Geri Dön

Zübdetü'l - Âsâr [vr. 461b - 474b] adlı eserin transkripsiyon ve değerlendirilmesi

The transcription and evaluation of Zübdetül'- Âsâr [vr. 461b - 474b]

  1. Tez No: 421705
  2. Yazar: ŞEYDA DUMAN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÜLAY ÇINAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 148

Özet

Altın Orda Hanlığı'nın zayıflaması üzerine ülkede baş gösteren iktidar mücadelesi Coçi'nin beşinci oğlu Şeybanî neslinden Ebulhayr Han liderliğinde Deşt-i Kıpçak'ta yeni bir siyasi oluşuma zemin hazırlamıştır. Devletleşme süreci Muhammed Şeybanî Han dönemine kadar devam etmiş ve 1500 yılında Maveraünnehir'de Özbek Hanlığı teşekkül etmiştir. Bu döneme tanıklık eden Abdullah bin Muhammed bin Ali Nasrullahî Timurlu hizmetinde görevli iken Horasan şehrinin Muhammed Şeybanî Han tarafından ele geçirilmesi ile Özbek Hanlığı'nın hizmetine girmiştir. Bu tarihten itibaren Muhammed Şeybanî Han'ın Horasan'daki fetihlerini bizzat müşahede etmiştir. Şeybanî Han'ın icraatlarını gözlemlediği ve birincil kaynaklardan işittiği üzere bir çalışma kaleme almış ve bu çalışmasına Zübdetü'l-Âsâr adını vermiştir.Eserini Hz. Nuh'un oğlu olduğu varsayılan Yafes'ten itibaren başlatmıştır. Müelliffin eseri bir dünya tarih niteliğindedir. Özellikle Timurluların son dönemi ile Şeybanî Han'ın Maveraünnehir, Türkistan ve Horasan'daki ilerleyişine dair aktarılan bilgiler (5368 no'lu nüsha vr. 461b-474b ve 608 no'lu yazma vr. 205a-216b), eserin orijinal bölümünü oluşturmaktadır. Muhammed Şeybanî Han'ın son demlerinde kuzeyde Kazaklar, güneybatıda Safeviler karşısındaki yenilgisi ve bu mağlubiyete giden süreci oluşturan etkenler ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.Bu bakımdan büyük önem ihtiva eden bu eserin elimizde bulunan iki nüshasından istifade edilerek Şeybanî Hanlığı dönemini kapsayan ilgili varaklarla dönemin askeri ve siyasi hadiseleri irdelenmiş, detaylı bir çalışma ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Power struggle appearing after the decline of Golden Horde Khanate led to a new political formation in Dasth-ı Kipchak with the leadership of Abulkhayr Khan from the Shibanids. The process of founding a state continued until Muhammed Shaybani Khan period and Uzbek Khante was founded on Mawarannahr in 1500. While Abdullah bin Muhammed Bin Ali who witnessed that event was on duty at Nasrullahî Timurid's command, Horasan was captured by Muhammed Shibani Khan and he started serving to Uzbek Khanate. From that time on, he observed Muhammed Shaybani's conquests personally. He wrote a work observing Shaybani Khan's action sand getting information from the primary resource sand he named his book Zubdat al Asar. He started his work from Yasef who is known to be the son of Noah. The work of the author is regarded as a universal history. The information(copy no:5368 foil 461b-474b and copy no:608 foil 205a-216b) about the last period of Timurids sand progress of Shaybani Khan into Mawarannahr, Turkistan and Khorasan constitutes the main part of the work. The defeat of Muhammed Shaybani Khan to Kazaks in the North and Safevids in the South westand the reasons forthose defeats have been told in details. The military and political events of the period have been examined by benefitting from the two copies of the work which is of the great importance and this work has been presented.

Benzer Tezler

  1. Abdullah İbn Ali-yi Nasrullahî, Zübdetüʼl-Asâr (Metin-inceleme-sözlük)

    Abdullah Ibn Ali-yi Nasrullahi, Zubdat Al-Athār (Text-analysing-glossary)

    SEVİM ERDEM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimYıldız Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ

  2. زُبْدَةُ اَلْقَوَاعِدِ وَعُقْدَةُ اَلْفَوَائِدِ فِي شَرْحِ عَوَامِلِ اَلْبَرْكَوي لِوَلِيِّ اَلدِّينِ اَلْبِكَائِيِّ(ت. 1183هـ) دراسةَ وتحقيق

    Zübdetü'l-Kavâ'ıd ve 'Ukdetü'l-Fevâ'ıd'ı) çalışmanın el yazmasının başarısı ile ilgili önemi

    MAHDİ MHMOOD SHAKİR ATABI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2022

    DinÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAİBA FARHAT

  3. Sunkuri'nin Zübdetü'l-Akâid Nuhbetü'l-Fevâid adlı eserinin tahlil ve değerlendirilmesi

    The analyse and the evaluation of Sunquri̇'s work Zubdat al-'Aqāid Nuhbat al-Fawāid

    CEBRAİL KÜLLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL İBRAHİM BULUT

  4. Zübdetü'l-Beyan (inceleme-metin-dizin)

    Zübdetü'l-Beyan (preface, ıntroduction and conclusion.)

    NİMET KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. EMİN EMİNOĞLU

  5. Mehmet Rif'at'ın Zübdet'ül-Münşe'ât'ı (İnceleme-metin)

    Zübdetü'l-Münşeʾât of Mehmed Rif'at (Review-text)

    MURAT ŞEKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET YENİKALE