Tükenmişlik, aile yapısı ve sosyal destek ilişkileri üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 42311
- Danışmanlar: PROF. DR. SUNA TEVRÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, İşletme, Sociology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Örgütsel Davranış Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
îş gereği karşılaştıkları kişilerle kurdukları sık ve yoğun etkileşimlerden dolayı farklı bir stres tepkisi olan tükenmişliği yaşayanların durumu son yıllarda ilgi toplayan bir konudur. Bu konu tükenmişliğe yol açan örgütsel ve örgüt dışı etkenler, tükenmişliğin zararlı sonuçlan ve bu olguyla mücadele yöntemleri çerçevesinde ele alınmaktadır. Bu çalışmada, tükenmişliğin etkisini azaltacağı varsayılan aile yapısı ve sosyal destek değişkenleriyle tükenmişliğin ilişkisinin araştırılması; insanlarla yakın etkileşim içerisindeki çalışma tarzları nedeniyle tükenmişliğe aday meslekler arasındaki farklılıkların belirlenmesi ve farklı demografik özelliklere sahip deneklerin tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılması planlanmıştır. Araştırmanın örnekleminde 71'i öğretmen, 57'si satış elemanı, 41'i trafik polisi ve 41'i laborant olan toplam 210 denek yer almıştır. Bu deneklerden tükenmişlik, aile yapısı, sosyal destek değişkenleriyle ve demografik durumlarıyla ilgili verilerin toplanması amacıyla Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Aile Yapışım Değerlendirme Aracı, Sosyal Destek Ölçeği ve Demografik Bilgi Anketi kullanılmıştır. Tükenmişlik, aile yapısı ve sosyal desteğin ölçülmesinde kullanılan araçlar için yapılan güvenilirlik çalışması ve asal bileşenler analizinde, iç tutarlılığın yeterli düzeyde bulunduğu ve maddelerin kavramsal yönden adlandırılması mümkün bileşenlere ayrıldığı görülmüştür. Asal bileşenler analizi sonucunda Maslach Tükenmişlik Ölçeği dört (Duygusal Tükenme, Canlılık, Katılık, Başkalarına İlgi), Aile Yapısını Değerlendirme Aracı dört (Ailede Belirgin Yapı, Ailede Açık İletişim, Aile İçi Uzlaşma, Ahenkli Aile Bağlan) ve Sosyal Destek Ölçeği üç (Bilgisel ve Maddi Destek, Duygusal Destek, Beraberlik Desteği) boyut ortaya koymuştur. Analizler, tükenmişliğin, aile yapısı ve sosyal destekle; aile yapısı ve sosyal desteğin de birbiriyle ilişkili bulunduğunu göstermiştir. Bu bulgulardan iş ve ailenin karşılıklı etkileşim içinde olduğu ve ailenin sosyal destek rolünü üstlendiği anlaşılmaktadır. Meslek grupları arasında tükenmişliğin özünde yer alan Duygusal Tükenme yönünden bir farklılığa rastlanmamış; anlamlı farklar Katılık ve Başkalarına İlgi boyutlarında elde edilmiştir. Demografik değişkenlerden yaş, çalışma süresi, gelir düzeyi, çocuk sayısı, cinsiyet, medeni durum ve unvan değişkenlerinin tükenmişlik boyutlarından Canlılık, Katılık ve Başkalarına İlgi ile ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Burnout is a distinctive aspect of stress which can be defined as a pattern of responses to work-related stressors. Employees begin to experience burnout as a result of frequent and intense interpersonal contacts at work. This topic which has gained increased popularity in recent years has been studied in terms of organizational and extra-organizational antecedents, harmful consequences, and means to cope with it The purpose of the present study is three-fold: (1) to investigate the relationship of burnout with family structure and social support variables that are assumed to mitigate the effects of burnout; (2) to determine differences of burnout levels among members of people-professions who appear to be potential candidates for burnout syndrome; and (3) to compare the burnout levels of subjects with different demographic characteristics. The sample of the study consisted of 210 subjects, including 71 teachers, 57 shop assistants, 41 traffic policemen, and 41 laboratory technicians. Four different instruments used in the study to measure the variables of burnout, family structure, social support, and demographic characteristics are Maslach Burnout Inventory, Family Structure Evaluation Device, Social Support Questionnaire, and Demographic Questionnaire respectively. The reliability study and principal component analysis conducted for burnout, family structure, and social suppbrt instruments yielded acceptable internal consistency levels and distinct components that could be conceptually identified. Principal component analysis revealed four dimensions for Maslach Burnout Inventory, four dimensions for Family Structure Evaluation Device, and three dimensions for Social Support Questionnaire. The labels given to the dimensions are: Emotional Exhaustion, Vigor, Rigidity, Concern for Others for MBI; Definite Structure, Open Communication, Interfamily Agreement, Harmonious Family Ties for FSED; and Informational and Instrumental Support, Emotional Support, Companionship Support for SSQ. Statistical analyses indicated that burnout was related with both family structure and social support, and there was a significant relationship between the latter two variables. These findings imply that work and family are two domains that are in mutual interaction and family has assumed a social support function. Professional groups did not differ in Emotional Exhaustion which is at the core of burnout. On the other hand, significant differences were obtained for the dimensions of Rigidity and Concern for Others. n The demographic variables of age, tenure, level of income, number of children, sex, marital status, and position were found îo be related to burnout dimensions of Vigor, Rigidity, and Concern for Others.
Benzer Tezler
- A psychological assessment model on the commercial maritime transport sector
Ticari deniz taşımacılığı sektörüne ilişkin bir psikolojik değerlendirme modeli
CENK AY
Doktora
İngilizce
2024
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF BAL BEŞİKÇİ
- Bir köy okuluna yeni atanmış matematik öğretmenlerinin yaşantıları: Siirt ilinde çoklu bir durum çalışması
The experiences of newly appointed mathematics teachers in village schools: a multiple case study in Siirt province
SENA NUR DÜŞGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT DENİZ
- Ankara ili aile hekimlerinin hasta merkezli ve kontrol odaklı olmalarının tükenmişliğe etkisi
The effect of patient centeredness and locus of control on burnout among the family doctors/GBS in city of Ankara
TUĞBA AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiAnkara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET UNGAN
- Özel hastanelerde sağlık çalışanlarının psikososyal risklerinin değerlendirilmesi ve risklerle ilişkili faktörlerin belirlenmesi
Evaluation of psychosocial risks of healthcare professionals in private hospitals and determining the factors related to the risks
TUĞÇE GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sağlık YönetimiMersin ÜniversitesiSanat Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÖNER KURT
- Aile işletmelerinde tükenmişlik sendromunun iş tatminine etkisi: Kütahya çini-seramik sanayinde bir uygulama
Effect of burnout syndrome on job satisfaction in family business: Example of Kütahya tile-ceramic industry
SELCAN TEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeKütahya Dumlupınar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HARUN BÜBER