Kültürel mekân ve aktarım bağlamında Türkiye'deki geleneksel güreşler
Traditional wrestling in Türkiye in the context of cultural space and transmission
- Tez No: 868267
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Halk biliminin çalışma kadrolarından biri olan geleneksel sporlar, toplumların kültürel mirasını, kimliğini ve kültürel hafızasını korumada önemli bir rol oynamaktadır. Geleneksel sporlar, yalnızca bir fiziksel aktivite aracı değil, aynı zamanda toplulukların kültürel ifadelerinin somut biçimleridir. Bu sporlar, ritüel, tören, giyim-kuşam, müzik, usta-çırak ilişkisi gibi unsurlar aracılığıyla toplumsal değerleri pekiştirmektedir. Geleneksel sporlar, topluluk üyeleri arasında güçlü bir aidiyet duygusu oluşturmakta ve kültürel belleğin nesilden nesile aktarılmasını sağlamaktadır. Bu tez çalışması, Türkiye'deki geleneksel sporlardan biri olan güreşi odağa almaktadır. Çalışmada, Aşırtmalı Aba Güreşi, Kapışmalı Aba Güreşi, Karakucak Güreşi, Kuşak Güreşi, Şalvar Güreşi ve Yağlı Güreş ele alınmıştır. Çalışma evreni olarak, Türkiye'de birçok şehirde güreşlerin yapılmasına rağmen, yukarıda belirtilen güreşlerin icra edildiği şehirlerden temsil niteliğinde birer örnek seçilmesine özen gösterilmiştir. Bu bağlamda Aşırtmalı Aba Güreşi için Gaziantep, Kapışmalı Aba Güreşi için Hatay, Karakucak Güreşi ve Şalvar Güreşi için Kahramanmaraş, Kuşak Güreşi için Eskişehir ve Yağlı Güreş için Edirne şehirleri seçilmiştir. Tez kapsamında ele aldığımız güreşlerin icra edildiği bölgede güreş müsabakası yanında şenlikler bulunmaktaysa bu etkinlikler de özellikle çalışmamıza dâhil edilmiştir. Tezde geleneksel güreşlerin kültürel önemi, aktarım dinamikleri ve bu mirası korumak ve sürdürmek için kültürel mekânların oynadığı rol değerlendirilmiştir. Bu tezde, geleneksel sporların kültürel mirasın korunması ve aktarımındaki rolü alan araştırmasına dayanarak bütüncül bir bakış açısıyla incelenmiştir.“Giriş”bölümünde, konunun tarihsel arka planı, tezin amacı, hipotezi, önemi, yöntemi ve kapsamı detaylandırılmıştır.“UNESCO ve Geleneksel Sporlar”başlıklı ikinci bölümde, küreselleşmenin geleneksel sporlar üzerindeki etkileri, UNESCO'nun SOKÜM Sözleşmesi ve KİFAÇ Sözleşmesi aracılığıyla bu sporları koruma çabaları ve“herkes için spor”sloganı altında geleneksel sporların korunma ve yaşatılma süreçleri analiz edilmiştir. Üçüncü bölüm olan“Kültürel Mekânın Belleği ve Geleneksel Güreşler”, geleneksel güreşlerin kültürel mekânlarla ilişkisini, ritüellerin ve mekânın güreşlerin sürdürülebilirliğindeki rolünü ve paydaşlarının kültürel kimliklerinin güreşler üzerindeki etkilerini incelemektedir.“Kültürel Miras Aktarımı ve Geleneksel Güreşler”başlıklı dördüncü bölümde, geleneksel güreşlerin belleğin aktarımındaki rolü, bildirişim alanı olarak güreşlerin katılımcılar üzerindeki etkisi ve usta-çırak ilişkisinin bu sporların sürdürülebilirliğindeki önemi değerlendirilmiştir.“Sonuç ve Öneriler”bölümünde, elde edilen bulgular özetlenmiş ve güreşe ilişkin kültürel mirasın korunması için çeşitli öneriler sunulmuştur. Bu çalışma, geleneksel güreşlerin kültürel sürdürülebilirlikteki kritik rolünü vurgulamakta ve bu alana katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Traditional sports, as one of the focal areas of folklore studies, play an important role in preserving the cultural heritage, identity, and cultural memory of societies. These sports are not merely physical activities but also tangible forms of cultural expressions of communities. Through elements such as rituals, ceremonies, attire, music, and the master-apprentice relationship, traditional sports reinforce social values. They create a strong sense of belonging among community members and ensure the intergenerational transmission of cultural memory. This thesis focuses on traditional wrestling, one of the traditional sports in Türkiye. The study examines various forms of wrestling such as Aşırtmalı Aba Wrestling, Kapışmalı Aba Wrestling, Karakucak Wrestling, Kuşak (Belt) Wrestling, Şalvar Wrestling, and Oil Wrestling. Although wrestling is practiced in many cities across Türkiye, representative samples from specific cities where these wrestling forms are performed were chosen. Specifically, Gaziantep for Aşırtmalı Aba Wrestling, Hatay for Kapışmalı Aba Wrestling, Kahramanmaraş for Karakucak Wrestling and Şalvar Wrestling, Eskişehir for Kuşak (Belt) Wrestling, and Edirne for Oil Wrestling were selected. If festivals accompany the wrestling matches in these regions, they were also included in the study. The thesis evaluates the cultural significance of traditional wrestling, its transmission dynamics, and the role of cultural spaces in preserving and maintaining this heritage. The“Introduction”section provides a comprehensive historical background, detailing the thesis's purpose, hypotheses, significance, methodology, and scope. The second section, titled“UNESCO and Traditional Sports”, analyzes the impact of globalization on traditional sports, UNESCO's efforts to protect these sports through the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage and the Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions, and the preservation and revitalization processes under UNESCO's“Sports for All”slogan. The third section,“Cultural Space and Traditional Wrestling”, examines the relationship between traditional wrestling and cultural spaces, the role of rituals and spaces in the sustainability of wrestling, and the influence of stakeholders' cultural identities on wrestling. The fourth section,“Transmission of Cultural Heritage and Traditional Wrestling”, discusses the role of traditional wrestling in the transmission of memory, the impact of wrestling as a communicative space on participants, and the importance of the master-apprentice relationship in maintaining these sports. The“Conclusion and Recommendations”section summarizes the findings and offers various suggestions for preserving the cultural heritage related to wrestling. This study emphasizes the critical role of traditional wrestling in cultural sustainability and aims to contribute to this field.
Benzer Tezler
- Türkiye'de Akdeniz'e kıyısı olan geleneksel konutlarda malzeme ve renk araştırması
Research of material and color on traditional houses at the Mediterranean coast of Turkey
BÜKET GÜÇBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İç Mimari ve DekorasyonAtılım Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FERAY ÜNLÜ
- Lisansüstü sanat eğitimi programlarında otobiyografik ifade olanaklarına dayalı çağdaş sanat uygulamalarının psikanalitik ve otoetnografik analizi
Psychoanalytic and autoethnographic analysis of contemporary art practices based on possibilities of autobiographical expression in postgraduate art education programs
AŞKIN BAHADIR
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİLE ARZU AYTEKİN
- Kentsel müdahalenin çeviri etkinliği bağlamında kavramsallaştırılması: Bir çeviri bölgesi olarak Yeldeğirmeni Mahallesi
Conceptualizing urban intervention in the context of the translational activity: Yeldeği̇rmeni̇ neighborhood as a translation zone
AYŞE AYHAN
Doktora
Türkçe
2019
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE BOGENÇ DEMİREL
- Mı̇marlık dı̇lı̇ üzerı̇ne bı̇r ı̇nceleme: Türkı̇ye'dekı̇ güncel mı̇marlık söylemlerı̇ ve mı̇tlerı̇
An investigation upon language of architecture: Current architectural discourses and myths in Turkey
GÜZİN ÖZTOK
- İngiltere'de yaşayan Kıbrıslı Türkler üzerine sosyo-kültürel yapı analizi
A Structural social-cultural analysis of Turkish Cypriots wholive in England
GÖNÜL GÖKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU