Geri Dön

Y zeolit üzerinde dimetilnaftalinlerin üretimine metal yüklemeninve kalsinasyon sıcaklığının etkisi

Effect of metal loading and calcination temperature on production of DMN's over Y zeolite catalyst

  1. Tez No: 392673
  2. Yazar: AYSEL NIFTALIYEVA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ KARADUMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 172

Özet

Polietilen naftalat (PEN) polimeri, poliester ailesinin nispeten yeni bir üyesidir. Bu polimer Polietilen teraftalata alternetif bir malzeme olmanın yanında yüksek oksijen geçirme direnci, yüksek ısıl dayanımı, young modülü, yüksek camsı geçiş sıcaklığı, düşük oligomer ekstraksiyon değeri, yüksek radyasyon direnci gibi özellikleri nedeniyle kullanım alanı daha geniş bir polimerdir. Ancak, üretiminde kullanılan 2,6-dimetil naftalinin (2,6-DMN) üretim maliyetinin yüksek olması dolayısı ile gerektiği gibi yaygınlaşamamaktadır. Bu nedenle literatürde, 2,6-DMN seçimliliğinin artırılması ve üretim maliyetinin azaltılması üzerine çalışmalar yoğunlaşmış durumdadır. Bu tez kapsamında, Y zeolit üzerinde dimetil naftalinlerin üretimine metal ve kalsinasyon sıcaklığının etkisi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Zeolyst (USA) firmasından temin edilmiş Y zeolit ve %10 oranında Cu, La, Ni, %0.1 oranında ise Rb ve Pd metalleri yüklü Y zeolit katalizörler hazırlanmış ve 2-MN'nin metilasyonu ve disproporsiyonu tepkimelerinde test edilmiştir. Ayrıca, hazırlanan La/Y zeolit katalizörlerinde kalsinasyon sıcaklığının değişimi ile oluşan ürünlerin değişimi incelenmiştir. Dimetil naftalinlerin üretiminde, 2-MN'in metanol ile metilasyonu ve 2-MN'inin disproporsiyonu deneylerinde çözücü olarak 1,3,5-trimetil benzen kullanılmıştır. Oluşan sıvı ürünler ThermoFinnagan DSQ 250 markalı, GC-MS cihazında analiz edilmiştir. Katalizörlerin karakterizasyonu için SEM, XRF, XRD, FTIR ve BET analizleri yapılmıştır. Deneysel çalışmalarda, boşluk hızının, sıcaklığın, metal yüklemenin ve kalsinasyon sıcaklığının 2-MN dönüşümüne, 2,6-DMN verimine, 2,6-DMN seçimliliğine ve 2,6-DMN/2,7-DMN oranına etkisi incelenmiştir. Hazırlanan bütün katalizörler için 2-MN dönüşümünün boşluk hızı (WHSV) artışıyla azalırken, sıcaklık artışı ile Pd ve Rb metallerinin yüklenmesiyle arttığı, La, Cu ve Ni yüklenmesiyle katalizörün çabuk deaktive olmasından dolayı azaldığı görülmüştür. Y zeolit katalizörler üzerinde 2-MN dönüşümü metilasyon reaksiyonlarında %15-%79 arasında, disproporsiyon reaksiyonlarında ise %14 - %60 arasındadır. Kalsinasyon sıcaklığının artırılması ise 2-MN dönüşümünü azaltmıştır. Metilasyon yönteminde Y zeolite Rb metalinin, disproporsiyon yönteminde ise Pd ve Rb metallerinin yüklenmesi 2,6-DMN verimini artırmaktadır. Kalsinasyon sıcaklığının 550 °C'den 750°C'ye çıkarılmasıyla 2,6-DMN veriminin arttığı görülmüştür. Y zeolit ve metal yüklü Y zeolit katalizörleri kullanıldığında 2,6-DMN/2,7-DMN oranları disproporsiyon ve metilasyon reaksiyonlarında 1.0 ve üzerinde bulunmuştur. Ayrıca, kalsinasyon sıcaklığının artırılmasının 2,6-DMN/2,7-DMN oranını artırdığı görülmüştür. 2,6-DMN seçimliliği, en yüksek Rb metali modifiye edilmiş Y zeolitte %16 civarlarında iken disproporsiyon reaksiyonlarında ise en yüksek %10 olarak Pd yüklü Y zeolit katalizöründe bulunmuştur. Hem metilasyon hem disproporsiyon reaksiyonlarında en düşük seçimlilik değeri Ni yüklü Y zeolit katalizöründe sırasıyla %9 ve %1.5 olarak çıkmıştır. Kalsinasyon sıcaklığının 750°C'ye çıkarılmasıyla 2,6-DMN seçimliliğinin arttığı gözlenmiştir.

Özet (Çeviri)

Polyethylene naphthalate (PEN) is a relatively new member of the polyester family. These polymer is a alternative material of polyethylene terephthalate, as well as having a wide usage due to properties such as high oxygen permeability, high heat resistance, young's modulus, high glass transition temperature, low oligomer extraction, and high resistance to radiation. However, 2,6-dimethylnaphthalene (2,6-DMN), which used in the production, can not widespread as necessary on account of the high production costs. Therefore, works in literature, were focused on increasing selectivity of 2,6-DMN and decrease production cost. In this thesis, the effect of metals loading and calcination temperature to the synthesis of dymethylnaphthalenes over Y zeolite are intended. For this purpose, Y zeolite which were available from Zeolyst (USA) company and 10% Cu, La, Ni, and 0.1% Pd, Rb metals doped Y zeolite catalysts were prepared and tested in the methylation and disproportionation of 2-MN. Also, the changes of the products by changing the calcination temperature were investigated over the La/Y zeolite catalyst. In the production of dimethyl naphthalene, 1,3,5-trimethyl benzene were used as a solvent in the methylation of 2-MN with methanol and disproportionation of 2-MN experiments. The obtained reaction liquid products were analyzed by ThermoFinnagan DSQ 250 brand GC-MS device. For characterization of catalysts SEM, XRF, XRD, FTIR and BET analysis were performed.

Benzer Tezler

  1. Aromatik bileşiklerin zeolit katalizörler üzerinde transalkilasyonu ve disproporsiyonu

    Transalkylation and disproportionation of aromatic compounds over zeolite catalysis

    EVRİM ALP

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Kimya MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ALİ KARADUMAN

  2. Development of zeolite-based adsorbents for deep desulfurization of liquefied petroleum gas

    Sıvılaştırılmış petrol gazının kükürtten arındırılması için zeolit esaslı adsorbanların geliştirilmesi

    BETÜL BULUT

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞERİFE BİRGÜL ERSOLMAZ

  3. Suzuki reactions over palladium loaded Y zeolite

    Paladyum yüklü Y tipi zeolit üzerinde suzuki tepkimelerinin gerçekleştirilmesi

    HATİCE GÜLLÜBAĞ BULUT

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    Kimyaİzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LEVENT ARTOK

    YRD. DOÇ. DR. SELAHATTİN YILMAZ

  4. A theoretical investigation on the adsorption of heavy metals on dye containing zeolite

    Boyar madde yüklenmiş zeolit üzerinde ağır metal adsorpsiyonunun teorik olarak incelenmesi

    TUĞBA TÜĞSÜZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    KimyaHacettepe Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FATMA SEVİN DÜZ

  5. Sıcak yapay gazdan katalitik amonyak giderimi

    Catalytic ammonia removal from hot syngas

    YELİZ ÇETİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN CAN OKUTAN

    DOÇ. DR. ALPER SARIOĞLAN