Karbonat yan kayaçlı yatakların aranmasında toprak ve kayaç jeokimyasının uygulanması: Akkaya (Adana-Kozan) Pb-Zn yatağı
An application of the soil and rock geochemistry for prospection of the corbonate hosted deposit: Akkaya (Kozan-Adana) Pb-Zn depozit
- Tez No: 411599
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. ABDURRAHMAN LERMİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Toprak jeokimyası, Kayaç Jeokimyası, El tipi XRF, Jeokimyasal Anomali, MVT tipi yataklar, Toroslar, Akkaya (Dışbudak-Horzum), Soil geochemistry, Portable XRF, Geochemical anomaly, MVT type deposits, Taurides
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Yatakları ve Jeokimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu çalışmada Doğu Toroslar Zamantı mineral kuşağı içerisinde yer alan ve karbonat yan kayaçlı Pb-Zn yataklarının aranmasında toprak jeokimyası yönteminin uygulanabilirliğini araştırılmıştır. Çalışmanın esas amacı bölgedeki karbonat yan kayaçlı Pb-Zn yatakların aranmasında toprak jeokimyasının uygunluğunun ve kullanılabilecek iz bulucu elementlerin tespitidir. Toroslar Pb-Zn, Au, Florit, barit ve lateritik yataklara ev sahipliğ yapar ve bölgede gizli kalmış keşfedilmeyi bekleyen başka yatakların olabileceği bir bölgedir. Akkaya mostrası, kireçtaşı ve dolomitik killi kireçtaşından oluşan ve Aladağ Nap yapısının alt kesiminde yer alan Değirmentaş formasyonu içinde yer alır ve K55D uzanımlı ve KB dalımlıdır. Bölgedeki yataklar tamamen fay kontrollüdürler ve cevher düzensiz mercekler, kırıklar ve karstik boşluklarda ve yan kayaçlara ornatım şeklinde yerleşmiştir.Yapılan cevher mikroskopisi ve XRD çalışmalarında primer cevher mineralleri galen, sfalerit ve pirit; oksitli cevher minerali olarak ise simitsonit, hidrozinkit, seruzit, hemimorfit, anglezit ve plumbojarosit mineralleri en yaygın olan v cevher ve gang mineralleri olarak tespit edilmiştir. Aynı zamanda hematit, götit, limonit oldukça yaygın oldukça yaygın oksit mineralidir. Karbonat yan kayaç MVT tip kayaçların aranmasında toprak jeokimyasının uygulanabilirliği çeşitli istatistiksel yöntemlerle değerlendirildi. Bu bağlamda Dışbudak Akkaya arasındaki inceleme alanında B toprak zonundan alınan yaklaşık 714 adet örnek el tipi XRF ve ICP yöntemiyle 12 element için analiz edildi. Hemen hemen tüm elementler normal dağılım göstermemiştir. Toprak jeokimyasından elde edilen element konsantrasyonları Pb,Zn,Cu,Ni,As için sırasıyla 5,25 – 5977 mg/kg, 7,47 – 1281 mg/kg 1,6 – 353,6 mg/kg, 20 – 360,4 kg ve 3,82 – 83,35 mg/kg olarak belirlenmiştir. Pb,Zn,As ve Cu birbiriyle yüksek korelasyon göstermişlerdir ve bölgedeki yatakların aranmasında klaster aralifi sonucunda Pb,Zn,As elementlerinin en uygun olduğu belirlenmiştir. Tekli element, çoklu element ve element oranları tekniği anomali belirlemede özellikle çoklu element tekniği oldukça başarılı olmuştur. Eğer el tipi XRF kullanılacaksa Pb,Zn ve As birlikteliği, element oranları tekniği Pb-Zn jeokimyasal prospeksiyonda effektif olarak kullanılabilecektir.
Özet (Çeviri)
This study deals with application of the soil geochemistry on the carbonate hosted Zn-Pb mineralization in the Zamantı Mineral Province in central Tauride. The main purpose of this study is to find out pathfinder elements and soil geochemical application on the carbonate hosted Pb-Zn deposit in the region. Tauride hosts several high-potential Pb-Zn, Au, fluorite-barite, Fe and lateritic deposits and it is highly probable that there are a number of undiscovered occurrences in the region. The Akkaya Pb-Zn outcrop is located at the East part of the Tauride Tectonic belt in southern Turkey. Akkaya outcrop trending N55E and dipping NW is located in the Değirmentaş formation which composed of limestone and dolomitic limestone at the bottom of the Aladağ Nap structures. The outcrops have been formed by both replacement of the host rocks and infillings of the fractures and karstification cavities. According to ore microscopic and XRD investigations on the hand specimen taken from outcrop, main primery ore minerals are sphalerite, galena and pyrite. Structurally controlled bodies contain smitsonite, hydrozinkite, hemimorfite, seruzite, anglesite and vii plumbojarosite as a nonsulfide minerals. In the meantime, limonite, goethite and hematite are very common oxide minerals. The applicability of soil geochemistry surveys for exploration of mostly carbonate hosted MVT type Pb-Zn deposits was verified using statistical methods. In this respect, concentrations of 12 elements have been analyzed with portable XRF and ICP-MS in about 714 soil samples collected from the B horizon in the Dışbudak-Akkaya area. All elements had distorted rather than normal distributions. Concentrations range of Pb, Zn, Cu, Ni and As, are 5,25–5977 mg/kg, 7,47–1281 mg/kg, 1,6-353,6 mg/kg, 20-360,4 mg/kg and 3,82–83,35 mg/kg μg/kg, respectively. Pb, Zn, As and Cu are strongly correlated with each other and cluster analysis showed that these elements are the most suitable pathfinder element for the exploration MVT Pb-Zn deposit in the ragion. Application of the single, multi and element ratio anomaly technique has been succeed especially multi element association. Pb, Zn and As associations, if it has been used the portable XRF, element ratio can be effectively used in future Pb-Zn geochemical exploration.
Benzer Tezler
- Aladağlardaki (Delikkaya-Tekneli) Zn-Pb yataklarında gözlenen oksitli zonların mineralojisi ve oluşum koşullarının incelenmesi
Investigation of mineralogycal properties and formation conditions of oxide zones observed in Zn-Pb deposits at Aladaglar (Delikkaya-Tekneli)
FATİH PEKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiNiğde ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMAN LERMİ
- Eskişehir–Erenköy bölgesi manyezitlerinin oluşum mekanizmalarının jeokimyasal ve petrografik incelemesi
Formation mechanisms of Eskisehir–Erenköy region magnesites: A geochemical and petrographical investigation
TAHSİN AYKAN KEPEKLİ
Doktora
Türkçe
2015
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MACİD FİKRET SUNER
- Tekneli (Niğde) ve Delikkaya (Kayseri) Pb-Zn yataklarındaki alterasyonların mineralojik, jeokimyasal özellikleri ve kökeni
Geology, mineralogy and geochemistry genesis of alteration in Tekneli (Niğde) ve Delikkaya (Kayseri) Pb-Zn deposits
ALI JAWADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA ERKOYUN
- Orta ve doğu toroslarda bulunan karbonat yankayaçlı Pb-Zn cevher oluşumlarının alterasyon mineralojisi ve duraylı izotop nitelikleri
Alteration mineralogy and stable isotope characteristics of carbonate hosted Pb-Zn ore deposits in central and eastern taurides
AHMET CAN ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİN ÇİFTÇİ
- Bolkardağ-Aladağlar Pb-Zn cevherleşmelerinin kurşun izotop nitelikleri
Lead isotope characteristics of Pb-Zn mineralizations occurring in the Bolkardağ-Aladağlar ore district
SELİM SERDAR DEMİRÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiNiğde ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇOPUROĞLU