İçel ili yayla yerleşimlerinde ekolojik kapsamlı rekreasyonel planlama ilkelerinin araştırlması
Determination of recreation planning principles based on ecological criteria of highland settlements in İçel province
- Tez No: 39979
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MEHMET FARUK ALTUNKASA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
162 6.ÖZET Araştırma alanı; ülkemizin Doğu Akdeniz Bölgesi'nin 36° OV ve 370 26' kuzey enlemleri ile 32° 56' ve 35° 11* doğu boylamları arasında kalan ve 15.855 km2'lik yüzölçümü ile Türkiye topraklarının %2'sini kapsayan İçel İli bünyesinde gerçekleştirilmiştir. Son yıllardaki hızlı nüfus artışı, hızlı kentleşme ve endüstrileşme ile bunlara bağlı diğer gelişmelerin çok sayıda çevre sorununu yarattığı ve doğal değerlerin uygun kulanımının oldukça kısıtlandığı bir bölge olan İçel lli'nde bu sorunların kısmen taşındığı yayla gelişmeleri, çalışmanın ana materyalini oluşturmaktadır. İçel Jli'ndeki yayla yerleşimleri ve yakın çevresi içerdiği gerek turistik ve rekreasyonel, gerekse doğal ve kültürel kaynaklar açısından ülkemizin en çekici yörelerinden biridir. Sahip olduğu bu değerler eski dönemlerde olduğu gibi günümüzde de bölgeye yerli ve yabancı turizm açısından büyük bir canlılık kazandırmaktadır. İl bünyesindeki yabancı turizm etkinlikleri henüz ülkemizin Marmara, Ege ve Batı Akdeniz Bölgesi'ne göre daha düşük yoğunluktadır. Ancak, yörenin özellikle kıyı kesiminde görülen yerli turizm harektleri önemli bir düzeye ulaşmıştır. Bunun sonucunda, kıyı kesiminden ovalık alanlara tadar kesintisiz bir ikinci konut yapılaşması ortaya çıkmıştır. Günümüzde bu yapılaşmalar, giderek dikey yönde büyüyen yüksek yoğunluklu bloklara dönüşmektedir. Dolayısıyla kıyı ve kıyıya yakın ova kesiminde, başta deniz ve yüksek verimliliğe sahip tanmsal potansiyel olmak üzere, doğal ve kültürel değerler çekiciliğini önemli ölçüde yitirmektedir. Bunun sonucunda yöre insanları, kıyıya oranla çok daha çekici doğal değerlere sahip olan ve daha ekonomik turizm ve rekreasyon aktiviteleri sunan yaylalara yönelmiş durumdadır. Ancak, insanların sürekli bir biçimde doğayı kendi amaçlarına uygun olarak değiştirme eğiliminde olmaları, kıyılarda ortaya çıkan doğal ve çevresel bozulmaların giderek yayla alanlarına taşınması sonucunu doğurmaktadır. Söz konusu bozulmaların onarılamayacak boyutlara gelmemesi için, uzun vadeli fiziksel plan ve programların oluşturulması ivedilik kazanmaktadır.163 Bu çalışmada, İçel İli bünyesindeki yayla turizmi ve rekreasyonunun ortaya koyduğu gelişmelerin belirlenmesi ve sorunların çözümlenmesine nasıl yaklaşabileceğinin tesbit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, araştırma alanının turizm ve rekreasyonel aktiviteler açısından sunduğu doğal ve kültürel potansiyel ile bu potansiyelden yararlanan kullanıcıların oluşturdukları farklı karakterli yayla yerleşimlerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Belirlenen yaylalar sistematik bir biçimde büyüklüklerine, yönetsel yapılarına ve kullanıcı çekim özelliklerine göre gruplandırılmıştır. Yapılan gruplandırmaların sonucunda, en yoğun kullanıma sahip olan yayla yerleşimleri ana yayla olarak belirlenmiş ve turizm-rekreasyon etkinliklerinin gelişme durumları ile yarattıkları doğal-çevresel baskıların söz konusu ana yaylalarda irdelenmesine çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, yayla yerleşimlerinde sürekli yaşayan yerli halk ile yalnızca yılın belirli dönemlerinde turizm ve rekreasyon ağırlıklı olarak ikamet eden kişilerin bu konudaki eğilim ve taleplerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Bu amaçla, GOLD (1980) ile UZUN ve ALTUNKASA (I991)'nın bu tür araştırmalar için uygun olduğunu belirttikleri“Kişisel Görüşme ile Anket”yöntemi kullanılmış, elde edilen veriler yerinde gözlem ve incelemelerle desteklenmiştir. Anketler; yaylaları geçici olarak kullananların sürekli yaşadıkları üç yönetim merkezi (Mersin-Erdemli-Silifke) ile yaylalarda sürekli yaşayan yerli halkı temsilen üç ana yaylada (Çamlıyayla-Uzuncaburç-Sorgun) ve tesadüfi olarak seçilmiş 135'er denek üzerinde uygulanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, mevcut yayla gelişmeleri ile anketlerden elde edilen veriler doğrultusunda, araştırma alanındaki yayla gelişmelerinin fiziksel organizasyonlarına yönelik ilke ve önerilerin irdelenmesine çalışılmıştır. Söz konusu ilke ve önerilerin oluşturulmasında, doğal ve kültürel kaynak potansiyeli ile bu potansiyelin kullanılması arasında, doğa! ve kültürel kaynaklar lehine denge amaçlanmıştır. Araştırmada elde edilen genel sonuç; İçel İli bünyesindeki doğal ve kültürel kaynakların, büyük ölçüde turizm ve rekreasyon aktivitelerinin baskısı altında kaldığı doğrultusundadır. Bu baskıyı en az düzeyde tutabilmek için uzun vadeli plan ve programların164 ivedilikle oluşturulması gerekmektedir. Bu çalışmadan elde edilen veriler, söz konusu plan ve programların hazırlanmasına ışık tutabilecektir. Ancak, daha kapsamlı ve uygulanabilir plan ve programların oluşturulabilmesi için doğal ve çevresel kaynak ekonomisi ile bunlara yönelik maliyet-yarar araştırmalarının acilen yapılması önem kazanmaktadır.
Özet (Çeviri)
165 7. SUMMARY This research has been realized in İçel province which has a superf ice of 1 5.855 km2, representing 2% of the national superfice, and which is located between 36° 01 ' and 37° 26' northern latitudes and 32° 56' and 35° 1 1 ' eastern longitudes. In this province, rapid population increase, rapid urbanization, and industrialization and related development cause many environmental problems and the rational use of natural resources is quite limited. These problems are partly carried to“Yayla”Settlements which form the main objective of this research. The upland settlements in İçel province and their near environs cure one of the most attractive regions of Türkiye, in terms of touristic and recreational and of natural and cultural resources. These values give a great dynamism to the region with respect to domestic and international tourism as in the past. Foreign tourism activities has a lower concentration yet in the province, compared to the Aegean, west Mediterranean and Marmara Regions of our country. However, domestic tourism is quite important at the coastal zone of the province. As a result of this, second residence developments have extended from the seashore towards the plane without intervals. Today, these housings turn to vertically concentrated blocks as time goes by. For that reason, natural and cultural values, principally the sea and fertile cultivation areas, loose their attractivity at the coast and acoastal planes. As a result of all these, the inhabitants tend to upland areas which have a more attractive natural values compared to the coast and where they meet more economic toursistic and recreational activities. However the tendency of the mankind towards using the nature according to its interests results in carrying natural and environmental degradation which are happennig at the coast to the upland areas. It is important to make long-term physical plannings and programmes in order to prevent the arrival of these degradations to an irreversible level. In this study, it was aimed to determine the developments of upland tourism and recreation in İçel province and at how to approach to the solutions of their problems.166 At the first step, It has been tried to determine natural and cultural potential of the research area from the point of view of tourism and recreational activities and the upland settlements of different character, established by those who benefited from this potential. Selected uplands have been systematically grouped according to their sizes, administrative structures and attractiveness. Due to this grouping, the most intensively use ones have been called the“Main Upland”, and the developments of tourism and recreational activities and their environmental impacts have been investigated in these main uplands. At the second step, it has been tried to determine the recreational tendencies and demands of those who reside all the year and those who come to the region in only some periods of the year for touristic and recreational purposes. With this aim the method of personal questionnary proposed by GOLD (1980) and UZUN and ALTUNKASA (1991) has been used and supported by in-situ observations and surveys. The questionaries were applied to 135 randomly selected persons who use the uplands temporarily but live in three cities (Mersin-Erdemli-Silifke), and who live in three main upland settlements (Çamlıyayla-Uzuncaburç-Sorgun) permanently. At the third stage, according to the existing upland developments and the data obtained from questionnaries, it has been tried to find out the principles and recomendations aiming at the physical organization of the upland developments in the research area. In doing this, a balance in favor of natural and cultural resources has been targeted. The general conclusion of the research is that the natural and cultural resources great extend of touristic and recreational activities. The long-term plans and programmes must be done to mitigate this pressure. The data obtained from this research may highlight the preparation of the mentioned plans and programmes, as basic data. However, in order to prepare more detailed plans and programmes the on costs-beenfits analysis of the natural and environmental resources of the research area must be done primarily.
Benzer Tezler
- İçel Çamlıyayla yöresi epifitik likenlerinin taksonomik özellikleri
Başlık çevirisi yok
ŞEVİKAR DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
BiyolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEN TÜRK
- İçel İli orman köylerinin sosyo-ekonomik yapısı sorunları ve orman köylülerinin yerinde kalkındırılması olanakları
The Social-economics structure and problems of forestry villages in İçel province and local developing facilities in the forestry villages
ALİ ÖZKURT
- İçel ili Anamur ilçesi kuzeyinin jeolojisi ve petrografisi
The geology and petrography in the vicinity of North of Anamur (İçel)
CEM SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Jeoloji MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA ÖZPINAR
- İçel ili küçük ve orta ölçekli orman ürünleri sanayi işletmelerinin sosyo-ekonomik yönden incelenmesi
Socio- economic analysis of small and middle- sized forest product industry establishments in the province of İçel
HASAN SERİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİCABİ CINDIK