Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarının okulların akademik iyimserlikleri ile örgütsel bağlılık ve okul başarısıyla ilişkisi
The relationship of distributed leadership behaviours of school principals with schools' academic optimism and organizational commitment and school achievement according to teacher perceptions
- Tez No: 418221
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AHMET AYIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dağıtımcı liderlik, akademik iyimserlik, örgütsel bağlılık, okul başarısı, okul yöneticileri, Distributed leadership, academic optimism, organizational commitment, school achievement, school principals
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Bu araştırma, öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları, okulların akademik iyimserlikleri, öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve okul başarısı arasındaki ilişkileri belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, bu amaca yönelik olarak ilişkisel tarama modeli uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim öğretim yılı, Erzurum il merkezinde bulunan 40 kamu ortaokulunda görev yapmakta olan 772 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Hulpia, Devoos ve Rosseel (2009a) tarafından geliştirilen ve Baloğlu (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan Dağıtımcı Liderlik Envanteri; Hoy, Tarter ve Woolfolk Hoy (2006) tarafından geliştirilen ve Yıldız (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan Akademik İyimserlik Ölçeği Okul Formu; Üstüner (2009) tarafından geliştirilen Öğretmenler için Örgütsel Bağlılık Ölçeği ve ortaokulların TEOG ortalamaları kullanılarak toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS ve LISREL programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistikler, parametrik testlerden t testi ve nonparametrik testlerden Kruskal Wallis H ve Mann Whitney U testleri kullanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Çarpım Momentler Korelasyon analizi ve yordama gücünü incelemek için çoklu doğrusal regresyon analizi ve yapısal eşitlik modeli uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğretmenlerin okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarına, okulların akademik iyimserlik düzeyine ve örgütsel bağlılığa ilişkin algılarının orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarının ve okulların akademik iyimserlik düzeylerinin cinsiyet ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı ve öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının mesleki kıdem değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı bulunmuştur. Araştırmanın bulguları, okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile okulların akademik iyimserlik düzeyi ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasında; okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı ve okul başarısı arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları, akademik iyimserliğin veli ve öğrenciye güven, ortak öz yeterlik, akademik vurgu boyutlarını ve öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını anlamlı düzeyde yordamaktadır. Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile okulların akademik iyimserlikleri arasındaki ilişkide öğretmenlerin örgütsel bağlılığının aracı etkiye sahip olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine the relationship among school principals' distributed leadership behaviours, academic optimism of schools, organizational commitment and school achievement according to teacher perceptions. For this purpose, correlational survey model has been used in this study. The study group consists of 772 teachers working at 40 state-run secondary schools of Erzurum during 2014-2015 academic year. The data of the study has been collected by using Distributed Leadership Inventory which was developed by Hulpia, Devoos and Rosseel (2009a) and adapted to Turkish by Baloğlu (2012), Academic Optimism Scale School Form which was developed by Hoy, Tarter and Woolfolk Hoy (2006) and adapted to Turkish by Yıldız (2011), Organizational Commitment Scale for Teachers which was developed by Üstüner (2009) and the averages of school grades for the exam of Transition from Primary to Secondary Education (TEOG). The data has been analysed with SPSS and LISREL programmes. Some descriptive statistics such as frequencies, percentages, arithmetic mean and standard deviation have been used; t-test which is one of the parametric tests, Kruskall Wallis H and Mann Whitney U which are among non-parametric tests, have been used. Besides, Pearson Moment Correlation has been used in order to determine the relationships among the variables; and multiple linear regression analysis and structural equation modelling have been used to investigate predictive power of distributed leadership. According to the findings of the study, it is determined that teachers' perceptions towards school principals' distributed leadership behaviours, academic optimism levels of schools and organizational commitment are at moderate level. It is found that, school principals' distributed leadership behaviours and academic optimism levels of schools differentiate significantly according to gender and professional experience variables; and teachers' organizational commitments differentiate significantly according to professional experience of teachers. The findings of the study have revealed that, there is a positive and significant relationship between school principals' distributed leadership behaviours and academic optimism levels of schools and teachers' organizational commitments; also there is a positive and significant relationship between academic optimism levels of schools and teachers' organizational commitments and school achievement. Besides, school principals' distributed leadership behaviours significantly predict trust in parents and students, collective self efficacy and academic emphasis dimensions of academic optimism as well as teachers' organizational commitments. It is observed that teachers' organizational commitments have mediating effect on the relationship between school principals' distributed leadership behaviours and academic optimism of schools.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin mesleki topluluk düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between school administrators' distributed leadership behaviors and teachers' professional community
MERYEM KULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEDİM ÖZDEMİR
- Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik uygulama becerileri ile örgüt iklimi arasındaki ilişkiler
Relationships between distributed leadership practice skills of school administrators and organizational climate
MEHMET ÇOMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ BALOĞLU
- Öğretmenlerin yöneticilerinin dağıtımcı liderlik rollerine olan algılarının yaşadıkları örgütsel stres ile ilişkisi
The relationship of teachers' perceptions about the distributed leadership roles of administrators with organizational stress
HAMZA ARIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAdıyaman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇAĞLAR ÇAĞLAR
- İlköğretim kurumlarında dağıtımcı liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki(Seydikemer örneği)
The relation between the distributed leadership and organizational commitment in the elementary educational institutions (The case of Seydikemer)
ZAFER YETİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN GÜROL
- Beden eğitimi öğretmenlerinin çalışma ortamlarındaki örgütsel adalet düzeyinin etik liderlik davranışlarına etkisi (Kırıkkale il örneği)
Influence of organizational justice level of physical education teachers in work environments on the ethical leadership behaviors (Kırıkkale province example)
HÜSEYİN ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
SporMehmet Akif Ersoy ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARBAROS SERDAR ERDOĞAN