Bir Kant Frege karşılaştırması: Aritmetiğin yasaları sentetik A priori midir, analitik A priori midir?
A comparison of Kant and Frege: Are the laws of arithmetic analytic A priori or syntetic A priori?
- Tez No: 391214
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SONGÜL DEMİR KOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Kant, Frege, Aritmetik, Analitik Yargı, Sentetik Yargı, Kant, Frege, Arithmetic, Analytic Judgment, Synthetic Judgment
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Aritmetiğin temelleri üzerine yapılan bu çalışma, on sekizinci yüzyılda yaşamış büyük Alman filozofu Immanuel Kant'ın ve on dokuzuncu yüzyılda yaşamış başka bir Alman filozof-matematikçi Gottlob Frege'nin aritmetik yargıların doğalarına ilişkin yapmış oldukları çalışmaların eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmesi ve karşılaştırılmasıdır. Kant aritmetik yargıların sentetik a priori olduğunu iddia eder ve bu iddiasını 1781 tarihli Saf Aklın Eleştirisi ve 1783 tarihli Prolegomena isimli kitaplarında kendi epistemolojisine uygun olacak şekilde temellendirir. Buna göre, aritmetik yargılar sadece kavram analizi yaparak, ya da sadece tanımlara başvurarak temellendirilemezler. Bu temellendirme, Kant'ın saf görüde inşa etmek dediği özel bir işlemi gerektirir. Öte yandan, Frege, aritmetik yargıların (Kant'ın söyleminin aksine) analitik a priori olduğunu iddia eder ve en önemli eseri olan Aritmetiğin Temelleri'nde (1884) bu iddiasını gerekçelendirir. Frege, aritmetikte görü aracılığıyla temellendirmeyi gerektirecek hiçbir şeyin olmadığını, aritmetik doğrulukların bütününün mantık yasaları aracılığıyla, dedüktif bir süreç sonucunda türetilebileceğini iddia eder. Bu iddia aynı zamanda, aritmetik yargılar analitiktir de demektir. Çalışma yapılırken Kant'ın ve Frege'nin bahsi geçen eserleri ana kaynaklar olarak kullanılmakla beraber konuya ilişkin yazılan birçok kitap ve makale incelenmiş olup doğrudan ya da dolaylı şekilde atıf yapılanlar çalışmanın kaynakça kısmına eklenmiştir.
Özet (Çeviri)
The dissertation based on the foundations of arithmetic is somewhat evaluation and comparison of the works of eighteenth century German philosopher Immanuel Kant and another German philosopher-mathematician Gottlob Frege who lived in the nineteenth century. According to Kant, arithmetical judgments are synthetic a priori and he establishes this idea in his Critique of Pure Reason (1781) and Prolegomena (1783). This establishment is entirely appropriate to his epistemology. Considering the ideas of Kant, it is impossible to establish arithmetical judgments with respect to analyze of concepts and definitions. This establishment requires another special procedure, which Kant says, construction in pure intuition. Frege, on the contrary, claims that arithmetical judgments are analytic a priori. He establishes this idea in his main work called The Foundations of Arithmetic (1884). Frege claims that arithmetical judgments can be derived by only the laws of logic. Another meaning of this expression is that there are not anything that requires intuition to be proven, everything in arithmetic can be derived by logical laws through a deductive method. This is equal to say arithmetical judgments are analytic. While writing the dissertation, I used Kant's Critique of Pure Reason and Prolegomena and Frege's The Foundations of Arithmetic mainly. And I also reviewed the books and the articles of other authors that were written about Kant's and Frege's philosophy of arithmetic. And I also stated them in the bibliography of the dissertation.
Benzer Tezler
- Deconceptualized and recalled freedom in Jean-Luc Nancy: An essay on the experience of thinking freedom
Jean-Luc Nancy'de kavramsızlaşan ve geri çağrılan özgürlük: özgürlüğü düşünmek üzerine bir deneme
BEGÜM ÖZUZUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Felsefeİstanbul Bilgi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRE ŞAN
- Aristoteles ve Kant'ta karşılaştırmalı erekbilim incelemesi
A comparative analaysis of the teleologies of Aristotle and Kant
ALKAN KARAÇAM
- John Rawls ve Norman Barry'de sosyal adalet düşüncesi
The idea of social justice in John Rawls and Norman Barry
NİSANUR ÖNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRDEN GÜNGÖREN BULGAN