Mimari temsilde hareket imgesi: Gündelik hayat ve sinematografi üzerinden bir okuma
Movement image in architectural representation: A reading on daily life and cinematography
- Tez No: 389438
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Çalışmanın amacı çağın kavramlarından yola çıkarak mimarlık alanında üretilen yeni temsil şekilleri üzerinde düşünmeye çalışmaktır. Çalışmada, esas olarak, kullanıla gelen mimarlık temsil şekillerinin gündelik hayat ve ardından bizi götürdüğü öznenin gündelik kent deneyimi ile ne kadar bağ kurabildiği, oluşan bu yeni ortamda, ortaya atılan yeni kavramlarla mimarlığın temsil şekillerinin nasıl olması gerektiği sorgulanmaktadır. Gözlemi en geçerli yöntem olarak kabul eden pozitivist görüş, duyular üzerine yoğunlaşmış, duyularla algılanmayanın varlığını reddetmiştir. Duyular üzerinde durulurken beş ana duyu arasında da bir ayrıma gidilerek“görme”duyusunun diğerlerinden ayrı bir yerde tutulmuş olduğundan söz edebiliriz. Bilimsel yöntem olarak“gözlem”i kullanan pozitivist görüşün, öznenin dünya algısını“görme”duyusuna odaklaması da hiç şaşırtıcı değildir. Gözün etkilerini temsiller üzerinden okumak da mümkündür. Mimarlık artık belirli bir ölçekle küçültülerek“göz”ün tamamıyla hakim olabileceği bir kağıt üzerinde, en ufak ayrıntısına kadar ölçülendirilmiş, en zorlu detayına kadar tasarlanmış bir şekilde ya da donuk olarak sabitlenmiş bir fotoğraf karesinde karşımızdadır. Pozitivist görüşler ve şekillendirilen tasarı geometri ile birlikte mimar bir tekniker gibi inşa detaylarını kağıt üzerine aktarmak için çizimler yapar, sonrasında ise fotoğrafta mükemmel temsil edilebilecek binalar tasarlar olmuştur. Çağdaş görüşler ise dünya algısına yeni bir boyut kazandırmıştır. Kuantum görüşünün ortaya koyduğu“öznellik”,“belirsizlik”ve“olasılıklılık”ilkeleri bilimi sorgulanabilir kılar. Çağdaş görüşler dünya algısı üzerinde düşünürken öncelikle“göz”üzerine eleştiriler getirmişler,“göz”ün asırlardır süren hakimiyetini sonlandırma çabasına girişmişlerdir. Yeri sarsılan“göz”ün bıraktığı boşluğu yeni, karmaşık bir“deneyim”fikri almıştır. Artık öznelliği ve bütünselliği ile her öznede farklı bir anlam ifade eden yeni bir dünya“deneyim”i fikri vardır. Öznenin içinde bulunduğu durumlar üzerinde düşünülerek nihayetinde odaklanılan“deneyim”i irdelemeye giriştiğimizde ise onun“gündelik”liğinin farkına varırız. Özellikle toplum için üretimler veren disiplinler bu yeni gündelik hayat deneyiminin kuytularına inerek, onu parçalayıp, ondan beslenerek daha rafine, daha toplumcu ve daha gündelikliğin gerçeklerine uygun ürünler verebilirler. Çağın düşünürlerinden Deleuze günümüzden çektiği içkinlik düzleminde kendisine düşünce yöntemi olarak“sinema”yı seçmiştir. Sinema aynı şekilde içkinlik düzlemi ile ilginç benzerlikler taşıyan“gündelik hayat deneyimi”analizleri yapmak ve bu analizleri temsiller üzerinden okumak için kullanabilir.“Gündelik hayat”sinematografiktir, bu sinematografik gündelik hayatı çözümlemek sinema imgeleri aracılığı ile mümkün olabilir. Gündelik hayat deneyimini çözümleyeme başladığımızda onun şekillenmesindeki“hareket”faktörünün farkına varırız. Bu“hareket”unsuru sinemanın“hareket”imgesi ile ilişkilendirilebilir. Özne gündelik hayat deneyiminin baş rolündedir, hareketindeki herhangi anları kendi tercihleri ile seçer, biriktirir, kendi gündelik hayat deneyimini kendince kurgular ve montajlar. Gündelik hayat deneyiminin herhangi anları sayısız süre içeren, gündelik eylemleri barındıran, devingen, kendilerine özgü nitelikleri olan birbirleriyle ilişki kurarak, art arda gelerek, çakışarak, içlerinde taşıdıkları bütünü oluştururlar, bu bütün gündelik hayat deneyimi ise açıktır, tamamlanmamıştır, sürekli oluşmakta olandır. Gündelik hayatın sinematografikliği üzerine düşündükten sonra gündelik hayat ve sinematografinin izleri temsiller üzerinden sürülebilir. Sinema imgeleri temsil içerisinde, düşüncenin yapısında olmasının kaçınılmaz sonucu olarak Mısır hiyeroglifleri ve Matrakçı Nasuh'un minyatürlerinde karşımıza çıkar. Sonrasında ise kübizmin getirdiği kolaj, fütürizmin ortaya koyduğu hız ve devingenlik, dadaizmle birlikte çokça kullanılan fotomontaj sinema imgelerinin temsillerdeki izleri olarak kabul edilebilir. Archigram mimari temsile farklı bir boyut kazandırarak, mimarın sinema imgeleriyle dolu düşünce yapısını kağıt üzerinde bağımsız bir şekilde sunmasına imkan vererek sinema imgelerinin kağıda ve mimari temsile yansıtılmasını sağlamıştır. Sitüasyonistler ise kent içindeki öznenin üzerine eğilerek sinema imgeleri ile birlikte temsile gündelik hayatı da sokmuşlardır. Son olarak Bernard Tschumi ise bilinçli olarak sinematografik kavramları tasarım sürecinde, gündelik hayat edimlerinin de farkında olarak kullanmıştır. Özneye, öznenin belirsizliklerle dolu gündelik hayatına inen çağdaş görüşler ve onların yarattığı yeni ortamın sonucu olarak, özellikle mimari yaratım süreçleri sorgulanabilir olmuştur. Süreçlerdeki özneden ve öznenin gündelik hayatından kopuk öneriler tasarımların gündelik hayatla ilişki kurmasını zorlaştırmış ve mimarlığı gündelik hayattan, dolayısıyla özneden uzaklaştırmıştır. Bu noktada sinemanın sunduğu tekniklerle mimara gündelik hayatı çözümlemek ve içerisinden üretimler yapabilmek için yeni kapılar açıyor olduğundan söz edilebilir. Böylelikle çağdaş dünyanın bir sonucu olarak üç farklı disiplin mimarlık, felsefe ve sinema birlikte hareket ederek özneye gündelik hayat deneyimini şekillendireceği uzamlar sunabilir
Özet (Çeviri)
Thinking on the cinematographicness of daily life, tracks of daily life and cinematography can be drived through respresentations. Cinema simulacrums appear in Egyptian hieroglyphs and Matrakçı Nasuh's miniatures as an inevitable result of its presence in representation and the structure of idea. Later, collage that cubism brought, speed and dynamics that futurism put forth, photomontage that has been used a lot by dadaism can be accepted as tracks of cinema simulacrums in representations. Archigram architecture has made cinema simulacrums project on paper and architectural respresentation by bringing in a new extent to representation and making it possible for the architects to present their idea structure, which is full of cinema simulacrums, on paper independently. Situationists has added daily life along with cinema simulacrums into representation by focusing subject in the city. Finally, Bernard Tschumi consciously used them, while aware of daily life actions, in the process of designing cinematographic concepts. Contemporary views, which goes down to the subject and the subjects daily life full of uncertainties, and as a result of the new atmosphere they created, especially architectural creating processes have become questionable. Suggestions, which are disconnected to subject in processes and daily life of subject, has made designs not able to contact with daily life and made architecture distant from daily life, whereat the subject. At this point, it can be said that cinema opens new doors to the architecture to analyse daily life and make productions within it by the techniques it offers. In this manner, as a result of contemporary world, three different disciplines, architecture, philosophy and cinema can present the subject volumes that it will shape its daily life experience by moving together.
Benzer Tezler
- A spatial conception based on walking: Critical walk
Yürümeye dayalı mekânsal bir kavrayış: Eleştirel yürüyüş
NİLSU ALTUNOK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Kovulanın izi: Hayaletbilimsel mekan okumaları
Traces of expelled: Hauntological readings of spaces
DAMLA İNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Felsefeİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI
- Kullanım sonrası mimari anlatılar için yapay zeka destekli çizgi roman üretim modeli araştırması
Artificial intelligence-supported comics production model research for post-use architectural narratives
BETÜL ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ETHEM GÜRER
DR. SEVGİ TÜRKKAN SROKA
- Mimari temsil yaklaşımı olarak, deneyimsel montaj
Experimential montage as a method of representing architecture
REFİYE FUNDA DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ŞENTÜRER
- Özel ve kamusal eşiğindeki ara durumların yeniden üretimi
Reproduction of intermediary circumstances on the threshold of private and public
BURÇE KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL