Geri Dön

İnsani Gelişme Endeksi ve bileşenleri arasındaki ilişki

Human Development Index and the relationshi̇ps among its components

  1. Tez No: 405474
  2. Yazar: BÜNYAMİN ZEYREK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER ÖZÇİÇEK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 105

Özet

Gelişmişlik düzeyini tek bir ölçütle açıklamaya çalışmak ülkelerin ekonomik, siyasi ve sosyal yapıları nedeniyle oldukça güçtür. Buna rağmen ülkelerin kalkınmışlık düzeylerini belirlemede 1970'li yıllara kadar kullanılan genel ölçüt ulusal gelirdeki artış (kişi başına düşen milli gelir) idi. Ancak kalkınma sadece ekonomik gelişmeden oluşmamaktadır. Salt ekonomik gelişme kapsamında değerlendirilen kalkınma kavramı kalkınmanın sosyal boyutunu ele almamaktadır. Bu çerçevede ülkeler arasındaki gelişmişlik düzeyi farklılıklarını ekonomik nedenlere indirgemek, sosyal, siyasal ve kültürel faktörleri göz ardı etmek gerçekçi bir değerlendirme olmayacaktır. İktisat bilimi, bireylerin toplam üretiminin ve tüketimin yanı sıra sağlık, eğitim gibi alanlarda da ihtiyaçları ve hedefleri olduğunu kabul etmekte ve bu alanlarda da araştırmalar yapmaktadır. Kuramsal olarak bu üç olgunun (ekonomik, eğitim ve sağlık), karmaşık ilişkilerle birbirlerine bağlı oldukları ortaya konmuştur. Fakat yapılan kuramsal ve ampirik çalışmalarla bu olgular arasındaki ilişkinin şekli net olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. Çalışmamızda seçilmiş 20 ülke için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından geliştirilmiş İnsani Gelişme Endeksi ve endeksin alt göstergeleri kullanılmıştır. İnsani Gelişme Endeksini oluşturan eğitim, sağlık ve gelir alt endeksleri incelenecek olup seçilen ülkelerde ekonomik gelişmenin diğer iki değişkeni mi etkilediği, yoksa eğitimdeki ve sağlıktaki ilerlemelerin ekonomik büyümeyi mi sağladığı araştırılacaktır. Çalışmada kullanılan korelasyon ve Granger Nedensellik analizleri sonucu; en kuvvetli ilişkinin eğitimden sağlığa doğru olduğu görülmektedir. Genel sonuç her üç bileşenin gelişiminin birbirlerinden bağımsız olduğu izlenimidir.

Özet (Çeviri)

Because of economic, political and social structure of countries It is difficult to explain the development level by only one measure. Until 1970s per capita income was used as a measure of development. But development does not only consist of economic growth. Development which is interpreted only as economic growth and the social dimension of development is not considered. Therefore it will be unrealistic to reduce the cause of countries development level difference to economic growth, and omit social, political and cultural factors. The science of economics accepts that agents have needs and targets about education and health, besides production and consumption, and does research in these fields. Theoretically it is shown that these three facts (economics, education and health) have a sophisticated relationship. But theoretical and empirical research has not yet clearly defined the relationship among these facts. In this study we use the“Human Development Index”calculated by UNDP for selected 20 countries. We will investigate the relationship among the economics, education, health components of this index. We aim to show whether economic development affects the other two or, education and health affects economic development. Using correlation and Granger Causality analysis, it is seen that the strongest relationship is from education to health. The general result seems to be that all three components have an independent development from each other.

Benzer Tezler

  1. İş kazası ile insani gelişmişlik endeksi ve alt bileşenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Seçilmiş OECD ülkelerinde bir uygulama

    Analysis of the relationship between work accident and human development index and its sub-components: An application in selected OECD countries

    RABİA SAĞIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Ekonometriİskenderun Teknik Üniversitesi

    Ekonomi Finans Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NAZİF ÇALIŞ

  2. Gelir dağılımı ve insani gelişme arasındaki ilişki: OECD ülkeleri örneği

    The relationship between income distribution and human development: The Case of OECD countries

    HİLAL ÖZKANCA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonomiYalova Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PİŞKİN

  3. İnsani gelişme düzeyi-suç ilişkisi: Türkiye örneğinde 2000-2008 arası boylamsal bir çalışma

    Human development rate-crime relation: A longitudinal study in Turkey's case between 2000-2008

    İLHAN GÖKOĞLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Savunma ve Savunma TeknolojileriKara Harp Okulu Komutanlığı

    Güvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. MEHMET ERKENEKLİ

    DR. SERHAT BURMAOĞLU

  4. Explaining the labor share of income: A synthetic analysis with capital account openness and financial development, OECD and non-OECD countries 1995-2015

    Emek payının açıklanması: Sermaye hesabı açıklığı ve finansal gelişimin bireşimsel analizi, OECD ve OECD dışı ülkeler 1995-2015

    ONUR ÖZDEMİR

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    EkonomiKadir Has Üniversitesi

    Ekonomi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SABRİ ARHAN ERTAN

  5. Çevre kirliliği ve makroekonomik belirleyicileri arasındaki ilişkinin panel veri yöntemiyle analizi

    Analysis of the relationship between environmentalpollution and macroeconomic determinants with panel data method

    SAHARNAZ DAMIROVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EkonomiPamukkale Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAL YAYLA