Ro)”.“ kalıtsal üreme yeteneği ( rm)”ve“ortalama döl süresi (To)”hesaplanmış ve her üç kriter açısından da P. pentagona 'nın gelişmesi için 25 °C nin daha uygun bir sıcaklık olduğu ortaya konmuştur. Bu belirtilen sıcaklıklarda aktif larva verimleri de incelenmiş, en yüksek aktif larva veriminin de 25°C olduğu saptanmıştır. Bu çalışmada biyolojik dönemlerin gelişme sürelerinden yola çıkılarak P. pentagona 'nın gelişme eşiği de 7.9 °C olarak bulunmuştur.94 P. pentagona 'nın hangi konukçular üzerinde daha iyi geliştiğini saptamak amacıyla konukçu olarak şeftali, patates ve kabak üzerinde gelişme süreleri ve aktif larva verimleri incelenmiş ve gerek“net üreme gücü (Ro)'\ gerek ”kalıtsal üreme yeteneği (rm)“ ve gerekse ”ortalama döl süresi (T0)" açısından patatesin laboratuvar üretiminde şeftali ve kabağa göre daha iyi bir konukçu olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
95 SUMMARY In East Mediterranean Region of Turkey various pest problems occur parallel to development of peach growth. White Peach Scale, Pseudaulacaspis pentagona (Targ. - Tozz.) (Hom.:Diaspididae) is one of the major problem in peach orchards. This polyphagous pest feeds on the thurnk, branch and twigs of the tree and cause severe damages in high populations which could be kill one of the main branches or whole tree. Except the studies were conducted in Marmara and Blacksea Regions, in East Mediterranean Region no study have been done on such an economically important pest. This is the reason of the study was carried out on the distribution, infestation ratio, population fluctuations, host plants, natural enemies and biology both in laboratory and field conditions, of the pest. These subjects were examined by various methods in 1989 - 1994. During the survey studies whole region was found infested by P. pentagona. However, when the region of the infestation were examined from the geographical point of view, the infestation ratio of plain is 58.7% but, the mountain area is 21.8%. Five fruit, two ornamental plants and under the heavily infested trees two vegetable and five weeds species were determined as a host plant of P. pentagona. Encarsia berlesei was the only parasitoid and the Azotus pernicious was the hyperparasite determineded during the study. Chilocorus bipustulatus ve Cybocephalus fodori minor are the common predators and 10 different coccinellid species which were collected from the tree infested by White Peach Scale were determined. The population dynamics of P. pentagona were observed in three orchards in plain and one in mountain area, and there were three generations determined in april, july and October in plain and two generations in june and September in mountain area. In the same orchards the natural enemy populations were also observed and the natural enemy population increased parallel to the increase of P. pentagona, which means pest and beneficial populations syncronized.96 Also parazitization ratio was determineded in the same orchards and it occurs between 10-20% only. In this study also different quarters and the different parts of the tree were examined and there was no significant differences found in between quarters but the population on different parts of the tree were found significantly different from each other. The lowest population found on the thrunk and the highest population on the branches and the twigs were the third part of the tree from the population density point of view. In 1994, the biology of P. pentagona was observed on the young peach trees. The first generation of crawlers were occure from the overwintered adults in april, the second generation in may, the third in july, the forth in august and the one which were going to be overwintered occur end of September. The duration of generations were found significantly different from each other. The shortest second generation is take 61.23 days, the longest generation is the first generation with 71.67 days. The highest number of crawlers were found from the overwintered generation by 99.36, the second generation has 65.29, third one has 39.89 and the forth one has 17.89 crawler production. On the other hand under the laboratory conditions the effects of different temperatures were observed on the P. pentagona, according to the data of net reproduction rate (Ro), intrinsic rate of natural increase (rm) and generation time(T0), 25 °C was found the most suitable temperature for the laboratory rearing of P. pentagona. Also crawler production is examined and 25 °C gives the highest larvae production. Furthermore, the development threshold of P. pentagona found asa 7.9 °C by regretion analysis. The development stages also examined on different hosts in the laboratory conditions. Young peach trees, potato and cucurbita were choose as a host of P.pentagona. According to the data net reproduction rate Ro, intrinsic rate of natural increase (rm) and generation time(To), the potato was found the most suitable host for laboratory rearing.
Benzer Tezler
- Doğu akdeniz bölgesi meyve bahçelerinde zararlı drosophıla suzukii matsumura (Diptera: Drosophilidae)'nin biyoekolojisi ve mücadelesine esas bazı kriterlerin belirlenmesi
Determination of some criteria for bioecology and control of pest drosophila suzukii (Matsumura) (Diptera: Drosophilidae) in orchards of the eastern mediterranean region
PINAR ARIDICI KARA
Doktora
Türkçe
2020
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RİFAT ULUSOY
- Doğu Akdeniz bölgesi şeftali ve nektarinlerde zararlı türler ile parazitoit ve predatörlerin saptanması, önemli zararlıların popülasyon gelişmesi ve mücadelede kullanılan bazı pestisitlerin Chilocorus bipustulatus L. (Coleoptera : Coccinellidae)'a etkisi
Studies on determination of pests, predators and parasitoits, population dynamics of major pests, and the effects of various pesticides on Chilocorus bipustulatus L. (Coleoptera: Coccinellidae) in peach and nectarine orchards in the East Mediterranean region
ADALET HAZIR
- Iğdır ili meyve bahçelerinde Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824) (Diptera: Tephritidae))'nin popülasyon gelişimi, yoğunluğu ve bulaşıklık oranının belirlenmesi
Determination of population development, density and infection rate of Mediterranean fruit fly (Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824) (Diptera: Tephritidae)) in fruit gardens of Iğdır province
ERDİNÇ TAMER
- Doğu Akdeniz bölgesinde bazı sert çekirdekli meyve ağaçlarında ölü doku, sakızlanma ve geriye doğru ölüme neden olan Botryosphaerıaceae türlerinin yaygınlığı ve tanılanması
Identification and prevalence of Botryosphaeriaceae species causing dieback, gummosis and canker on some stone fruit trees in the Eastern Mediterranean region
ALİ ENDES
- Doğu Akdeniz Bölgesi meyve bahçelerinde zararlı Drosophila suzukii Matsumara (Diptera: Drosophilidae) parazitoitlerinin belirlenmesi ve bunların mücadelede kullanım olanaklarının araştırılması
Determination of parasitoids of Drosophila suzukii Matsumara (Diptera: Drosophilidae) and investigation of usage areas in orchards of the Eastern Mediterranean Region
ADNAN TUSUN