Çok kriterli karar vermede bulanık TOPSIS yöntemi: Enerji ve endüstri projeleri seçimi üzerine bir uygulama
Fuzzy TOPSIS method in multi criteria decision making: An application on selection of energy and industrial projects
- Tez No: 423026
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET AKSARAYLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Günlük yaşantımızın ayrılmaz bir parçası olan karar verme, yönetsel başarının gerçekleşmesi için anahtar bir rol oynamaktadır. Karar vericiler amaçlarını en iyi şekilde başarmak için olabildiğince iyi kararlar almaya çalışırlar. Karar vericilerin çeşitli sorunlar karşısında seçtikleri her eylem ve davranış, bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde verilen bir kararın yansımasıdır. Bu sorunları daha sistematik bir şekilde çözmek ve daha sağlıklı sonuçlar elde etmek için bazı yaklaşımlara ihtiyaç duyulmuştur. Globalleşme ile birlikte ekonomik ve sosyal alanda yaşanan hızlı gelişim ve değişimler, rekabet şartlarının zorlaşmasına ve organizasyonların mevcut kaynaklarını kullanırken daha dikkatli davranmalarına neden olmuştur. Organizasyonlara değer katacak doğru kararların verilmesi için büyük ölçekli problemlerin çözüme ulaştırılması gerekmektedir. Büyük ölçekli problemlerin karar verme sürecinde, dikkate alınması gereken pek çok kriter ve alternatif bulunmaktadır. Bir karar probleminde, alternatiflerin çok sayıda kriterin varlığı altında değerlendirilmesi söz konusu olduğunda, çok kriterli karar verme teknikleri kullanılmaktadır. Karar verme, her zaman belirlilik ortamında gerçekleşmeyebilir. Gerçek hayatta kararlar çoğunlukla belirsizlik ve bulanıklık altında verilir. Karar vericiler karar verirken genellikle net değildirler ve kararlarını kesin sayısal değerlerle açıklayamazlar. Karşılaşılan karmaşık durumların modellenmesinde çok kriterli karar verme yöntemlerindeki deterministik yaklaşımlar yetersiz kalabilmektedir. Çok kriterli karar verme yöntemleri, karar verilerinin belirsiz olduğu durumlara uyarlanarak bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri olarak geliştirilmiştir. Yapılan çalışmanın amacı, bulanık çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Bulanık TOPSIS tekniğinin, karar verme yöntemlerinin içerisindeki yerini belirleyerek, karar vericilerin amaçları doğrultusunda karar sonucuna ne derecede etkin ve hızlı ulaştırdığını ortaya koymak ve büyük ölçekli enerji ve endüstri projelerinin seçimini ve önem derecelerine göre sıralanmasını sağlayacak bir model önerisi sunmaktır. Çalışma, inşaat ve mühendislik alanında faaliyet gösteren ve pazarda önemli bir paya sahip olan bir anonim şirketin, Türkiye'nin belirli bölgelerinde gerçekleştirmek istediği enerji ve endüstri projelerinin Bulanık TOPSIS tekniği ile değerlendirilmesini kapsamaktadır.
Özet (Çeviri)
Decision making which is an integral part of our daily lives, plays a key role in the realization of managerial success. Decision makers try to take the best decisions to achieve their goals. Every action and behavior selected by decision makers across a variety of problems reflects consciously or unconsciously a decision given. Some approaches are needed to solve more systematically this problems and obtain more reliable results. Rapid developments and changes occurring in economical and social field along with globalization have caused to get difficult competing conditions and to be more careful in using current resources of organizations. In order to make right decisions that add values to organizations, large scale problems need to be solved. In decision making process of large scale problems, there has been lots of criterias and alternatives that need to be considered. In a decision problem, in the case of evaluating of alternatives in the presence of many criterias, multi-criteria decision making techniques are used. Decision making can not always come true in the certainty environment. In real life, decisions often are given under uncertainty and fuzziness. Decision makers when deciding usually are not clear and can not explain exact numerical values their decisions. Deterministic approaches in multi criteria decision making methods are inadequate for modeling complex situations encountered. Multi criteria decision making methods has been developed as fuzzy multi criteria decision making methods by adapting situations where the data is uncertain. Aim of study is to reveal how effective and fast for the purposes of decision makers by determining place of fuzzy TOPSIS technique that is one of fuzzy multi criteria decision making methods in the decision making techniques and offer a model proposal to enable selection and ranking according to the level of importance of the large-scale energy and industrial projects. The study, a joint stock company which operates in the construction and engineering sectors and has a significant market share, includes assessment with fuzzy TOPSIS technique energy and industry projects wanting to achieve in Turkey's certain areas
Benzer Tezler
- Development of decision support model for selecting an equipment maintenance plan using a fuzzy MCDM approach
Bulanık ÇKKV yaklaşımı kullanarak bir bakım planının seçilmesi için karar destek modelinin geliştirilmesi
FATHIA SGHAYER ABDULGADER
Doktora
İngilizce
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiAtılım ÜniversitesiMühendislik Sistemlerinin Modellenmesi ve Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BABEK ERDEBİLLİ
- Extensions of Z-fuzzy numbers and novel multi criteria decision making models
Z-bulanık sayıların uzantıları ve yeni çok kriterli karar verme modelleri
NURDAN TÜYSÜZ
Doktora
İngilizce
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Bulanık yaklaşımlı çok kriterli karar verme yöntemleriyle tedarikçi seçimi; inşaat sektöründe bir uygulama
Supplier selection by using fuzzy based multi-criteria decision-making methods an application in construction industry
MUHAMMET CİHAT BEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Kültür Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET NURETTİN UĞURAL
- Mekansal analiz teknikleri ile çok kriterli karar verme yaklaşımı kullanılarak raylı sistem güzergah analizi
Rail system route analysis using multi criteria decision making with spatial analysis techniques
BERNA ÇALIŞKAN
Doktora
Türkçe
2023
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Bütçeleme yazılımı seçimi için bir yaklaşım: Küresel Bulanık Doğrusal Programlama Metodu
An approach to select budgeting software: Spherical Fuzzy Linear Programming Method
ELİF ÖZVATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAN ÇEBİ