Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda söz - öncesi sosyal iletişim becerilerinin dilin bileşenleri ile ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between prelinguistic social communication skills and the components of language in children with autism spectrum disorders
- Tez No: 419285
- Danışmanlar: PROF. DR. FUNDA ACARLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Bu araştırmada Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklarda sözel olmayan sosyal iletişim becerilerinden ortak dikkat başlatma, taklit, oyun ve jestler ile sözel dil gelişimi arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 3.0-8.2 yaş arası, 10'u kız, 59'u erkek toplam 69 OSB tanılı çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada OSB olan çocukların sözel olmayan sosyal iletişim becerileri bir grup işlem ile değerlendirilmiştir. Ayrıca çocuklardan sohbet bağlamında dil örneği alınarak, dilin bileşenlerine yönelik ölçümler olan ortalama sözce uzunluğu (OSU), eylemsi oranı, farklı sözcük sayısı (FSÖZS), uygun olmayan cevap sayısı ve sohbette sıra alma oranı hesaplanmıştır. Araştırmanın nedensel karşılaştırma deseninde planlanan ilk aşamasında, sözel olmayan sosyal iletişim becerilerinde dilin gelişim düzeylerine göre farklılaşma olup olmadığı incelenmiştir. Bu amaçla OSB olan çocuklar OSU'na göre sözel dile sahip olmayam, tek sözcük döneminde olan, basit cümle dönemine olan ve karmaşık cümle döneminde olan çocuklar olarak gruplara ayrılmış ve taklit, oyun, ortak dikkat başlatma ve jestler için gruplar arası farklara bakılmıştır. Araştırma sonucunda tüm sözel olmayan sosyal iletişim becerileri açısından gruplar arası anlamlı farklılıklar olduğu ve taklit, oyun, ortak dikkat başlatma ile jest puan ortalamalarının çocukların dil düzeyi ile paralel bir artış gösterdiği bulunmuştur. Araştırmanın ikinci aşaması korelasyonel araştırma deseninde planlanmıştır. Bu aşamada kendisini sözel olarak ifade eden OSB olan çocuklarda, sözel olmayan sosyal iletişim becerilerinin, dilin biçimbirim bilgisi/sözdizimi, anlam bilgisi ve kullanım bilgisi bileşenlerine ilişkin ölçümlerden hangilerini anlamlı olarak yordadığı incelenmiştir. Analiz sonucunda, oyun becerilerinin dilin biçimbirim bilgisi/sözdizimi ölçümlerinden OSU'yu ve eylemsi oranını anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Dilin kullanım bilgisine ilişkin ölçüm olan sohbette sıra almayı, ortak dikkat başlatma ve taklit becerilerinin anlamlı olarak yordadığı, kullanım bilgisine ilişkin diğer bir ölçüm olan UOC sayısını sözel olmayan sosyal iletişim becerilerinden hiçbirinin anlamlı olarak yordamadığı belirlenmiştir. Dilin anlam bilgisine ilişkin bir ölçüm olan FSÖZS'ü oyun, taklit ve ortak dikkat başlatmanın anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to examine the relationship between verbal language development and initiating joint attention, imitation, play, and gestures which are nonverbal social communication skills for children with Autism Spectrum Disorder (ASD). The study group consisted of 69 children with ASD of which 10 were girls, and 59 were boys who were 3.0 to 8.2 years old. Nonverbal social communication skills of children with ASD were assessed by a group of tasks. Moreover, by collecting language sample of the children in the conversational context, measurements for language components which were the mean length of utterance (MLU), the ratio of relative clauses, the number of different words (NDW), the number of inappropriate responses (NIR), and the ratio of taking turns during the conversation were calculated. For the first stage of the study which was in casual comparative design, it was examined whether there was a significant difference in the nonverbal social communication skills in terms of language development level. For this purpose, children with ASD were grouped as at the pre-linguistic stage, one-word stage, simple sentence stage, and complex sentence stage and group differences were examined in terms of imitation, play, initiating joint attention, and gestures. The results showed that in terms of all of the nonverbal social communication skills there were significant group differences and the mean scores of the imitation, play, initiating joint attention, and gestures increased in parallel with the child's language level. The second stage of the study was in correlational research design. At this stage, for the children with ASD who were verbal, whether the components of language such as morphology/syntax, semantics, and pragmatics were significantly predicted by the nonverbal social communication skills were examined. The results of the analyses showed that the MLU and the ratio of relative clauses which were morphology/syntax measurements were significantly predicted by the play skills. Taking turns during the conversation which was one of the measures for the pragmatics was significantly predicted by initiating joint attention and imitation skills, NIR which was another measure for the pragmatics was not significantly predicted by any of the nonverbal social communication skills. NDW which was a measure for the semantics was significantly predicted by play, imitation, and initiating joint attention.
Benzer Tezler
- Otizm spekturm bozukluğu olan ve normal gelişim gösteren çocuklarda,pragmatik dil becerilerinin ve dil gelişimlerinin incelenmesi
Examination of pragmatic language skills and language development in children withautism spectrum disorder and normal development
SENA DELİKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimKapadokya ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKİYE YALAP
- Erken sosyal iletişim ölçeği (ESCS)'nin Türkçeye uyarlanması: Pilot çalışma
Adaptation of early social communication scale (ESCS) to Turkish: Pilot study
BENAN SIRCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İletişim Bilimleriİstanbul Medipol ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZMİYE EVRA GÜNHAN ŞENOL
- Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların annelerinin söz öncesi amaçlı iletişim bilgi düzeyleri ile çocukların sosyal iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between preverbal purposeful communication knowledge levels of mothers of children with Autism Spectrum Disorder and children's social communication skills
ZEKİYE NUR GÜMÜŞSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA ACARLAR
- OSB olan söz öncesi dönemdeki çocukların annelerinin ve öğretmenlerinin çocukların sosyal iletişim becerilerine yönelik değerlendirmelerinin karşılaştırılması
comparison of whether there was a significant difference in the evaluations of the mothers having children with ASD and their teachers relating to the children' s social communication skills
MUHAMMED FATİH ALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNAYET FUNDA ACARLAR
- Okul öncesi eğitime devam eden otizm spektrum bozukluğu olan çocukların eğitime katılımlarına ilişkin çevrelerindeki bireylerin görüşleri
Views of individuals around children with autism spectrum disorder related to pre-school education participation
BEYZA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiErken Çocuklukta Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE AYYILDIZ