Geri Dön

Francis Bacon'da bilim ve ütopya

Science and utopia in Francis Bacon

  1. Tez No: 410410
  2. Yazar: ÖZÜN ÇETİNKAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. KURTUL GÜLENÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Francis Bacon, Rönesans, Bilim, Ütopya, İdoller, Francis Bacon, Renaissance, Science, Utopia, İdols
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

Rönesans döneminde yaşanan kültürel ve bilimsel gelişmeler insanlığa, modern bir toplumun var olabileceğine dair umut itkisi aşılamıştır. Bu itkinin karşılığı olan iyi yaşam ideali, kurgusal boyuttaki yansımasını ütopyalarda açığa çıkarmıştır. Fakat bilim ile ütopya arasında Rönesans döneminde kurulan bağ zamanla kopmaya başlamıştır. Bu durumun temel sebeplerinden biri ütopyalara uygulanabilirlik ilkesi üzerinden yaklaşılması sonucu ütopyaların eleştirel ve dinamik değerini zamanla kaybetmeye başlamasıdır. Diğer bir sebep ise bilimin iyi yaşam idealini göz ardı ederek teknik ve pragmatik yönünün daha fazla ön plana çıkmasıdır. Tam olarak bu felsefi problematik üzerinde konumlanan Francis Bacon'ın bilim anlayışı bilimsel etkinliğin teknik yönünün daha fazla ön plana çıkmasından, başka bir ifadeyle bilimin ideoloji yüklü bir meta haline gelmesinden sorumlu tutulmuştur. Bu tezde Bacon'ın epistemolojisinin modern dönemin katastrofik olaylarının oluşmasını tetikleyen yegâne faktör olarak değerlendirilemeyeceği öne sürülmüştür. Bu sava Bacon'ın içinde yaşadığı dönemin, epistemolojisinin, bilime dair görüşlerinin ve ütopya tasarımının incelenmesi sonucunda ulaşılmıştır. Bu inceleme bilim ile ütopya arasında yeniden eleştirel bir bağ kurulabilmesinin ufuk açıcı izleklerini ortaya çıkarmıştır. Genel kanının aksine Bacon'ın epistemolojisinin yapıcı okuması modern bilime dair yapılabilecek bir eleştiriyi kapsamakla beraber ütopyaların bu eleştirideki temel payını sorgulamıştır. Nihayetinde ütopyaların eleştirel işlevini geri kazanabilmesi için nasıl kurgulanabileceğine ve bilimin ütopyacı olanak ile nasıl eleştirilebileceğine dair yeni bir öneri sunmaktadır. Bu öneri hem modern bilim-ütopya birlikteliğinin hem de Baconcı epistemolojinin eleştirisini kapsamaktadır.

Özet (Çeviri)

Cultural and scientific developments in Renaissance period have suggested that a modern society could exist. Ideal of better lives which corresponds this urges reveals its reflection in utopias. However, connection between science and utopia which was built in Renaisance period began to break off in time. One of the basic reasons of this situation is that utopias have begun losing their critical and dynamic value due to approach towards utopias with the principle of feasibility. Another reason is that science has overlooked the ideal of better life and come into prominence in its technical and pragmatic aspects. Francis Bacon's understanding of science that focuses exactly on this philosophical problem has been held responsible for the rise in importance of science's technical aspect, in other words; for science becoming a meta full of ideologies. This thesis claims that Bacon's epistemology alone cannot be taken as the sole trigger of the catastrophic events of modern period. This argument has been arrived in result of researching the period he lived, his epistemology view about science and utopia design. This research has revealed stimulating paths of which can be rebuilt between science and utopia. On the contrary to common belief constructive reading of Bacon's epistemology, even though it involves a critic about modern science, questions utopias' share in this critic. Ultimately, it offers a suggestion about how utopias can be designed so that utopias can gain their critical function back and how science can be criticized by the utopian probability. This suggestion involves not only modern science-utopia connection but also the critic of Baconian epistemology.

Benzer Tezler

  1. Scientific utopias in The New Atlantis and The Transhumanist Wager

    Yeni Atlantis ve The Transhumanist Wager isimli eserlerde bilimsel ütopya

    ARDENİZ ÖZENÇ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Batı Dilleri ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TİMUÇİN BUĞRA EDMAN

  2. Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması

    Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias

    MAHMUT AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI

  3. The position of the individual in utopian society: Thomas More's Utopia, Francis Bacon's New Atlantis and Tommaso Campanella's The City of the Sun

    Bireyin ütopya toplumundaki konumu: Thomas More'un Ütopya'sı, Francis Bacon'ın Yeni Atlantis'i ve Tommaso Campanella'nın Güneş Ülkesi

    ÇAĞLA YILMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    İngiliz Dili ve EdebiyatıAtılım Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKŞEN ARAS

  4. Tommaso Campanella ve Francis Bacon'ın ütopyalarındaki ideal toplum ve eğitim anlayışları

    Tommaso Campanella and Franci̇s Bacon's ideal community and education comprehensions in their utopias

    ORHAN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    SosyolojiAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH DURAKOĞLU

  5. 1980 sonrası Türk romanında karşı-ütopya

    Distopian novels after 1980's Turkish literature

    SEDA ÇAKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SIDDIKA DİLEK YALÇIN ÇELİK