Saçılmış yüzey dalgalarının çapraz ilişki zamanlarından saçıcı konumunun üç boyutlu kestirimi
Estimating the 3D location of scatterers from cross correlation times of scattered surface waves
- Tez No: 389401
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE KAŞLILAR ŞİŞMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Bu çalışmada, sismik interferometri yönteminden esinlenerek geliştirilmiş bir yöntem olan çapraz ilişki zamanlarından saçıcı konumu kestirimi yöntemi kullanılarak yüzeye yakın saçıcıların konumlarının kestirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla saçılmış yüzey dalgaları kullanılmıştır. Yöntemin uygulanabilmesi için tek kaynağın kullanılması ve sadece saçılmış dalga alanının çapraz ilişkisinin elde edilmesi yeterlidir. Böylece sanal kaynak ve alıcılar arasında saçılmış yüzey dalgasının çapraz ilişki zamanları elde edilir. Bu şekilde elde edilen çapraz ilişki zamanları fiziksel olarak katedilen bir yola karşılık gelmedikleri için fiziksel olmayan, hayalet ya da suni varışlar olarak adlandırılırlar. Hesaplamaların gerçekleştirilmesi için öncelikle saçılmış dalga alanı veriden ayrılmış ve seçilen sanal kaynaklar için çapraz ilişki zamanları elde edilmiştir. Bu amaçla, bir sismik iz sanal kaynak olarak seçilmiş ve alıcı hattı boyunca diğer izlerle çapraz ilişkisi hesaplanmış ve çapraz ilişki zamanları elde edilmiştir. Çapraz ilişki zamanları elde edildikten sonra en büyük genlikler üzerinden zaman okumaları yapılmış ve bu zamanlar ters çözüm işleminde kullanılmıştır. Denklem takımı doğrusal olmayan ve karışık tanımlı olduğu için, ters çözüm işlemi için sönümlü tekil değer ayrışımı (SVD) yöntemi kullanılmıştır. Hesaplamalar için, saçılmış dalga alanını temsil eden üç boyutlu interferometrik varış zamanı denklemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda saçıcıların üç boyutlu konumları başarılı bir şekilde kestirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, a method inspired by the seismic interferometry is used to estimate three dimensional location of a scatterer by using cross-correlation times of scattered surface-waves. For this purpose, scattered surface waves are used. The method used in this study requires only one source and correlates only the scattered wavefield. The result is the correlation times of scattered surface-wave between the virtual source and the receivers. These correlation times do not correspond to physical travel time paths, so they are named as non-physical, ghost or spurious arrivals. For calculations, scattered wave field is isolated from the data and cross-correlation times are obtained for chosen virtual sources. A seismic trace is chosen as a virtual source and is cross-correlated with the traces along the receiver line. After the cross-correlation times are obtained, correlation times are picked at their maximum amplitudes and are used in the inversion. The problem is non-linear and the equation set is mixed-determined, thus the problem is solved with damped SVD (Singular Value Decomposition) method. For calculations, three dimensional interferometric travel time equation representing the scattered wavefield is used in inversion process. It is shown that the location of the scatterer is estimated successfully.
Benzer Tezler
- Sığ sismikte P ve S dalgalarının yönbağımlılığının incelenmesi ve yüzey jeoloji ilişkisi
Investigation of directional dependencies of P and S waves in shallow seismic and its surface geology evaluation
KORHAN KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeofizik MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TOLGA BEKLER
- Ultrasonik tahribatsız muayene tekniğinin sonlu elemanlar yöntemi ile incelenmesi
Analysis of ultrasonic nondestructive testing techniques by finite element method
HASAN FEHMİ ÖKTEM
Doktora
Türkçe
2002
Makine MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİRA KARAGÜLLE
- Aydıncık'taki (İçel) kuvaterner yaşlı tufa ve travertenlerin sedimantolojik analizi
Sedimentologic analysis of quaternary tufa and travertine in Aydincik (Icel)
FETHİYE KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜKMÜ ORHAN
- Saçılmış yüzey dalgalarının sismik interferometrisi ile saçıcı konumunun belirlenmesi.
Estimating the location of the scatterer by seismic interferometry of scattered surface waves.
UTKU HARMANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE KAŞLILAR
- Saçıcıların elastik dalga saçılımı ile görüntülenmesi
Imaging of scatterers through elastic wave scattering
UTKU HARMANKAYA
Doktora
Türkçe
2023
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE KAŞLILAR ŞİŞMAN