Esmâ-i Hüsnânın semantik tahlîli ve geçtiği âyetlerle ilgisi
A semantic analysis of the beautiful names of Allah and the relationship as to where they are mentioned in the versicles
- Tez No: 393550
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULBAKİ GÜNEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 307
Özet
Allah, duyularla idrâk edilemediği, akılla da O'nun zâtı ve mahiyeti kavranamadığı için O, sadece isimler ve sıfatlar aracılığıyla sınırlı olarak bilinebilir. İşte bu çerçevede Kur'ân-ı Kerîm incelendiğinde; Kur'ân'ın farklı üslûp ve kalıplarda değişik isim-sıfatlarla Allah'ı insanlara tanıttığı ve bu isim-sıfatları“el-esmâu'l-hüsnâ”diye isimlendirdiği görülecektir. Kur'ân'da geçen esmâ-i hüsnâ yüzden fazladır. Bazen üç ya da daha fazla isim bir arada peş peşe gelirken, bazen de ardarda gelen âyetlerin sonu bir veya birden daha fazla ilâhî isimle biter. Bu isimler Kur'ân'da belli bir tasnife tâbi tutulmaksızın bulundukları âyetlerin anlam bütünlüğü içerisinde sıralanırlar. Aynı âyet içinde Allah'ın hem rahmetine, hem de azabına delâlet eden iki ayrı ismi bir arada görmek mümkündür. Kur'an'da yer alan her bir esmâ-i hüsnânın delâlet alanını, semantik analiz yoluyla gün ışığına çıkarmayı hedeflemek esmânın daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Nitekim bu çalışmada da bu yöntem kullanılarak; her bir esmâ-i hüsnânın semantik analizini ortaya çıkarmak için; evvela o esmânın kök manasına inmeye gayret edilmiş, ardından da onun bu kök anlamından hareketle tarih boyunca kazandığı anlamların bir analizi yapılarak Kur'ân'da kullanıldığı manası tespit etmeye gayret edilmiştir. Kur'ân'ın i'câz yönlerinden birisi de tertip ve nazmının uyum içinde olmasıdır. Âyet ve sûrelerdeki tertip ve nazım uyumu konusu hicrî dördüncü asırdan itibaren genel olarak dirâyet tefsirlerinde ele alınmaya başlanmış daha sonra da“Münâsebâtu'l-Kur'ân İlmi”adıyla incelenmeye devam edilmiştir. Çalışmamızın konusu olan Allah'ın isimleri de, örneklerde görüldüğü gibi, âyetlerin ve sûrelerin muhtevâsıyla bazen açık, bazen de kapalı sıkı bir münâsebet içindedirler. Kur'ân'da zikredilen bu isimlerin doğru bir şekilde anlaşılmasında siyak ve sibak bağlantısı büyük bir rol almaktadır. Bilhassa ikili isimler ilk bakışta secî için getirilmiş kafiye unsurları olarak görünse de dikkatli bir bakış bunun temel nedeninin anlam ve âyetle olan münâsebet olduğu görülecektir. Esmâ-i hüsnânın; geldikleri âyette bildirilen manayı kalplere ve akıllara yerleştiren, âyetlerin toplu bir özeti olan, bazen âyette vurgulanan hususun kaynağını ve sebebini belirten, bazen de ait olduğu âyetin anlamını tamamlayan vb. özellikleri vardır. Ayrıca bu çalışmada, Kur'ân'ın nazmındaki i'câz yönlerinin keşfedilip bilinmesini sağlayan ilim dallarından biri olan meânî ilmi ile, âyetlerde zikredilen esmâ-i hüsnânın irtibatı ele alınarak; esmâ-i hüsnânın te'kid, tekrar, iltifât, kasr, takdîm ve tehîr sanatlarıyla olan münâsebeti incelenerek Kur'an'ın bu yöndeki i'câzı ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
As Allah can not be perceived by senses and as his entity and nature can not be comprehended, He can only be known through names and adjectives. Under these circumstances, when the Qoran is analyzed, it will be seen that Qoran introduces Allah to people using different tone and patterns in different names and adjectives. These names-adjectives are called“el-esmâu'l-hüsnâ”- the beautiful names of Allah. These names are more than a hundred that are mentioned in the Qoran. While sometimes three or more names come in sequence; at other times the versicles that come thick and fast end with a holy name. These names are lined up according to the cohesion of the versicles in the Qoran without classification. It is possible to see two different names together that connotes both to the Allah's mercy and torment. It will be better to study the beautiful names of Allah through semantic analysis as it is much more understandable. Thus with the help of this method, in order to semantically analyze the beautiful names of Allah; we will first try to understand the base meaning of the name and then we will move on to the meanings that it gained throughout history. And finally we will try to determine the meaning of it in the Qoran. One of the laconical aspects ot the Qoran is that, its contexture and verse are in harmony. The harmony of contexture and verse in versicles and suras is began to be studied from the hijri century in the sagacity gloss. And later on, it is continued to be studied under the name of“Events of the Quran/Münâsebâtu'l-Kur'ân”. The beautiful names of Allah is sometimes clear with the content of versicles and suras while at other times the names can be cryptic. In the correctly understanding of these names context and race connections play a big role. The beautiful names of Allah has some qualities like conveying meaning, summarising versicles, sometimes underlining the source and the reason of an aspect. Besides we will study the beautiful names of Allah together with the relationship between the meani knowledge and the names that are mentioned in the versicles throuhout the Qoran.
Benzer Tezler
- Arapça'da Esmâ-i Hüsnâ üzerine sarf ve semantik açıdan bir inceleme
A review on al-Asma al-Husna in terms of lexicology and semantics in the Arabic language
HÜMEYRA ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜKSEL
- Ebû İshak es-Saffâr'ın Esmâ-i Hüsnâ yorumu çerçevesinde kelâmî görüşleri
Abū Isḥāq al-Ṣaffār's theological views in the context of al-Asmāʾ al-Ḥusnā
HÜMEYRA SEVGÜLÜ HACİİBRAHİMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH DEMİR
- Ayet sonlarındaki Esmâü'l-Hüsnâ'nın ayetle olan münâsebeti (Fâtiha, Bakara, Âl-i İmrân ve Nisâ sureleri bağlamında)
Esma-i Husna's at the end of verses relation with verses (In the context of al-Fâ̔̔tiḥa, al-Baqara, âl ̔ İmrān, al-Nisâ' suras)
KEZİBAN DUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE BETÜL ORUÇ
- Maide-Yûnus sûreleri örnekliğinde Esmâ-i Hüsnânın Kur'ân-ı Kerimdeki uyumu
The harmony of Esmâ-i Hüsna in the Qur'an in the example of Maide-Yunus surahs
HALİL MALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLHAMİ GÜNAY
- Fahreddîn er-Râzî'nin esmâ-i hüsnâ anlayışı
Fakhr al-Dīn al-Rāzī's understanding of al-asmā al-husnā
ADEM COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET YAĞLI MAVİL