Karakter eğitiminde öğretmen niteliklerinin ve özyeterlik algılarının incelenmesi
Investigation of teachers' qualities and self-efficacy perceptions in character education
- Tez No: 398276
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEDİHA SARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Karakter eğitimi, sınıf öğretmeni, öğretmen nitelikleri, öz-yeterlik algısı, Character education, elementary school teacher, teacher qualities, self-efficacy perception
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Öğretmenlerin öğrencilerde karakter ve ahlakın gelişimine katkı sağlayacak şekilde mesleki ve kişisel gelişim açısından yeterli olmaları büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin, karakter eğitiminde öğretmenin sahip olması gereken niteliklere ilişkin görüşlerinin ve bir karakter eğitimcisi olarak öz-yeterlik algılarının incelenmesi amaç edinilmiştir. Bu doğrultuda sınıf öğretmenlerinin bir karakter eğitimcisi olarak öğretmenin sahip olması gereken niteliklere ilişkin görüşleri ve bu niteliklere ilişkin öz-yeterlik algıları incelenmiş; cinsiyet, mesleki kıdem ve mezun olunan okul türü bakımından karşılaştırmalar yapılmış ve katılımcıların karakter eğitimine yönelik görüş ve önerileri alınmıştır. Karma yöntem araştırması olarak düzenlenen araştırmanın örneklemini, Adana ili Merkez ilçelerinde (Seyhan, Çukurova, Yüreğir, Sarıçam) yer alan ve üç farklı sosyo-ekonomik düzeydeki (alt-orta-üst) 23 devlet okulunda yansız olarak belirlenen toplam 301 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Çalışmada katılımcıların karakter eğitiminde öğretmen niteliklerine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından Karakter Eğitiminde Öğretmen Nitelikleri Ölçeği (KÖNYÖ) geliştirilmiş ve 2014-2015 Öğretim yılında belirlenen katılımcılara uygulanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise verilerin toplanmasında yarı-yapılandırılmış görüşme formları kullanılmış ve ölçeğin uygulandığı okullardan gönüllülük esasına göre belirlenen 15 sınıf öğretmeniyle görüşmeler yapılmıştır. Nicel veriler için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi, Mann Whitney- U Testi ve Kruskal Wallis H Testi kullanılmış, nitel veriler ise içerik analiziyle çözümlenmiştir. Verilerin analizi sonucunda, sınıf öğretmenlerinin karakter eğitiminde öğretmen niteliklerine önem verme düzeyleri ile bu nitelikler bağlamında öz-yeterlik algıları arasında önem verme düzeyi lehine anlamlı farklılık olduğu, sınıf öğretmenlerinin bu niteliklere önem verme düzeylerinin cinsiyete göre değerlendirildiğinde kadın öğretmenler lehine anlamlı farklılıklar olduğu ancak öz-yeterlik algılarının cinsiyete göre herhangi bir anlamlı farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. Kıdem değişkeni açısından ise önem verme düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık görülmemiş, öz-yeterlik algıları bağlamında 1-22 yıl arasında deneyime sahip öğretmenlerin kendilerini daha deneyimli öğretmenlere göre daha az yeterli buldukları görülmüştür. Mezun olun okul türüne göre sınıf öğretmenlerinin karakter eğitiminde öğretmen niteliklerine önem verme düzeylerinin Sınıf içi Karakter Eğitimi Uygulamaları alt ölçeği ve ölçekten elde edilen toplam puan bağlamında lisans tamamlayanlar lehine farklılık gösterdiği, öz-yeterlik algılarına bakıldığında ise her iki alt ölçek ve toplam puanlar bakımından lisans tamamlayanlar ile eğitim enstitüsü mezunu olanlar lehine anlamlı farklılıklar görülmüştür. Nitel verilerin analizi sonucunda ise, sınıf öğretmenlerinin karakter eğitiminde öğretmenlerin taşıması gereken nitelikleri bilinçli olma, karakter eğitimine yönelik eğitim alma, farklılıkları ortaya çıkarabilme, sabırlı olma, rol model olma, karakterli olma, adil olma ve öğrencilere eşit davranma vb. şeklinde ifade ettikleri görülmüştür. Karakter eğitiminde öğretmenin, okulun, ailenin, öğrencinin, yönetimsel araçların, çevre ve medya araçlarının etkileyici faktörler olduğunu belirten öğretmenler, benzer boyutlara ilişkin sorunların varlığından söz etmiş; bunlara yönelik çeşitli önerilerde bulunmuşlardır. Sonuç olarak, sınıf öğretmenlerinin karakter eğitiminde öğretmenlerin taşıması gereken niteliklere oldukça fazla önem verdikleri, bu nitelikler bağlamında öz-yeterlik algılarının da yüksek olduğu görülmüştür. Kıdem, cinsiyet ve mezun olunan okul türü değişkenlerinin de öğretmenlerin bu görüş ve yeterlik algılarını etki ettiği ortaya çıkmıştır. Öğretmenler karakter eğitiminin daha etkili yapılabilmesine ilişkin öğretmen yetiştirme ve eğitim politikalarının genelinde düzenlemeler yapılması gerektiğini, aile ve okul işbirliğinin önemini vurgulamışlardır. Bu sonuçlar, öğretmen yetiştirmede değişikliklere ihtiyaç duyulduğu, karakter eğitiminin eğitim programında daha belirgin şekilde yer alması gerektiği ve velilerin de bu anlamda bilinçlendirilmesi gerektiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
It is very crucial that the teachers are efficient in terms of professional and personal development in order to contribute to character and moral development of students. Within this study, it was aimed to investigate the views of elementary school teachers regarding the qualities teachers should have in character education and their self-efficacy perceptions as a character educator. In this sense, the views of elementary school teachers regarding the qualities teachers should possess and their self-efficacy perceptions as a character educator were analyzed; comparisons in terms of gender, professional seniority and the institution of graduation were made and the views and suggestions of participants were reached regarding character education. The participants of this study, designed as a mixed method research, were 301 elementary school teachers from 23 public school within three different socio-economic levels (low-medium-high) in central towns of Adana (Seyhan, Çukurova, Yüreğir, Sarıçam) determined in an unbiased way. Through the study, with the aim of examining the views of participants concerning the qualities of teachers in character education, The Qualities and Efficacies of Teacher in Character Education Scale (QETCES) was developed and applied to the determined participants through 2014-2015 Education year. Within the qualitative dimension of the study, semi-structured interview forms were used to collect data and interviews were conducted with 15 teachers chosen on a volunteer basis from the schools where QETCES was applied. Wilcoxon Signed Rank Test, Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis H Test were used for quantitative data while content analysis was used for qualitative data analysis. As a result of the data analysis, it was found that there was significant difference between the importance level elementary school teachers give to teacher qualities in character education and their self-efficacy perceptions regarding these qualities in favor of teachers importance level; and that there was significant difference in favor of women teachers between the teacher importance levels up to gender variable while there were not any significant differences for self-efficacy perceptions. As for professional seniority, there was not found any significant differences between teacher importance levels however in terms of self-efficacy perceptions it was seen that teachers experienced for 1-22 years perceived themselves less efficient than more experienced teachers. According to the institution of graduation variable, it was observed that the teacher importance levels for teacher qualities in character education showed significant differences in favor of graduates of bachelor completion programs in terms of the scores from Classroom Character Education Practices subscale and total scores in QETCES and for the self-efficacy perceptions there were significant differences in favor of graduates of bachelor completion programs and institutes of education in terms of both subscale and total scores. As for qualitative data analysis, it was seen that elementary school teachers indicated the qualities teachers should possess in character education as being conscious, being educated for character education, revealing the differences, being patient, being a role model, being fair and treating students equally, etc... Teachers stating that the teacher, school, family, student, administrative elements, environment and media tools are effective factors mentioned the presence of problems regarding similar factors and made some suggestions concerning these problems. Consequently, it was found out that elementary school teachers give importance to the qualities teacher should possess regarding character education at a high degree and their self-efficacy perceptions are at a high level. That the professional seniority, gender and institution of graduation variables have effects on teachers' views and efficacy perceptions was also observed. Teachers emphasized the necessity of new arrangements within the teacher education and education in general, the significance of school-parent collaboration regarding character education. These results show that there is a need for changes in teacher education, character education should more specifically take place in curriculum and parents' awareness concerning the field should be raised.
Benzer Tezler
- Ortaokul matematik öğretmenlerinin, öğrencilerinin ve velilerin ödev vermeye yönelik algılarının incelenmesi
The review on the perceptions of secondary school teachers, students and parents related to give the homework
GÖKHAN UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN PINAR BAL
- Hayat bilgisi dersi programının karakter eğitimi açısından öğretmen ve öğrenci perspektiflerine göre değerlendirilmesi
An evaluation of the life sciences course program according to character education based on teacher and student perspectives
ALEV ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI KIZILOLUK
- Anadolu liselerinde akademik başarının artırılmasına yönelik yönetici ve öğretmen görüşleri
The views of school administrators and teachers to improve academic success at Anatolian high schools.
GÜLŞAH İŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERUDUN SEZGİN
- Öğretmen görüşlerine göre karakter eğitiminde ve karakter gelişiminde okulun rolü
Role of school on character education and character development according to teacher?s wievs
ŞEFİKA MELİKE ÇAĞATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. R. CENGİZ AKÇAY
- Genel lise öğretmenlerine göre karakter eğitimi yoluyla öğrencilere kazandırılacak değerler: Çok boyutlu bir araştırma
According to general high school's teachers acquiring values to students by charactereducation: A multidimensional research
GÜLSEN BUDUMLU AKKİPRİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL EKŞİ