Kızılırmak deltasındaki Cernek ve Balık göllerinin su ve sediman kalite modellemesi
Water and sediment quality modeling of Cernek and Balık lakes at the Kızılırmak Delta
- Tez No: 390481
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLFEM BAKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Su kaynaklarının verimli ve uzun süreli kullanımı için, ilgili kuruluşlarca gerekli planlama ve düzenleme çalışmalarına uygun bir karara varabilmesi için, mevcut ve gelecekteki besi maddesi yüklerinin su kaynaklarında meydana getireceği etkilerin daha önceden bilinmesi gerekir. Modeller, kirliliğin nedenleri ve etkileri arasındaki ilişkilerin hızlı bir şekilde değerlendirilmesini sağlamaktadır. Bu nedenle, ötrofikasyonun sucul ekosistemler üzerindeki etkilerinin öngörülebilmesi için modellere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'nin hassas ekosistemlerinden biri olan ve Ramsar sözleşmesi kapsamında bulunan, Kızılırmak Deltasındaki, Cernek ve Balık göllerinin su ve sediman kalitesi modellemesi gerçekleştirilmiştir. Sığ göllerin bu karmaşık yapısının tanımlanması ve ötrofikasyona vereceği tepkinin belirlenmesi önemlidir. Bu amaçla, ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından desteklenen su kalitesi benzetim modeli WASP 7.5, kullanılmıştır. Model, Cernek ve Balık göllerinde Mayıs 2010 - Ağustos 2011 döneminde yapılan mevsimsel örnekleme çalışmasından alınan, su kalitesi analiz değerleri kullanılarak, çözünmüş oksijen, klorofil-a, nitrat azotu ve ortofosfat parametreleri için model kalibre edilmiştir. Balık gölünde simülasyon sonuçlarına göre; nitrat azotu konsantrasyonu en yüksek 1,35 mg/L en düşük 0,412 mg/L, fosfat konsantrasyonu en yüksek 0,12 mg/L en düşük 0,03 mg/L olarak gözlenmiştir. Cernek gölünde ise nitrat azotu konsantrasyonu en yüksek 1,132 mg/L en düşük 0,404 mg/L, fosfat konsantrasyonu en yüksek 0,11 mg/L en düşük 0,02 mg/L olarak gözlenmiştir. ''Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği'nin'' ötrofikasyon sınır değerlerine göre, göllerin her ikisinin de su kalitesi doğal koruma alanı ötrofikasyon sınır değerlerinin üzerinde olduğu gözlenmiştir. Sediman kalitesinin modellemesi için ise tuzluluk, pH ve fosfat parametreleri için kalibre edilerek, simülasyonu yapılmıştır. Balık ve Cernek göllerinde sediman değerleri, yüzey suyu değerlerine göre oldukça yüksek değerler gözlenmiştir, bir su kütlesindeki toplam fosfor formlarının %70'ine yakın kısmının sedimanda biriktiği düşünülürse bu durum açıklanabilir. Cernek ve Balık gölleri ötrofik göller olup su ve sediman kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla kirlilik konsantrasyonunun artırılması ve azaltılması için senaryolar üretilmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Effects of the current and future nutrient loads that may occur in water resource, must be known beforehand. It is important to decide appropriately planning and organizing works by the relevant organizations for efficient long term usage of water resources Models provide a quick evaluation of the relationships between reasons and the impacts of pollution. Therefore the models are in the need of estimation of the effects of eutrophication over the aquatic ecosystems. The permission of generating the future scenarios is the major advantage of models. In this purpose, we are going to realize the water quality simulation which is an instrument of decision support system, has been made for supporting Cernek and Balık Lakes's sustainable management in Kızılırmak Delta which is the one of important ecosystem of Turkey. The water quality simulation model WASP 7.5, supported by the US Environmental Protection Agency (EPA), was used. The model was calibrated using a set of data which Cernek and Balık lakes were sampled during the period of operation of the seasonal in May 2010 - August 2011, for the parameters as the values of dissolved oxygen, chlorophyll-a, nitrate nitrogen and orthophosphate. The simulation results of Balık Lake represented that maximum, minimum. nitrogen concentrations and maximum, minimum phosphate concentrations measured 1,35 mg/L, 0,412 mg/L, 0,12 mg/L, 0,03 mg/L, respectively. The Cernek lake represented that maximum, minimum, nitrogen concentrations and maximum, minimum phosphate concentrations measured 1,132 mg/L, 0,404 mg/L, 0,11 mg/L, 0,02 mg/L, respectively. According to the eutrophication limit of 'Water Pollution Control Regulation' , the water quality of these lakes were above the natural protection area eutrophication limits. Model has been calibrated with these samples for the parameters as sediment quality analysis with the values of salinity, pH, and orthophosphate. Sediment values are relatively high value compared to the values observed surface water, if a portion of the water close to 70% of the total phosphorus forms in the sediment mass accumulation is thought explained the situation. Cernek and Balık lakes are eutrophic lakes, scenarios are made to improve water and sediment quality decrease the concentration of pollution and solutions are presented for these lakes.
Benzer Tezler
- Kızılırmak Deltası'ndaki göllerde (Karaboğaz, Liman, Cernek, Balık ve Uzungöl) gastropodların sistematik ve ekolojik açıdan incelenmesi
Systematical and ecologycal determination of the gastropods on Kizilirmak Delta lakes (Karaboğaz, Liman, Cernek, Balik and Uzungöl
ŞABAN KABAK
Doktora
Türkçe
2024
BiyolojiGazi ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURÇİN AŞKIM GÜMÜŞ
PROF. DR. CEMAL TUNOĞLU
- Kızılırmak deltasında yetişen bazı sucul bitkilerin ağır metal biriktirme özelliklerinin araştırılması ve deltadaki sulak alanların kirililik haritasının çıkarılması
An investigation on the heavy metal accumulation of the aquatic plants growing in the Kızılırmak delta and also constructing of the pollution maps
MEHMET SONER ENGİN
- Kızılırmak Deltası'ndaki Ötleğengil (Aves: Sylviidae) türlerinin tüy akarları
Feather mites of the warbler (Aves: Sylviidae) species in Kızılırmak Delta, Samsun
ESRA PER
- Jynx torquilla (Linnaeus, 1758) (Aves: Picidae)'nın Kızılırmak Deltası'ndaki konaklama stratejisi
Stopover strategy of Jynx torquilla (Linnaeus, 1758) (Aves: Picidae) in Kızılırmak delta
ÖMRAL ÜNSAL ÖZKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜNAL ZEYBEKOĞLU
- Uzungöl ve Cernek gölü (Cafra, Samsun) yüzey tabakasından tek hücreli siyanobakterin izolasyonu ve karakterizasyonu üzerine araştırmalar
Studies on isolation and characterisation of unicellular cyanobacteria from the surface layer of Uzungöl and Cernek Lake (Bafra, Samsun)
KÜBRA ÖZKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
MikrobiyolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYDAR KARAKAYA