Geri Dön

Gravite ölçerler ve çalışma prensipleri

Gravity meters and their workink principles

  1. Tez No: 39323
  2. Yazar: GAYE ONURSAL KIZILSU
  3. Danışmanlar: PROF.DR. ORHAN BAYKAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1993
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 112

Özet

ÖZET Gravite, dünyanın kütlesinin oluşturduğu çekim kuv¬ veti (gravitasyonel kuvvet) ile dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesinin meydana getirdiği merkezkaç kuvvetin bileşkesidir. Yapılan gravite ölçme ve hesap işlerinin tümüne gravimetri denir. Gravimetrideki amaç yeryuvarının şekli ve büyüklüğü ile ilgili problemlerin çözümlenmesidir. Yeryüzünde gra vite ölçmesi demek, yere doğru serbest düşüş yapan^bir cismin ivmesinin ölçülmesi demektir.“Gal”(cm.s ) biriminde olan gravite ivmesi kutuplardan ekvatora gidildikçe küçülür. Bu da yerkürenin kutuplarda basık olduğunun bir göstergesidir. Yapılan tüm gravite ölçmelerinde, enlem etkisi, yükseklik etkisi (serbest hava etkisi+Bouguer et¬ kisi), topoğrafik etki, izostati etkisi, atmosfer etkisi, gel-git etkisi bulunmakta ve bundan dolayı ölçme değerleri¬ ne düzeltmeler getirilmektedir. Gravimetride, mutlak gravite ve bağıl gravite olmak üzere iki çeşit ölçme yöntemi bulunmaktadır. Mutlak gra¬ vite ölçmesi, bir noktada gravite değerinin direkt olarak ölçülmesi anlamına gelmektedir. Serbest düşme yöntemine uygun aletler ve sarkaç donanımlarının kullanılmasıyla mutlak gravite ölçmeleri yapılabilmektedir. Bağıl gravite ölçmesi ise keyfi seçilen bir nokta ile bir baz noktası arasındaki gravite farkının ölçülmesi demektir. Bu tür ölçmelerde ise sarkaçlar, burulma terazisi ve farklı prensiplerde çalışan gravimetreler kullanılmaktadır. Jeodezide kullanılan tüm ölçme aletlerinde olduğu gibi gravimetrelerin de periyodik olarak kalibre edilmesi gerekmektedir. Kalibrasyon için eğim değişimi yöntemi, kütle değişimi yöntemi veya gravite değeri önceden bilinen noktalarda yapılan ölçmelerle kalibrasyon yöntemi kullanılmaktadır. Ayrıca dış etkenlerin ve gel-git olayının neden olduğu alet driftinin çeşitli yöntemler (fark, yıldız, adım ve profil yöntemleri) kullanılarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada yukarıda sözü edilen konulara genel olarak değinilmiş, özellikle gravimetride kullanılan gravite ölçerlerin çalışma prensipleri ve hata kaynakları ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Özet (Çeviri)

GRAVITY METERS AND THEIR WORKING PRINCIPLES SUMMARY Gravity, which has to be measured on the surface of the earth, contains information about the measurement location (geodetic utilization), about the mass distribu- tion in the interior of.the earth (geophysical utilization) and in the case of repeated measurements, about temporal variations of the earth's body (geodynamical utilization). The first gravity measurements in the 17th and 18th Century are triggered by the development of the mechanics of rigid and deformable bodies. Measurements of the magnitude of the earth's gravitational acceleration have been made since the time of Newton. Developments are governed by the interaction of technological possibilities and scientific objectives in geodesy, where practical tasks in geodetic surveying have an increasing influence. Measurement of acceleration in geodesy is principally intended to solve problems associated with the shape and size of the earth. Gravitation is öne of the fundamental forces in the universe, observed as the attraction between two bodies and according to Newton's law of gravitation, proportional to the product of their masses and inversely proportional to the square of the distance between them, i.e., m-.m,, F= G. -i-/ r where F= the force between two particles of mass m, and m2 r= distance between them G= gravitational constant which was invented with the experiment of torsion balance by Henry Cavendish,in England in 1798. Its value is 6,673x10 m3kg~1s2. Gravity is the force which is the resultant of gravitation, the force exerted by the mass of the Earth, and the centrifugal force, caused by the rotation of the Earth, Centrifugal force, due to the earth's rotation, tends slightly to counteract the force of gravity. Because the earth is a spheroid flattened at the poles and because of the rotation of the earth. the value of_2 gravity iş at a maximum at the poles (983.22 cm.s ) and at a minimum at the eguator (978.03 crn.s“2}. The basic cgs unit of acceleration used to describe gravity is the ”gal“, named for Galileo. 2 l gal = l cm/s l gal = 1.000 milligals (mgal) l gal = 1.000.000 microgals (ygal) 2 5 l m/s = 10 milligals ”Gravitation“ and ”gravity“ are occasionally used as if they were synonymous. Such usage can be misleading. The term gravity is used for both the force and for the acceleration, and for both the vector and its magnitude. The representation of the gravity field and related computations are simplified if we consider the scalar quantity ”potential“ instead of the vector guantity ”acceleration". Gravity potential, W(r) = V(r) + Z (r) V= gravitational potential Z = centrifugal potential g= gradV + grazZ Gravity measured on the Earth's surface varies with position because the distance of the measurement station from the centre of mass of the Earth is not constant and because of variable topographic attractions. it is necessary, therefore, to reduce the measurements to some standard so as to give a geodetically useful gravity values that is representative över a reasonably large area about the point of observation. in order to compare the pull of gravity from point to point on the Earth, six corrections must be applied to gravimeter measurements. These corrections are latitude, elevation (free,air and Bouguer correction), topographic, isostatic, atmospheric and tidal. Latitude correction: The value of gravity increases with the geographical. latitude. For the latitude dif f erence between two stations, the correction becomes 6 g = 0.8122 sin2 ı/) mgal/km ıj) is the latitude of observation point. This correction must be subtracted from ör added to the measured gravity difference according as the station is on a higher ör lower latitude then the base station. Elevation correction: Free-air correction + Bouguer correction. Free-air correction: A gravimeter can detect the increase in gravitational pull when it is moved as viilittle as a meter from the top of a table to the floor. Therefore, ali measurements must be adjusted för elevation., in order to do so, graviıtıeter readings are adjusted as if they were made at the surface of a reference ellipsoid that lacks topographic variations. The Earth's reference elipsoid corresponds approximately with sea level. This correction is called the free-air correction because it does not take into account the attraction of any earth material above sea level. 6gFA= 0.3086.h mgal h is the elevation from sea level of observation point. This correction is added to observed gravity. Bouguer correction: When a gravimeter reading is adjusted to the reference ellipsoid value, account must be taken of the gravitational attraction exerted by the rock lying between the gravimeter and the ellipsoid. The correction that completes the adjustment for topography is called the Bouguer correction; it has an effect opposite to that of the free-air correction. 6gB= 0.04191.p.h mgal 2.0

Benzer Tezler

  1. Tez No

    536059

    Ataköy-İkitelli metro hattındaki yeryüzü oturmalarının ampirik ve nümerik yöntemlerle tahmini

    Estimation of the ground subsidence of the Atakoy - Ikitelli metro line by ampirical and numerical methods

    UFUK CEMALİ ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMAL BALCI

  2. Tez No

    421078

    Sayısal Zenit kamera sistemi ile astro-jeodezik çekül sapmalarının belirlenmesi

    Determination of astro-geodetic deflections of the vertical using digital Zenith camera system

    KEREM HALICIOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RASİM DENİZ

    PROF. DR. HALUK ÖZENER

  3. Tez No

    82450

    A Model study on the seismic behavior of gravity retaining walls

    Başlık çevirisi yok

    OĞUZ ÇALIŞAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. YENER ÖZKAN

  4. Tez No

    14238

    Binalarda sirkülasyon sisteminin öznel ve nesnel değerlendirilmesi

    Objective and subjective evaluation of circulation system in the buildings

    ESRA ÖZSÜT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1990

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF.DR. GÜLSÜN SAĞLAMER

  5. Tez No

    485366

    An experimental investigation of in situ combustion in fractured heavy oil systems

    Çatlaklı ağır petrol sistemlerinde yerinde yanmanın deneysel olarak incelenmesi

    MELEK DENİZ PAKER

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT ÇINAR

Geri Dön