Geri Dön

Figanî Divanı gramatikal indeksi

Gramatical index of Figani Dewan

  1. Tez No: 394897
  2. Yazar: GÜLŞEN ÇAYLI CANKURT
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ALİ İHSAN YAPICI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 345

Özet

Figani, klasik Türk edebiyatı alanında eserler veren şairlerden biridir. Figani şiir diline hakim, hayal gücü zengin, atasözlerini ve deyimleri rahatlıkla kullanabilen, sade Türkçe kelimelere de yer veren, divan edebiyatının izin verdiği ölçüde yeni buluşlara, mazmunlara, kavramlara sahip bir sanatkardır. XVI. yüzyılda yaşayan Figani, şiirlerinde hem şekil hem de muhteva özellikleri bakımından divan edebiyatı geleneğine bağlı kalmıştır. XV-XVI. yüzyıl, aynı zamanda XIII. yüzyıldan itibaren Anadolu'da kullanılmaya başlayan Oğuz Türkçesi temelli yazı dilinin ölçünlü hâle geldiği dönemdir. Bu dönem yazılı metinlerinin dil bilgisi özellikleri bakımından incelenmesi, bugün kullandığımız yazı dilinin tarihî gelişim seyrini göstermek bakımından önemli olduğu kadar, Türkiye Türkçesi için sorun teşkil eden bazı hususların çözümü bakımından da büyük bir öneme sahiptir. Çalışmamızın amacı XVI. yüzyıl Osmanlı sahasında divan edebiyatı geleneğine göre yazılmış olan Figani Divanı'nın söz varlığını ortaya koymaktır. Ayrıca, bu çalışma ile XVI. yüzyıl Anadolu sahası Türkçesinde kullanılan çekim eklerinin durumu ve kullanım sıklıkları hakkında okuyuculara bir fikir vermek amaçlanmıştır. Bu çalışmada, Figani Divanı'nın gramatikal indeksi yapılmıştır. Önce, divanda türlerine göre sınıflandırılmış olan şiirlere birer numara verilerek şiirlerdeki beyitler de kendi içerisinde numaralandırılmıştır. Sonrasında, divanda geçen kelimeler taranmış; bu kelimelerin hem yalın hâlleri hem de çekim eki almış şekilleri, şiir ve beyit numarasından oluşan kodlarıyla birlikte alfabetik sıraya göre dizilmiştir. Bu aşamada, önce kelimenin yalın şekli şiir ve beyit numarasıyla birlikte madde başı olarak gösterilmiş; bu kelimenin çekim eki almış şekilleri de bu madde başı altında yine şiir ve beyit sayısıyla birlikte verilmiştir. Yaptığımız çalışma ile hem XVI. yüzyıl Osmanlı sahasında divan edebiyatı geleneğine göre yazılmış olan Figani Divanı'nın söz varlığı ortaya konulmuş hem de o dönem Türkçesinin morfolojik özellikleri örnekleriyle birlikte gösterilmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Figani, Divan, Divan şiiri, İndeks.

Özet (Çeviri)

Figani was one of the poets who worked in the classical Turkish literature. Figani was an artist who was capable of the poetic language, who had rich imagination, who could easily use proverbs and phrases, who let simple Turkish words in his works, who had new invention, imagery, and new concepts as much as Dewan literature allowed. Figani who lived in XVI. century has remained attached to the Dewan literature in terms of both form and content features. XV-XVI. centuries were also the period in which Oghuz Turkish based language that had been used since XIII. century had become standardized. This semester is important in terms of examination of grammatical features of written texts and showing the historical development of writing language as well as finding the solutions of some of the issues that create problems today for Turkish of Turkey. The aim of this study is to reveal the existence of the words of Figani Dewan that were written according to the tradition of Ottoman Dewan literature in XVI. century. It is also aimed to supply evidence of status and frequency of use of inflections in Anatolian Turkish in XVI. century. In this study, grammatical index of Figani Dewan was conducted. First, poems were classified according to the type of Dewan by giving number of each poem; then couplets in the poems were also numbered. Afterwards, words in the Dewan were scanned; those words with both simple and inflection forms were arranged in alphabetical order with code numbers of poets and couplets. At this stage, first simple form of the words were shown with their poet and couplet numbers as per article; then inflection form of the words were given again along with poet and couplet numbers as per article. With this study, both existence of the words of Figani Dewan that were written according to the tradition of Ottoman Dewan literature in XVI. century was introduced and that era`s Turkish morphological features were shown along with examples KEYWORDS: Figani, Dewan, Dewan Poems, Index.

Benzer Tezler

  1. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi T1951 Numaralı Mecmua-i Gazeliyyât-ı Müntehabe'nin incelenmesi, çeviri yazılı metni ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi'ne (MESTAP) göre tasnifi

    Examination of Istanbul Rare Books Library Journal Numbered T1951 Mecmua-ı Gazelliyât-ı Müntehabe, its translation written text and its classification according to the Systematic Classification of Journals Project (MESTAP)

    YASİN ÇAMKÖMÜRÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıBartın Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YILMAZ TOP

  2. Figani Divançesi'nin tahlili

    Başlık çevirisi yok

    GÜLŞEN OZAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEBAHAT DENİZ

  3. Abdullah bin Mahmûd Figanî-zâde Çorumî'nin Fetih-Nâme-i Kudüs adlı eseri (Metin-inceleme)

    Abdullah bin Mahmûd Figanî-zâde Çorumî's work called Fetih-Nâme-i Kudüs (Text-analysis)

    MUHAMMED TAYYİB ZORLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YAKUP POYRAZ

  4. Şeyh Galib Divanı

    Başlık çevirisi yok

    M. MUHSİN KALKIŞIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1992

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    PROF.DR. KEMAL YAVUZ

  5. 16. yüzyıl divanlarında mutfak kültürü

    The cuisine culture in collected poems in 16th century

    GİZEM SARAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Türk Dili ve EdebiyatıSakarya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAYRAM ALİ KAYA