Güllük (Asin) körfezi'nde toplam kirliliğin genotoksik etkilerinin araştırılması
Investigation of genotoxic effects of the total pollution in gulluk (Asin) gulf
- Tez No: 406342
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN ŞAKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Off-shore balık yetiştiriciliği, genotoksisite, SOS Kromotest, düzeltilmiş indüksiyon faktörü (CIF), Escherichia coli PQ37, Güllük (Asin) Körfezi, Sarıçay, toplam kirlilik, Off-shore fish cultivation, genotoxicity, SOS Chromotest, corrected induction factor (CIF), Escherichia coli PQ37, Gulluk (Asin) Gulf, Saricay, total pollution
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu çalışmada, Muğla İli, Milas İlçesi sınırları içerisinde yer alan Güllük (Asin) Körfezi ve körfezi besleyen Sarıçay Nehri ve Akyol Deresi araştırma alanı olarak seçilmiştir. Güllük (Asin) Körfezinin; kuzeyinde Kıyıkışlacık Mahallesi ve Asin Koyu, doğusunda Sarıçay Lağünü ve Güllük Limanı, güneydoğusunda Güllük Kasabası, güneybatısında Boğaziçi Mahallesi ile batısında Zeytinlikuyu Mahallesi, Karaburun Feneri ile Ege Denizi yer alır. Güllük (Asin) Körfezi, ülkemizin en önemli turizm alanlarından biri olmasının yanı sıra ekosistem yaklaşımlı kültür balık yetiştiriciliği yapılan bir bölgede yer almaktadır. Güllük (Asin) Körfezi, körfezi çevreleyen yerleşim alanları ile Sarıçay Nehri ve Akyol Deresi'nden gelen tarımsal ve mikrobiyal kaynaklı kirliliğin etkisi altındadır. Aynı zamanda Güllük (Asin) Körfezi, Ege Denizi' nde İzmir'den sonra en önemli ikinci büyük limanına sahip olmasıyla önem arzetmektedir. Körfez ve koylarda yaşayan canlılar çevresel faktörlerin etkisi altındadır. Toplam kirliliği oluşturan bilinen ve tespit edilemeyen birçok kirletici kaynak mevcuttur. Güllük limanında yoğun bir deniz trafiğinin olması, sintine balast ve diğer atık sular açısından kontrol dışı uygulamaların gözlenmesi, körfez ekosisteminin zamanla kirlliğin artmasına neden olabilmektedir. Sarıçay Nehri ve Akyol Deresi havzasıda bölgenin önemli tarım alanlarını oluşturmaktadır. Tarım alanlarında zirai mücadele ilaçlarının bilinçsiz kullanımı sonucu önemli miktarda ilaç kalıntısının yağışlarla, Sarıçay Nehri ve Akyol Deresi vasıtasıyla körfeze karışma ihtimali yüksektir. Ayrıca Sarıçay Nehri çevresinde yoğun bir şekilde bulunan zeytin imalathaneleri atıksuları (karasu) da önemli bir kirlilik kaynağı oluşturmaktadır. Yerleşim alanlarından kaynaklanan arıtılmamış veya arıtılmış atıksuların da nihai alıcı ortamını körfez oluşturmaktadır. Günümüzdeüzerinde önemle durulması gereken konuların başında sağlıklı bir çevrede yaşamak gelmektedir. Sağlıklı yaşamın temelini ise gıda güvenliği oluşturmaktadır. Körfezdeki Off-shore balık yetiştiricilik tesislerinde üretilen balıklar, iç tüketimle birlikte Avrupa ülkeleri (İtalya, Fransa, Danimarka, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan) başta olmak üzere yurt dışına önemli miktarda ihraç edilmektedir. Bugüne kadar Güllük (Asin) Körfezi'nde deniz suyu ile ilgili yapılmış olan çalışmalar, bakteriyolojik, fiziksel ve oşinografik durum tespitine yönelik olup; genotoksik özellikleri belirlemeye yönelik bir çalışma yapılmamıştır. Bu araştırma kapsamında, toplam kirlilik yüklerinin yüksek olma ihtimalleri de dikkate alınarak 13 adet numune alma noktası Güllük (Asin) Körfezi' nde ve 4 adet de Sarıçay Nehri ve Deltası' nda olmak üzere toplam 17 adet istasyon seçilmiştir. Güllük (Asin) Körfezi'ndeki numune alma istasyonları; körfeze önemli bir kirlilik yükü taşıyan Sarıçay Nehri ve Akyol Deresi, Tuzla lagün ağzı, kıyıdaki yerleşim yerlerinden kaynaklı atıksu deşarj noktaları, Güllük Limanı ile Off-shore balık yetiştiricilik tesisleri çevresinden seçilmiştir. Belirlenen numune alma noktalarından 2013 ve 2014 yıllarının ilkbahar ve yaz mevsimlerini temsilen örnekler alınmış ve bu örneklerin potansiyel genotoksisiteleri incelenmiştir. Escherichia coliPQ37 bakteri aktivitesinin esas alındığı SOS Kromotest mikro-plaka test metodu kullanılarak enzim aktivasyon sonuçları sayısal olarak ölçülmüş ve genotoksik aktivitenin sayısal bir göstergesi olan düzeltilmiş indüksiyon faktör (CIF) değerleri hesaplanmıştır. Hesaplanan CIF değerleri 1,5 eşik değerin altında bulunmuş olup Güllük (Asin) Körfezi' nde belirlenen istasyonlarda canlı DNA'sına hasar teşkil edebilecek türde potansiyel genotoksisitenin SOS Kromotest yöntemine göre mevcut olmadığı sonucuna varılmıştır. Çalışmada seçilen toplam 17 istasyondan alınan 2013 ve 2014 yıllarının ilkbahar ve yaz mevsimlerine ait toplam 136 ham numunenin 22'si genotoksik eşik değer olan 1,5 değerine yakın olarak bulunmuş olup, diğer bir ifadeyle numunelerin yaklaşık %16' sı eşik seviyeye yaklaşmıştır. Bu çalışma göstermektedir ki; Güllük (Asin) Körfezi' nde deniz suyu, SOS Kromotest yöntemi esas alındığında, potansiyel genotoksik ajanlar, limit değerlerin altında olduğu için; deniz ekosistemindeki canlılar, Off-shore balıkçılığı ve yüzme suyu olarak kullanım açısından potansiyel bir genotoksik risk taşımamaktadır. Tez çalışması sonucunda elde edilen çıktılar, yalnızca Güllük (Asin) Körfezi' nde turizm alanları ve Off-shore balık yetiştiricilik tesislerine değil; bu özellikteki diğer körfezlerdeki aktivitelere de yol gösterici olacaktır. Ayrıca körfezdeki toplam kirliliğin potansiyel genotoksik durumu açısından bilimsel bir veri tabanı oluşturacağından, körfezin mevcut kullanım politikalarının revize edilmesine veya kirlilik önleyici tedbirlerin alınmasına imkân sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
In this study, Gulluk (Asin) Gulf which is located in the boundaries of the Mugla City, Milas District; Saricay River and Akyol Stream feeding the gulf were selected as the study area. Gulluk (Asin) Gulf is surrounded by Kiyikislacik Neighbourhood and Asin Bay in the north, Saricay Lagoon and Port of Gulluk in the east, Gulluk Town in the southeast, Bogazici Neighbourhood in the southwest and Zeytinlikuyu Neighbourhood, Karaburun Lighthouse and Aegean Sea in the west. Gulluk (Asin) Gulf is located in a region concerning ecological culture fishery besides being one of the best tourism areas. Gulluk (Asin) Gulf is under the influence of agricultural and microbial originated pollution arising from the residential areas surrounding the gulf, Saricay River andAkyol Stream. Gulluk (Asin) Gulf becomes more of an issue as having the most important second biggest port after Izmir in the Aegean Sea. The organisms that live in gulfs and bays are under the influence of environmental factors. There are many sources of pollution, which is known and unidentified, forming the total pollution. The presence of a heavy maritime traffic and the observation of uncontrolled applications in terms of bilge, ballast and the other wastewater can cause increase in the pollution over time. The basin of Saricay River and Akyol Stream compose the most important agricultural areas in the region. Mixing the residues of pesticides in significant amounts as a result of insensible usage to the gulf by the way of Saricay River andAkyol Stream is high probable. Otherwise, olive mill wastewater of olive factories located intensely around the Saricay River compose an important sourceof pollution. The gulf is also the ultimate receiving environment of the untreated or treated wastewater arising from the residential areas. Nowadays, living in an healthy environment is the most popular issue which has to be emphasized importantly. Food safety constitutes the base of healthy life. The fish produced in the Off-shore fish cultivating plants, are exported abroad especially to European countries (Italy, France, Denmark, Poland, Czech Republic, Greece) in significant quantities besides internal consumption. The existing studies related with the sea water in the Off-shore fish cultivating areas in Gulluk (Asin) Gulfare intended for defining the bacteriological, physical and oceanographic situation; not for the genotoxic situation. In the scope of this research, considering the probability of high total pollutant loads, a total of 17 stations including 13 sampling points in Gulluk (Asin) Gulfand 4 points in Saricay River and Delta were selected. Sampling stations in Gulluk (Asin) Gulf were chosen around Saricay River and Akyol Stream which carry important pollutant loads to the gulf, the mouth of Tuzla Lagoon, the wastewater discharge pointsarising from the residential areas at the shore, Port of Gulluk and the Off-shore fish cultivating plants. Samples representing the spring and the summer seasons of the years, 2013 and 2014 were taken from the determined sampling points and potential genotoxicity of these samples were analyzed.Enzyme activation results were determined quantitatively by using SOS Chromotest micro-plate test method based on Escherichia coli PQ37 life activity and corrected induction factors (CIF), numerical indicators of the genotoxic activity, were calculated. The calculated CIF values were found below the threshold value (1.5) and it was concluded that no potential genotoxicity constituting damage to the DNA was detected by the SOS Chromotest at the determinated stations in Gulluk (Asin) Gulf. Out of a total of 136 raw samples taken from the determinated 17 stations in the spring and the summer seasons of the years, 2013 and 2014, 22 samples were close to the threshold value (1.5). In other words, approximately 16% of the samples approached the threshold level. This study shows that the sea water of Gulluk (Asin) Gulf do not carry any potential genotoxic risks in terms of the organisms in marine ecosystem, the Off-shore fishery and usage for swimming water as the potential genotoxic agents are under the limiting values according to the SOS Chromotest. The outputs obtained from the thesis will guide not only the tourism areas and the Off-shore fish cultivating plants, but also the activities in the other gulfs having the same properties. Furthermore, these outputs will enable to revise the present politics utilization of the gulf or take measures against the pollution due to the fact that they will compose scientific data base in terms of the potential genotoxic situation of the total pollution.
Benzer Tezler
- Güllük Körfezi (Ege Denizi) kıyısal alanında biyo-indikatör bakterilerin çevresel parametrelerle ilişkilerinin araştırılması
Investigation of relationships of bio-indicator bacteria with enviromental parameters in the coastal areas of Güllük bay (Aegean Sea)
SAMET KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Deniz Bilimleriİstanbul ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN ALTUĞ
- Sağlık personelinde lateks allerjisi prevalansının araştırılması
The Prevalence of latex allergy among health-care workers
ŞENİZ ERGİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2000
DermatolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiDermatoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VAHİDE BAYSAL