Geri Dön

Deve Güreşi ritüellerinde müzik ve müzisyenlik

Music and musicianship in Camel wrestling rituals

  1. Tez No: 413936
  2. Yazar: ORÇUN BERRAKÇAY
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM YAVUZ YÜKSELSİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Müzik, Sosyoloji, Music, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Deve Güreşi, Ritüel, Çingeneler, Müzik, Profesyonel Müzisyenlik, Camel Wrestling, Ritual, Gypsies, Music, Professional Musicianship
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 168

Özet

Takvime bağlı ritüel olarak Türkiye'nin batısında Çanakkale'den Antalya'ya kadar olan bölge içerisinde, aralık ayından mart ayı sonuna kadar her pazar günü birkaç merkezde düzenlenen deve güreşi ritüelleri; ekonomik, kültürel ve toplumsal boyutları olan bir etkinliktir. Toplumsal yaşamın hiyerarşik karakterine, erkeklikle ilgili statülere, prestij yarışına ve değerler dünyasına gönderme yapıp, yaşamı 'sadece bir oyun' olarak kurduktan sonra 'bir oyundan daha fazlası' ile ilişkilenmektedir. Müzik, tüm diğer ritüellerde olduğu gibi deve güreşlerinin de vazgeçilmez unsurlarından biridir. Deve güreşi ritüellerinde müzik hizmeti, müzisyenlik mesleğini geçmişten günümüze profesyonel olarak sürdüren, Roman ve Abdal müzisyenler tarafından gerçekleştirilir. Eril bir ortam olan deve güreşi ritüellerinde müzisyenler ağırlıklı olarak erkeklerden oluşur. Sayıları az da olsa ailelerindeki erkek müzisyenlerle birlikte güreşlere gelen ve eril müzik icrası yapan kadın müzisyenlere de rastlanır. Ayrıca babalarının ya da aile büyüklerinin yanında çıraklık sürecini devam ettiren çocuk müzisyenler neredeyse bütün güreşlerde görülür. Toplumsal yapı içinde 'aşağı' konumlarından, ritüeli idare etme aşamasında geçici süreliğine de olsa 'yukarı' bir konuma yükselen bu müzisyenler, deve güreşinde birbirinden farklı biçimlerde icra edilen birkaç müzik hizmeti sunarlar. Ritüel odaklı olan hizmetler kapsamında komite ya da belediye tarafından kiralanarak sabit bir yerde ritüel habercisi olarak, develerin müzik eşliğinde dolaştırılmasında, deve sahipleri için düzenlenen 'halı gecesi' yapılan mekanın girişinde ve güreşlerde sembolik bir anlam taşıyan 'Köroğlu Havası'nı icra ederek develerin müzikle kızıştırılmasında görev alırlar. Ritüel odaklı olmayan hizmetler kapsamında ise; kiralanılan masaya sunulan anlaşmalı müzik hizmeti ve deve güreşi ritüellerinde ağırlıklı olarak görülen 'disko' olarak anılan bahşiş karşılığı müzisyenlik edimiyle hizmet sunarlar. Müzisyenler geçici bir statü değişimine uğramanın yanısıra; müşterilerinin istekleri doğrultusunda geçici süreliğine kiralanıp, tamamıyla müdahaleye açık bir ortamda müzik hizmeti sunarak, izlerkitlenin statüsünün korunması ve prestijinin beslenmesinde de önemli bir rol oynarlar. Türkçe

Özet (Çeviri)

Camel wrestling, a ritual affixed to a date on the calendar and seen in the western parts of Turkey from Canakkale to Antalya, is held at various places from December till end of the March every Sunday and has economic, cultural and social dimensions. After making references to the hierarchic character of life, to the statuses of manhood, to a prestige contest and to the world of values, and establishing and presenting life as 'just a game', it attaches itself to 'more than just a game'. Music, as in all other rituals, is a quintessential part of camel wrestling. Music is performed by 'Roman' and 'Abdal' musicians who have been professional musicians throughout history. Musicians, in this masculine atmosphere of camel wrestling, are predominantly male. There are a few female musicians, albeit in small numbers, who have come to the event together with male members of the family and perform masculine music. Furthermore, child musicians, who are the apprentices of their fathers or older members of the family, are a common sight at almost every wrestling event. Musicians, who are at the 'lower' strata of the social structure and are temporarily elevated to a 'higher' strata during the administration process of the rituals, perform various kinds of musical pieces. Among the ritual centered services rendered by them are taking the camels around as ritual announcers at a place rented from relevant authorities, performing the 'Koroglu Havasi', which has symbolic value during camel wrestling, at the entrance of the venue where the 'carpet night' is held for the owners of the camels and also provoking the animals into fighting via music during the rituals. Among the services rendered that are not related to rituals are performing music for the people at the rented tables and playing music for a fee under the name 'disco' frequently observed at camel wrestling rituals. Besides experiencing temporary status change, being hired to perform music in accordance with the wishes of the patrons in an environment that presents itself open to interventions also serves the role to preserve the status and to feed the prestige of the audience. İngilizce

Benzer Tezler

  1. Kültürel coğrafya açısından bir inceleme: Çanakkale ilinde geleneksel köy hayırları

    A review in terms of culturel geography: Charity of the village in Çanakkale

    İLKNUR ÇAVUŞOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    CoğrafyaÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VEDAT ÇALIŞKAN

  2. İnek, at, deve gübresi ve mısır silajından biyogaz üretimi

    Biogas production from cow, horse, camel manures and maize silage

    NURLAN AKHMETOV

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    EnerjiGazi Üniversitesi

    Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İRFAN AR

  3. Sağlıklı ve ulkus kornealı tek hörgüçlü develerde gözden alınan swaplarda mikrobiyolojik incelemeler ve tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi

    Studies on eye affections among HEALTY camels and camels with ulcus cornea:Bacteriological studies and treatment outcome

    MEHMET TOKALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Veteriner HekimliğiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Cerrahi (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NUH KILIÇ

  4. Karacadağ alanındaki önemli gübre böceği türlerinin (Coleoptera: Scarabaeidae; Hydrophilidae) biyoçeşitliliği, ekolojisi ve farklı gübre materyallerini dekompoze etme özellikleri

    The ecology, the biodiversity of important species of dung beetle (Coleoptera: Scarabaeidae; Hydrophilidae) in Karacadag area and their decomposition abilities on different fertilizer materials

    SEVAL ZEYBEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    ZiraatHarran Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE ÇIKMAN

  5. Aydın yöresi halk kültürünün incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    K. ZÜMRÜT HASBEK ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik Üniversitesi

    Türk Halk Oyunları Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. FİKRET DEĞERLİ