İbn Metteveyh'in kozmoloji anlayışı
Cosmology understanding of İbn Mattawayh
- Tez No: 393553
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMALETTİN ERDEMCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Bu çalışma İbn Metteveyh'in kozmolojiyle ilgili düşüncelerini değerlendirmeyi konu edinmektedir. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Araştırmamızın birinci bölümü olan giriş kısmında genel kozmoloji, kelâm kozmolojisi, İbn Metteveyh'in hayatı ve eserleri hakkında gerekli açıklamalar yapılmıştır. Ayrıca çalışmanın amacı, önemi ve araştırmada takip edilen yöntem ele alınmıştır. İkinci bölümde mevcûd/varlık ve ma'dûm/yokluk'un tanımı, varlık çeşitleri ve ma'dûm-şey ilişkisi ele alınmıştır. Kelâmcılar, varlığı kadîm ve hâdis varlık şeklinde ikiye ayırmışlardır. İbn Metteveyh de varlığı, evveli olmayan kadîm varlık ile başlangıcı olan âlemin varlığı şeklinde taksim etmiştir. Ma'dûm ise mevcûdun varlığına bağlı olarak ele alınmıştır. Ayrıca illiyet/nedensellik meselesine de değinilmiştir. İbn Metteveyh, sebep-sonuç ilişkisini kabul etmesine karşın, tabiatta zorunlu nedensellik/illiyet görüşüne karşı çıkmıştır. Üçüncü bölümde âlem ve âlemin yaratılışı meselesi üzerinde durulmuştur. İbn Metteveyh'e göre âlem, cisimlerden; cisimler ise cevherlerden oluşmaktadır. İbn Metteveyh'in âlem anlayışı cevher-araz esasına dayanmaktadır. Cevher, varlık halindeyken bir alanı olan ve bir yer kuşatan şeydir. Araz ise varlıkta görünen şeydir. İbn Metteveyh'in de içinde bulunduğu kelâmcılar, metafizik sistemlerini temellendirmek için fizik sistemlerinde arazların varlığını ispat etmeye büyük bir önem vermişlerdir. İbn Metteveyh, filozofların âlemin kadîm olduğuna yönelik iddialarını eleştirip âlemin yaratılışını savunmuştur. O, âlemin yaratılışını hudûs deliliyle ispatlamaya çalışmıştır. İkinci bölümde olduğu gibi bu bölümde de İbn Metteveyh'in görüşleriyle felsefecilerin ve fizikçilerin görüşleri mukayese edilmiştir. Dördüncü bölüm olan sonuç bölümünde ise çalışmanın genel bir değerlendirmesi yapılmış ve tespit edilen yeni bulgular kısaca tahlil edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study takes thoughts of Ibn Mattawayh into subject about cosmology. This study consists of four sections. At the introduction part, which is the first section of our research, some necessary descriptions have been made about general cosmology, cosmology of Kalâm, life of Ibn Mattawayh and his works. In addition to these, the aim of the work, importance of it and the process of the research has also been handled. In the second section, the description of presence and nonexistence, variety of existence and relations of nonexistence –thing have been handled. Islamic teologists split presence into two as ancient and created existence. Ibn Mattawayh has divided the presence as ancient presence that has no priority and the presence of the universe that has a commencement. Anyhow, Nonexistence is taken up depending on the existence of status. In addition, causality issue has also been mentioned. Although Ibn Mattawayh accepts the cause-result relation, he disputed the idea of imperious causality. At the third section, it has been taken up the universe and the creation of universe. According to Ibn Mattawayh universe is created from matters, and matters consist of substances. The universe perception of Ibn Mattawayh is based on substance-attribute. Substance is a thing that has a space and sorrounds a place at the time of presence. However attribute is the thing that is seen in presence. Islamic teologists including Ibn Mattawayh gave great importance to prove the presence of attributes in physics systems for establishing firmly the metaphysics systems. Ib Mattawayh have criticized the suggestions of philosophers about universe's being ancient, rather, has defended the creation of universe with creation evidence. As it was the same in the second section, also in this section, the opinions of Ibn Mattawayh and philosophers and physicists are compared.
Benzer Tezler
- Yemen'de Zeydî-Mu'tezilî düşünce: Rassâs (Ö. 584/1188) ve kelâm sistemi
Zaydī-Muʿtazilī thought in Yemen: Al-Raṣṣāṣ (D. 584/1188) and his theological system
SERKAN ÇETİN
Doktora
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ULVİ MURAT KILAVUZ
- Erken dönem Basra Mu'tezile kelâmında i'timâd teorisi
Theory of i'timad in the early period of Basran Mutazili kalam
YASEMİN HOLOĞLU AKDOĞAN
- İbn Ferhun'un Tebsıratü'l Hukkam adlı eserinin tahlili
Başlık çevirisi yok
MUSA ALAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRETTİN ATAR
- İbn Sirin'in Cevamiu't-Ta'bir Fir-Ru'ya adlı eseri
The Interpratation of dreams of İbn Sirin
İBRAHİM TABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. KAMİL YILMAZ
- İbn Arabî'nin Ferdiyye kavramına getirdiği Pisagorcu yorum
Ibn 'Arabi's Pythagorean interpretation of the concept of Fardiyya
İZZET ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇAĞRICI