Deve Güreşi ritüellerinde müzik ve müzisyenlik
Music and musicianship in Camel wrestling rituals
- Tez No: 413936
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM YAVUZ YÜKSELSİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Sosyoloji, Music, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Deve Güreşi, Ritüel, Çingeneler, Müzik, Profesyonel Müzisyenlik, Camel Wrestling, Ritual, Gypsies, Music, Professional Musicianship
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Takvime bağlı ritüel olarak Türkiye'nin batısında Çanakkale'den Antalya'ya kadar olan bölge içerisinde, aralık ayından mart ayı sonuna kadar her pazar günü birkaç merkezde düzenlenen deve güreşi ritüelleri; ekonomik, kültürel ve toplumsal boyutları olan bir etkinliktir. Toplumsal yaşamın hiyerarşik karakterine, erkeklikle ilgili statülere, prestij yarışına ve değerler dünyasına gönderme yapıp, yaşamı 'sadece bir oyun' olarak kurduktan sonra 'bir oyundan daha fazlası' ile ilişkilenmektedir. Müzik, tüm diğer ritüellerde olduğu gibi deve güreşlerinin de vazgeçilmez unsurlarından biridir. Deve güreşi ritüellerinde müzik hizmeti, müzisyenlik mesleğini geçmişten günümüze profesyonel olarak sürdüren, Roman ve Abdal müzisyenler tarafından gerçekleştirilir. Eril bir ortam olan deve güreşi ritüellerinde müzisyenler ağırlıklı olarak erkeklerden oluşur. Sayıları az da olsa ailelerindeki erkek müzisyenlerle birlikte güreşlere gelen ve eril müzik icrası yapan kadın müzisyenlere de rastlanır. Ayrıca babalarının ya da aile büyüklerinin yanında çıraklık sürecini devam ettiren çocuk müzisyenler neredeyse bütün güreşlerde görülür. Toplumsal yapı içinde 'aşağı' konumlarından, ritüeli idare etme aşamasında geçici süreliğine de olsa 'yukarı' bir konuma yükselen bu müzisyenler, deve güreşinde birbirinden farklı biçimlerde icra edilen birkaç müzik hizmeti sunarlar. Ritüel odaklı olan hizmetler kapsamında komite ya da belediye tarafından kiralanarak sabit bir yerde ritüel habercisi olarak, develerin müzik eşliğinde dolaştırılmasında, deve sahipleri için düzenlenen 'halı gecesi' yapılan mekanın girişinde ve güreşlerde sembolik bir anlam taşıyan 'Köroğlu Havası'nı icra ederek develerin müzikle kızıştırılmasında görev alırlar. Ritüel odaklı olmayan hizmetler kapsamında ise; kiralanılan masaya sunulan anlaşmalı müzik hizmeti ve deve güreşi ritüellerinde ağırlıklı olarak görülen 'disko' olarak anılan bahşiş karşılığı müzisyenlik edimiyle hizmet sunarlar. Müzisyenler geçici bir statü değişimine uğramanın yanısıra; müşterilerinin istekleri doğrultusunda geçici süreliğine kiralanıp, tamamıyla müdahaleye açık bir ortamda müzik hizmeti sunarak, izlerkitlenin statüsünün korunması ve prestijinin beslenmesinde de önemli bir rol oynarlar. Türkçe
Özet (Çeviri)
Camel wrestling, a ritual affixed to a date on the calendar and seen in the western parts of Turkey from Canakkale to Antalya, is held at various places from December till end of the March every Sunday and has economic, cultural and social dimensions. After making references to the hierarchic character of life, to the statuses of manhood, to a prestige contest and to the world of values, and establishing and presenting life as 'just a game', it attaches itself to 'more than just a game'. Music, as in all other rituals, is a quintessential part of camel wrestling. Music is performed by 'Roman' and 'Abdal' musicians who have been professional musicians throughout history. Musicians, in this masculine atmosphere of camel wrestling, are predominantly male. There are a few female musicians, albeit in small numbers, who have come to the event together with male members of the family and perform masculine music. Furthermore, child musicians, who are the apprentices of their fathers or older members of the family, are a common sight at almost every wrestling event. Musicians, who are at the 'lower' strata of the social structure and are temporarily elevated to a 'higher' strata during the administration process of the rituals, perform various kinds of musical pieces. Among the ritual centered services rendered by them are taking the camels around as ritual announcers at a place rented from relevant authorities, performing the 'Koroglu Havasi', which has symbolic value during camel wrestling, at the entrance of the venue where the 'carpet night' is held for the owners of the camels and also provoking the animals into fighting via music during the rituals. Among the services rendered that are not related to rituals are performing music for the people at the rented tables and playing music for a fee under the name 'disco' frequently observed at camel wrestling rituals. Besides experiencing temporary status change, being hired to perform music in accordance with the wishes of the patrons in an environment that presents itself open to interventions also serves the role to preserve the status and to feed the prestige of the audience. İngilizce
Benzer Tezler
- Kültürel coğrafya açısından bir inceleme: Çanakkale ilinde geleneksel köy hayırları
A review in terms of culturel geography: Charity of the village in Çanakkale
İLKNUR ÇAVUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEDAT ÇALIŞKAN
- İnek, at, deve gübresi ve mısır silajından biyogaz üretimi
Biogas production from cow, horse, camel manures and maize silage
NURLAN AKHMETOV
- Sağlıklı ve ulkus kornealı tek hörgüçlü develerde gözden alınan swaplarda mikrobiyolojik incelemeler ve tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi
Studies on eye affections among HEALTY camels and camels with ulcus cornea:Bacteriological studies and treatment outcome
MEHMET TOKALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Veteriner HekimliğiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiCerrahi (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUH KILIÇ
- Karacadağ alanındaki önemli gübre böceği türlerinin (Coleoptera: Scarabaeidae; Hydrophilidae) biyoçeşitliliği, ekolojisi ve farklı gübre materyallerini dekompoze etme özellikleri
The ecology, the biodiversity of important species of dung beetle (Coleoptera: Scarabaeidae; Hydrophilidae) in Karacadag area and their decomposition abilities on different fertilizer materials
SEVAL ZEYBEK
- Aydın yöresi halk kültürünün incelenmesi
Başlık çevirisi yok
K. ZÜMRÜT HASBEK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FİKRET DEĞERLİ