Fenomenoloji mimarlık ilişkisi üzerine bir araştırma
An investigation about the link between architecture and phenomenology
- Tez No: 406347
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. ZAFER SAĞDIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Fenomenoloji felsefesini sistemleştiren Edmund Husserl'in temel iddiası nesnelerin özüne ancak insan algısının öznel deneyimleri ve bilincinin ön kabullerden arınmış yönelimleriyle ulaşılabileceğidir. Bu çaba Husserl'in öğrencisi Martin Heidegger tarafından Varlık'ın (dünyada bulunan, yer tutan, etki eden ve iletişime giren insan varlığı) gözden kaçırıldığı iddiası ile eleştirilmiş, bu bağlamda fenomenolojik mimarinin en büyük esinlerinden biri olan 'yerleşme ve mekânsallık' kavramları tartışılmıştır. Heidegger'in etkisinde Jean Paul Sartre, fenomenolojinin ontoloji ile olan ilişkisini çözümleyerek, 'yaşayan özne, zamansallık' kavramlarının etkin bir analizini yapmıştır. Maurice Merleau-Ponty ise 'algının fenomenolojisi, beden ve algı ile şekillenen deneyim kavramları'nı işleyerek, mimari fenomenolojiye altlık oluşturan bir dizi kavramın yeniden tartışılmasını sağlamıştır. Fenomenolojinin bireyi merkeze alan, onun zihinsel ve yaşamsal sürecini, bu süreçlerin gerçekleştiği mekân, zaman ve yer ile tartışan yaklaşım mimarlık kuramcıları için modern mimarlığın ortaya çıkardığı krizlerin aşılmasında çok önemli bir araç olarak görülmüştür. Bu bağlamda özellikle yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren fenomenoloji ve mimarlık arasındaki ilişki üzerine çok sayıda incelemeler yapılmıştır. Bu tezde yapılan araştırmada, 1900'lerin başından itibaren 1960'lara gelene değin mimarlık serüveni incelenip, fenomenolojik mimarlık düşüncesini hazırlayan süreç göz önüne serilmeye çalışılmış, ardından, bu bakış açısı altında üretim yapan mimarların uygulamaları bağlamında tartışılmıştır. Giriş bölümünde; tezin kısaca amacı, kapsamı ve içeriği ile ilgili bilgiler sunulmuştur. İkinci bölümde fenomenoloji düşüncesinin ortaya çıkışı ve tarihsel serüveni, baş aktörleri ve bu düşüncenin temel kurgusunu oluşturan yöntem fenomenolojik bakış açısı altında incelenmiştir.Üçüncü bölümde fenomenoloji düşüncesinin mimarlığa evrilirken merkeze aldığı kavramlar tartışılmıştır.Dördüncü bölümde 1900-1960yılları arasındaki mimarlık kuram ve uygulamaları incelenip, fenomenolojik mimarlığa doğru yönelen yaklaşım deşifre edilmiştir.Beşinci bölümde ise fenomenolojik mimarlık düşüncesi altında üretim yapan mimarların düşünce ve pratikleri bağlamında, bu bakış açısının en göze çarpan uygulamalarına dair bir serimleme yapılmıştır.Değerlendirme ve Sonuç Bölümünde ise, fenomenolojinin mimarlık kuramına ve pratiğine olan katkısının genel bir değerlendirilmesi yapılmış, bu iki alanın etkileşiminin potansiyelleri üzerinde kısa sonuçlar çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Husserl's,who systematizes the phenomenology philosophy, main claim was to obtain the knowledge about the essences of objects through subjective experiments of human perception and intentionality based on purification mind by eliminating prejudices. Husserl's efforts in this regard was criticized by his pupil Martin Heidegger, allegedly overlooked the importance of Being (which located round the world, space occupying, acting and communicating human existence), as well as, in this context one of the most important inspiration of phenomenological architecture,“emplacement and spatiality”was started to be considered and under the influence of Heidegger, Sartre, by analyzing the connection between phenomenology and ontology, examined effectively the concepts“living subject, temporality”. Maurice Merleau Ponty caused to re-considered some issues which are the main concerns of architectural phenomenology by examining some notions such as“phenomenology of perception, experience formed through body and perception”etc. Subject-centred attitude of Phenomenology based on concerning subjects' mental and temporal process and arguments accounting space, time and place where these processes emergence was seem for architecture theoreticians as a tool which can help to deal with the crisis occurred due to modern architecture. In this context, especially by the beginning of the second half of 20th century, a lot of studies was conducted inquiring relationships between phenomenology and architecture. Study which was made in the context of this thesis includes the preparation process of emergence of phenomenological architectural theory through examinations architectural history from the beginning of 1900s to 1960s and demonstrations of some example productions of architects who tried to reflect phenomenological ideas on their productions. In introduction part, some information about the aim, context and content of thesis was tried to be explained. In the second part, the historical process of phenomenology and emergence of it, its main characters and the main methodology of this philosophy was examined under the perspective of phenomenological approach. In the third part, some notions which become centre concepts, while phenomenology philosophy was evolving to architectural theory, were examined. In the fourth part, approach which directed to phenomenological architecture was deciphered by examining architectural theory and practice in years between 1900 and 1960.In the fifth part, main examples of architectural productions which were produced by architects, under the influence of phenomenology, were examined by comparing the theory. In evaluation and conclusion part, some assessments about the contributions of phenomenology to architectural theory and practice, and some inferences about the potentials of interaction of phenomenology and architecture were made.
Benzer Tezler
- Investigation of aesthetic experience as a potential functional aspect of architecture
Mimarlıkta potansiyel bir işlev olarak estetik deneyimin incelenmesi
YİĞİT BEYLER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AKTAN ACAR
- Mekân tasarımında fenomenolojik yaklaşımlar üzerine bir tartışma
A discussion on phenomenological approach in space design
KÜBRA KAYADURAN AKKAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMRE DEMİREL
- Mekanın içinde dışında olmanın fenomenolojisi
Phenomenology of being inside outside of the place
BANU ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA YÜREKLİ
- Biophilic design efficiency on humans' well-being in daily life with an atmospheric approach
Atmosferik bir yaklaşımla biyofilik tasarımın gündelik yaşamda insanın iyi olma haline etkileri
SHAGHAYEGH BAYATMAKU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMİRA AYŞE GÜR
- Mekanın kendi varoluşunu inşa edebilmesi için eş varoluşsal hak arayışı; hetero-fenomenolojik oluş
The search for seeking equal existential right to the ability of building self-existence of the space; hetero-phenomenological becoming
AYÇİN ATUKEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK